مرگبارترین سرطان‌ها در ایران کدامند؟

خبرگزاری تسنیم: نخستین گزارش رسمی و معتبر «ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت در ایران»، در مرجع مهم و معتبر جهانی «سرطان در پنج قاره جهان» سازمان بهداشت جهانی تایید شد و مورد پذیرش قرار گرفت. در این رابطه دکتر رضا ملک زاده - معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، «ثبت سرطان» را ضرورت اولیه نظام ارائه آمار سرطان در دنیا و از جمله مهمترین زیر ساخت‌های مورد نیاز برای استقرار برنامه کنترل سرطان دانست که نقش مهمی در طراحی و پایش برنامه‌های کنترلی سرطان از جمله ارزیابی برنامه‌های غربالگری سرطان، پیگیری بیماران مبتلا به سرطان و ارزیابی شاخص‌های پیش­‌آگهی و اختصاص منابع مالی و انسانی و ... دارد. وی مرجع جهانی «ثبت سرطان در پنج قاره جهان» را نیز معتبرترین منبع جهانی در زمینه «ثبت سرطان در کشور‌های مختلف دنیا» توصیف کرد و گفت: با اینکه حدود ۷۰ درصد کل موارد سرطان در جهان، در کشور‌های در حال توسعه اتفاق می‌­افتد، بیشتر سیستم‌های ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت، در کشور‌های توسعه یافته قرار دارند و تعداد کمی از آن‌ها در کشور‌های در حال توسعه هستند. معاون تحقیقات وزیر بهداشت افزود: از سویی دیگر، متاسفانه اغلب سیستم­‌های ثبت سرطان موجود در کشور‌های درحال توسعه، با کیفیت بسیار پایینی اطلاعات لازم را جهت بررسی موارد سرطان جمع­‌آوری می‌­کنند. ملک زاده یادآور شد: در این شرایط، «گزارش ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت ایران» در حالی با تلاش همسو و سه جانبه معاونت‌های «تحقیقات و فناوری»، «درمان» و «بهداشت» وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و با همکاری دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور به عنوان مجری برنامه ثبت سرطان، اجرا، تهیه، و به دلیل دقت و کیفیت بالا در مرجع «ثبت سرطان در پنج قاره جهان» تایید و پذیرش شد که ثبت سرطان در ایران، تا پیش از این، همچون سایر کشور‌های در حال توسعه، همواره با محدودیت‌ها، دشواری‌ها و نقایص فراوانی مواجه بود؛ لذا تهیه این گزارش را می‌توان گامی بسیار مهم توصیف کرد. بروز ۱۵۸ مورد سرطان در هر ۱۰۰ هزار نفر در ایران معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت در ادامه، به تشریح نتایج گزارش مهم «ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت ایران» پرداخت و گفت: این گزارش با پوشش ۹۸ درصدی جمعیت، آمار دقیق بروز سرطان در ۳۰ استان کشور را برآورد و اعلام کرده است که بر اساس نتایج آن، در طول سال ۹۳ (زمان اجرای برنامه ثبت سرطان در استان‌های مختلف ایران) ۱۱۲ هزار مورد، «بروز سرطان» ثبت شده است. وی افزود: این نتایج نشان می‌دهد متوسط نرخ بروز سرطان در ایران در هر سال، ۱۵۸ مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر (با در نظر گرفتن سرطان پوست) و ۱۴۳ مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر (بدون درنظر گرفتن سرطان‌های پوست) است. بروز سالانه سرطان در ایران، پایین‌تر از متوسط دنیا به گفته دکتر ملک زاده، ثبت این میزان بروز سرطان در ایران در حالی است که متوسط بروز سالانه سرطان‌ها (بدون در نظر گرفتن سرطان پوست) در دنیا بر اساس گزارش مرجع جهانی «ثبت سرطان در پنج قاره جهان»، ۱۸۲ در هر ۱۰۰ هزار