بهترین و پرفضیلت‌ترین اعمال ماه شعبان
روزه در این ماه هر مقدار که در توان شخص بود. به‌ویژه در روز نخست این ماه. در روایت است که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله [جز رمضان] هیچ ماهی را کامل روزه نمی‌گرفت، مگر ماه شعبان را.
سرویس سبک زندگی فردا: در روایات اسلامی، همانطور كه ماه رجب را به ماه امیرالمؤمنین (ع) و رمضان را به ماه خداوند توصیف می‌كنند، ماه «شعبان» نیز به ماه رسول‌الله مشهور و منقول است. چرا كه پیامبر (ص) به این ماه عشق می‌ورزید و در حدیثی ـ كه در جلد ۱۰ وسایل الشیعه آمده است ـ می‌فرماید: «شعبان شهری. رحم‌الله من أعاننی على شهری» (شعبان ماه من است. خدا رحمت كند كسى كه مرا به ماه من اعانت كند.) در ادامه این مطلب را به نقل از شهر سوال بخوانید.
سیدبن‌طاووس درباره این ماه می‌گوید: بدان ماه شعبان ماه عظیم‌الشأنی است و در آن شبی قرار دارد که خداوند متعال به‌سبب مولود آن شب، انوار اسلام و ایمان را نگاه داشته است. در شرف این ماه همین روایت کافی که رسول خدا آن را برای خود اختیار کرده و هرکه او را در این ماه به روزه‌داری یاری کند را دعا نموده است: «شعبان شهری رحم الله من أعاننی على شهری»
بر همین اساس و با توجه به اهمیت ماه مبارك شعبان، برخی عبادات این ماه را به صورت گذرا مرور می‌كنیم.
طلب استغفار
در حدیثی كه توسط علی‌بن ابراهیم قمی در «امالی» شیخ صدوق (ره) نقل شده است، امام رضا (ع) می‌فرماید: هر كه در هر روز از شعبان ۷۰ بار «استغفر اللَّه و أسأله التوبة» بگوید؛ خدا برائت از دوزخ و گذرنامه از صراط را برایش در نظر می‌گیرد.
همچنین، هزار بار گفتن ذكر «لا اِلهَ اِلا اللّهُ وَلانَعْبُدُ اِلاّ اِیاهُ مُخْلِصینَ لَهُ الدّینَ وَ لَوُ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ» در این ماه نیز از ثواب بسیاری برخوردار بوده و برابر با عبادت یك‌هزار سال است.
همچنین از آنجایی كه ماه شعبان، ماه رسول خداست، قرائت صلوات كه فرستادن درود و سلام بر رسول‌الله است، ثواب بسیاری دارد. همچنین قرائت صلوات خاصه این ماه نیز سفارش شده است. این صلوات به شرح زیر است:
اَللّهُمََّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ و َآلِ مُحَمَّدٍ شَجَرَةِ النُّبُوَّةِ وَ مَوْضِعِ الرِّسالَةِ وَ مُخْتَلَفِ الْمَلاَّئِكَةِ وَ مَعْدِنِ الْعِلْمِ وَ اَهْلِ بَیتِ الْوَحْىِ. اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ و َآلِ مُحَمَّدٍ الْفُلْكِ الْجارِیةِ فِى اللُّجَجِ الْغامِرَةِ یامَنُ مَنْ رَكِبَها وَ یغْرَقُ مَنْ تَرَكَهَا الْمُتَقَدِّمُ لَهُمْ مارِقٌ وَالْمُتَاَخِّرُ عَنْهُمْ زاهِقٌ وَاللاّزِمُ لَهُمْ لاحِقٌ.
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الْكَهْفِ الْحَصینِ وَ غِیاثِ الْمُضْطَرِّ الْمُسْتَكینِ وَ مَلْجَاءِ الْهارِبینَ وَ عِصْمَةِ الْمُعْتَصِمینَ. اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ صَلوةً كَثیرَةً تَكُونُ لَهُمْ رِضاً وَ لِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ اَداَّءً وَ قَضاَّءً بِحَوْلٍ مِنْكَ وَ قُوَّةٍ یا رَبَّ الْعالَمینَ.
