جان بولتون؛ متخصص بر هم زدن توافقات

خبرگزاری ایسنا: دیوید گاردنر در گزارشی که در روزنامه "فایننشال تایمز" منتشر شد، نوشت، حضور فردی، چون بولتون در کاخ سفید به عنوان مشاور امنیت ملی، در میانه نوسان‌های چالش‌زای آمریکا در روابط خارجی تحت دولت دونالد ترامپ می‌تواند بر تنش‌ها بیافزاید. بولتون در دوره نخست دولت جورج بوش پسر سمت "معاون وزیر امور خارجه در کنترل تسلیحات و امنیت بین‌المللی" را بر عهده داشت. او در این جایگاه به فسخ "پیمان موشک‌های ضدبالستیک" کمک کرد؛ توافقی برجسته در کنترل تسلیحات که در سال ۱۹۷۲ میان اتحاد شوروی و ریچارد نیکسون، رییس جمهور اسبق آمریکا مورد مذاکره قرار گرفت. او در متقاعد کردن بوش برای لغو "چارچوب مورد توافق" که با مشارکت دولت بیل کلینتون و کره شمالی در سال ۱۹۹۴ به دست آمده بود نیز نقش ویژه‌ای داشت. هدف این توافق، متوقف کردن و جایگزین کردن برنامهٔ بومی نیروگاه هسته‌ای کره شمالی با نیروگاه‌های راکتور آب‌سبک مقاومتر در برابر اشاعه هسته‌ای و عادی سازی گام به گام روابط بین آمریکا و کره شمالی بود. پیاده‌سازی این توافق از آغاز با دشواری همراه بود، ولی عناصر کلیدی آن تا پیش از شکسته شدنش در سال ۲۰۰۳ در حال پیاده‌سازی بودند. این توافق همچنین تعهد کره شمالی به پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را تجدید کرد؛ پیمانی دیگر برای کنترل تسلیحات که بولتون آن را مورد اهانت قرار داد. به موجب این توافق میان آمریکا و کره شمالی، از تجهیزات هسته‌ای کره شمالی نقشه‌برداری شد و بازرسانی در این محل حاضر شدند و کره‌ای‌ها در ازای آن دو راکتور آب سبک و نیز تعهد آمریکا به عدم حمله و تامین سوخت را دریافت کردند، اما پیونگ‌یانگ در غنی‌سازی اورانیوم تقلب کرد. لغو این توافق از جانب واشنگتن، به طور حتم به بولتون مربوط می‌شد و باعث شد که کره شمالی برنامه هسته‌ای خود را از سر بگیرد که اکنون به روشنی پیامد‌های آن را شاهد هستیم. جان بولتون همچنین یکی از مدافعان به شدت خوش‌بین حمله به عراق بود که پدیدار شدن افراط‌گرایان داعش را در پی داشت. اما "موفقیت‌های" بولتون هنوز هم مانع رویکردش نمی‌شوند و حالا، مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ به اعمال فشار برای فسخ توافق‌های دیگر نیز ادامه می‌دهد. اکنون با حضور بولتون، احتمال خروج آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران می‌تواند محتمل‌تر شود. هیچ‌گاه مشخص نبوده که آیا ترامپ واقعا خواهان بازنویسی این توافق است یا خیر، اما سابقه بولتون در عرصه سیاسی آمریکا نشانگر آن است که بدون شک در اقدامات احتمالی دولت ترامپ در خصوص برجام تاثیرگذار خواهد بود.