نفر و حاکی از نرخ بسیار پایین‌تر بروز سرطان در ایران در مقایسه با متوسط دنیاست. نرخ پایین‌تر بروز سرطان در ایران در مقایسه با کشور‌های اروپایی وی افزود: مرجع جهانی «ثبت سرطان در پنج قاره جهان»، همچنین، متوسط نرخ بروز سرطان در کشور‌های اروپایی را ۲۶۷ در هر ۱۰۰ هزار، در برخی کشور‌های اروپایی همچون انگلستان ۲۷۲ در هر ۱۰۰ هزار و نیز در آمریکا ۳۱۸ در هر ۱۰۰ هزار نفر گزارش کرده است که نشان می‌دهد میزان بروز سرطان در ایران در مقایسه با متوسط اروپا و برخی کشور‌های پیشرفته اروپایی نیز بسیار پایین‌تر است. مقایسه بروز سرطان در ایران با برخی کشور‌های در حال توسعه و آسیایی استاد ممتاز دانشگاه علوم پزشکی تهران، گفت:، اما مقایسه وضعیت ایران با برخی کشور‌های در حال توسعه در همین زمینه نیز حاکیست در حالی که نرخ بروز سالانه سرطان در ایران، ۱۴۳ در هر ۱۰۰ هزار نفر (بدون در نظر گرفتن سرطان پوست) است، متوسط این نرخ در کشور‌های در حال توسعه، ۱۴۸ در هر ۱۰۰ هزار نفر گزارش شده است. ملک زاده یادآور شد: همچنین نگاهی به وضعیت برخی کشور‌های آسیایی نشان می‌دهد که نرخ بروز سالانه سرطان در چین ۱۷۴ در ۱۰۰ هزار نفر و در ترکیه ۲۰۵ در ۱۰۰ هزار نفر است. سونامی سرطان در ایران بر اساس آمار مرجع معتبر جهانی واقعیت ندارد معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت، در ادامه تاکید کرد: همه این آمار‌ها بخوبی نشان می‌دهند که «سونامی سرطان» به هیچ وجه در ایران رخ نداده و با اطمینان می‌توان گفت: نرخ بروز سرطان در ایران حتی در مقایسه با کشور‌های پیشرفته اروپایی که وضعیت بسیار بهتری در ثبت سرطان و در نتیجه پیشگیری و درمان زودهنگام دارند، هنوز پایین‌تر است. سرطان‌های گوارش، همچنان در راس سرطان‌های شایع در ایران «گزارش ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت ایران» همچنین به شایعترین سرطان‌ها در کشور اشاره دارد که در این رابطه دکتر ملک زاده توضیح داد: بر اساس نتایج «ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت ایران»، پنج سرطان، جزو شایع‌ترین سرطان‌ها در کشور به شمار می‌روند: «سرطان دستگاه گوارش» (معده، روده بزرگ، مری و لوزالمعده) شایعترین سرطان‌ها در ۳۰ استان ایران هستند که سهم ۲۷ درصدی از کل سرطان‌های شایع را به خود اختصاص داده اند. پس از آن سرطان پستان (که عمدتا دربین زنان بروز می‌یابد) با اختصاص ۱۲ درصد کل سرطان‌های شایع در ایران، دومین سرطان شایع است. سرطان ریه و حنجره نیز با سهم ۷.۵ درصدی و سرطان کلیه، مجاری ادراری و مثانه نیز با سهم ۷ درصدی از کل سرطان‌های شایع، در رتبه بعدی قرار دارند. شایعترین سرطان‌ها در مردان به گفته معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت، بر اساس نتایج «گزارش ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت ایران»، بروز سالانه سرطان معده با ۲۱.۵ مورد در ۱۰۰ هزار نفر، سرطان پوست با ۲۰.۵ در ۱۰۰ هزار در سال، سرطان پروستات با ۱۸.۵ مورد در ۱۰۰ هزار، روده بزرگ، با ۱۶.۵ مورد در ۱۰۰ هزار و سرطان مثانه با ۱۴.۳ در ۱۰۰ هزار شایعترین سرطان‌ها در میان مردان ایرانی هستند. سرطان پستان، شایعترین سرطان در زنان ایرانی وی اعلام کرد: گزارش «ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت ایران» همچنین شایعترین سرطان بروز یافته در زنان ایرانی در هر سال را شامل سرطان پستان با ۳۴.