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ الطَّیبینَ الاْبْرارِ الاْخْیارِ الَّذینَ اَوْجَبْتَ حُقُوقَهُمْ وَ فَرَضْتَ طاعَتَهُمْ وَ وِلایتَهُمْ. اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَاعْمُرْ قَلْبى بِطاعَتِكَ وَلا تُخْزِنى بِمَعْصِیتِكَ وَارْزُقْنى مُواساةَ مَنْ قَتَّرْتَ عَلَیهِ مِنْ رِزْقِكَ بِما وَسَّعْتَ عَلَىَّ مِنْ فَضْلِكَ وَ نَشَرْتَ عَلَىَّ مِنْ عَدْلِكَ وَ اَحْییتَنى تَحْتَ ظِلِّكَ وَ هذا شَهْرُ نَبِیكَ سَیدِ رُسُلِكَ شَعْبانُ الَّذى حَفَفْتَهُ مِنْكَ بِالرَّحْمَةِ وَالرِّضْوانِ الَّذى كانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیهِ وَ آلِه وَ سَلَّمَ یدْاَبُ فى صِیامِهِ وَ قِیامِهِ فى لَیالیهِ وَ اَیامِهِ بُخُوعاً لَكَ فى اِكْرامِهِ وَاِعْظامِهِ اِلى مَحَلِّ حِمامِهِ.
اَللّهُمَّ فَاَعِنّا عَلَى الاِْسْتِنانِ بِسُنَّتِهِ فیهِ وَ نَیلِ الشَّفاعَةِ لَدَیهِ اَللّهُمَّ وَاجْعَلْهُ لى شَفیعاً مُشَفَّعاً وَ طَریقاً اِلَیكَ مَهیعاً وَاجْعَلْنى لَهُ مُتَّبِعاً حَتّى اَلْقاكَ یوْمَ الْقِیمَةِ عَنّى راضِیاً وَ عَنْ ذُنُوبى غاضِیاً قَدْ اَوْجَبْتَ لى مِنْكَ الرَّحْمَةَ وَالرِّضْوانَ وَ اَنْزَلْتَنى دارَ الْقَرارِ وَ مَحَلَّ الاْخْیارِ.
اعمال مستحبی روز اول ماه شعبان
«روزه‌داری» نیز یكی از اعمال مستحبی این ماه است. همچنان كه در حدیثی از امام صادق (ع) كه در جلد ۱۰ وسائل‌الشیعه آمده است، می‌خوانیم: روزه شعبان، ذخیره روز قیامت بنده است و هر بنده‌ای كه در ماه شعبان زیاده روز بگیرد، خداوند امر معیشت او را سامان بخشد و شرّ دشمن را از او دفع كند.
در اعمال مستحبی روز اول ماه شعبان، روزه از اهمیت بالایی برخوردار است، تا جایی كه امام صادق (ع) فرموده است: هر كه روز اوّل شعبان را روزه بگیرد، برای او بهشت واجب می‌شود. همچنین، «سید بن طاوس» در حدیثی از پیامبر (ص) می‌آورد: كسی كه سه روز اوّل این ماه را روزه بگیرد، از ثواب بسیاری بهره‌مند می‌شود.
البته افرادی كه توانایی روزه‌داری در این سه روز را ندارند، با خواندن نماز مخصوص در این سه شب، می‌توانند از پاداش معنوی این ماه نورانی بهره‌مند شوند. كیفیت خواندن این نماز دو ركعتی بدین صورت است كه بعد از خواند سوره حمد، ۱۱ مرتبه سوره توحید قرائت شود.
اعمال ماه شعبان:
۱. دو رکعت نماز [دورکعتی] در شب اول که در هر رکعت یک بار حمد و سی بار سوره توحید خوانده می‌شود.
۲. دوازده رکعت نماز [دورکعتی] در شب اول که در هر رکعت یک بار حمد و پانزده بار سوره توحید خوانده می‌شود.
۳. روزه در این ماه هر مقدار که در توان شخص بود. به‌ویژه در روز نخست این ماه. در روایت است که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله [جز رمضان] هیچ ماهی را کامل روزه نمی‌گرفت، مگر ماه شعبان را.
۴. دادن صدقه؛ در روایت است هر که در ماه شعبان صدقه‌ای بدهد خدا آن را می‌پرورد تا در قیامت آن را که به‌‌اندازه کوه احد شده است به او برگرداند.
۵. استغفار در روایت است هرکه در شعبان هفتاد بار استغفار کند خداوند گناهان او را می‌بخشد، اگرچه به تعداد ستارگان آسمان باشد. در روایتی دیگر آمده است در هر روز شعبان هفتاد بار این استغفار را بگوید: «أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِی لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْحَی الْقَیومُ الرَّحْمنُ الرَّحِیمُ وَ أَتُوبُ إِلَیهِ».
۴. گفتن این ذکر در کل ماه شعبان به تعداد هزار بار: «لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ وَ لَا نَعْبُدُ إِلَّا إِیاهُ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُون».
۵. خواندن صلوات شعبانیه در هنگام ظهر و اذان در هر روز.