۵ مورد در ۱۰۰ هزار نفر، سرطان روده با ۱۲ مورد در ۱۰۰ هزار نفر، سرطان پوست با ۱۱.۵ مورد در ۱۰۰ هزار نفر، سرطان معده با ۱۰ مورد در ۱۰۰ هزار نفر و سرطان تیروئید را با ۷ مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر گزارش کرده است. ملک زاده افزود: بر پایه نتایج گزارش ارائه شده به مرجع جهانی «سرطان در پنج قاره جهان» از «ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت در ایران»، بیشترین سرطان بروز یافته زیر سن ۵۰ سال در بین زنان، سرطان پستان و سپس روده بزرگ است و باقی سرطان‌های شایع در میان زنان، عمدتا در سنین بالای ۶۰ سال بروز می‌کنند. وی تاکید کرد: میزان بالاتر بروز سرطان پستان در زنان ایرانی نسبت به سایر سرطان‌های شایع در این جنس، سیاستگذاری‌ها برای پیشگیری، تشخیص و درمان زودهنگام این نوع سرطان را ضروری ساخته است که خوشبختانه می‌توان گفت: نظام سلامت ایران در حال اجرای این سیاست و تلاش برای افزایش آگاهی‌های پیشگیرانه از این بیماری است. مرگ ۵۴ هزار ایرانی بر اثر سرطان در ۲۰۱۶ معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت در ادامه به گزارش «مطالعه جهانی بار سرطان در ۱۹۵ کشور جهان» که توسط انستیتوی سنجش و ارزیابی سلامت دانشگاه واشینگتن انجام شده، اشاره کرد و گفت: نتایج این گزارش حاکیست که در سال ۲۰۱۶، ۵۴ هزار ایرانی بر اثر سرطان فوت کردند که این میزان مرگ، ۱۴.۹ درصد از کل مرگ‌ها (۳۶۰ هزار مرگ) در این سال را شامل شده است. به گفته وی، نتایج منتشره در این گزارش نشان داده بود که تعداد مرگ‌های ناشی از کل سرطان‌ها در هر دو جنس در ایران از سال ۱۹۹۰ که معادل ۲۲ هزار مورد بوده، به ۵۴ هزار در ۲۰۱۶ رسیده و بیش از دو برابر شده است. مرگبارترین سرطان‌ها در ایران در سال ۲۰۱۶ دکتر ملک زاده همچنین یادآور شد: مرگبارترین سرطان‌ها در ایران طی سال ۲۰۱۶ شامل سرطان‌های معده، ریه، لوسمی، مری، روده بزرگ، مغز و سیستم عصبی، پستان، پروستات، کبد و لوزالمعده بوده اند. معاون تحقیقات وزیر بهداشت در ادامه گفت: نکته مهمی که همچنین در مطالعه جهانی ۲۰۱۵ «بار سرطان در ۱۹۵ کشور جهان» اشاره شده و واقعیت بهتری از میزان مرگ و میر ناشی از سرطان در ایران را بازگو می‌کند، نرخ استاندارد شده سنی مرگ و میر ناشی از سرطان در ایران است که از ۱۰۴ مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت در سال ۱۹۹۰ به ۹۷ مرگ در هر ۱۰۰ هزار نفر در ۲۰۱۵ کاهش یافته است. استاد ممتاز دانشگاه علوم پزشکی تهران یادآور شد: علاوه برتوجه به کاهش نرخ استاندارد شده سنی مرگ و میر ناشی از سرطان در ایران، موضوع مهم قابل توجه دیگر که در محاسبه دقیق این مرگ و میرها، نباید از نظر دور داشت آن است که اجرای برنامه جامع ثبت سرطان در ایران، افزایش دقت در ثبت این بیماری را به همراه داشته و از سویی دیگر، تشخیص‌های دقیق‌تر به واسطه توسعه خدمات آسیب شناسی، موجب انتشار گزارش‌هایی درباره افزایش تعداد آمار بروز سرطان طی سال‌های گذشته در کشور شده است؛ همچنین رشد جمعیت و پیر شدن جمعیت در ایران، در افزایش آمار‌ها در این گزارش‌ها تاثیرگذار بوده است؛ چرا که اغلب سرطان‌ها در سنین پیری بروز می‌کنند؛ بنابراین، چنین رشدی در مرگ‌های ناشی از سرطان، به دلایل گفته شده ابدا نمی‌تواند مبنای نگرانی از رشد سرطان در کشور یا «سونامی سرطان» است.