چرایی سنگ‌اندازی اصلاح‌طلبان برای پسر آیت‌الله

خبرگزاری تسنیم: همزمان با انتخاب شهردار تهران در مرداد، بحث‌هایی در میان اصلاح‌طلبان شکل گرفت که محسن هاشمی با توجه به تجربه بیش از یک دهه‌ای که در مدیرعاملی متروی تهران داشته می‌تواند گزینه مناسبی در پست شهردار باشد، ولی دلایلی مانع از خروج وی از شورای شهر و نشستن در طبقه ۷ ساختمان شهرداری شد. از جمله این دلایل را می‌توان میثاق نامه‌ای نامید که هیچ گاه رسانه‌ای نشد. شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان و برخی از زعمای اصلاح طلب اعلام کردند که بر اساس میثاق نامه‌ای که نامزد‌های اصلاح طلب لیست امید آن را امضا کرده‌اند، آن‌ها حق ندارند تا پایان دوره برای در دست گرفتن منصب دیگری در دولت یا شهرداری و ... از شورا استعفا دهند. اما مهمترین دلیل را باید به حضور اعضای علی‌البدل بعد از هر استعفای در شورای شهر دانست. ۱۰ عضو علی‌البدل در شورای شهر تمامی اصولگرا هستند که اکثر سابقه حضور در دوره‌های قبلی را نیز داشتند. مهدی چمران نفر ۲۲ در انتخابات شورا‌های شهر تهران است کسی که سال‌ها ریاست شورای شهر دوم، سوم و چهارم را برعهده داشت. هر چند حضور یک فرد از جناح رقیب در شورای یکدست اصلاح‌طلب نمی‌تواند مانع چندانی در رویه‌های جاری آن در تصویب طرح‌ها و لوایح ایجاد کند، ولی همین موضوع یعنی احتمال حضور مهدی چمران، اصلاح‌طلبان را به صرافت انداخته تا از جدایی محسن هاشمی از شورا جلوگیری کنند. در همین حال، ولی استعفای محمدعلی نجفی و نبود فردی کارآمد در میان نیرو‌های اجرایی اصلاح‌طلب بار دیگر بحث حضور محسن هاشمی را گرم کرده است هر چند رقابت با کارنامه ۱۲ ساله محمدباقر قالیباف در شهر تهران کار بسیار سختی است، ولی کارگزاران معتقدند که هاشمی توانایی لازم را برای مدیریت شهر پر چالش تهران دارد و اصلاح‌طلبان باید بر وی اجماع کنند و بیشتر از این کارنامه اصلاحات را در آستانه انتخابات جدید به خطر نیندازند. غلامحسین کرباسچی نیز در همین زمینه اعلام کرده که میثاق نامه وحی منزل نیست که نتوان آن را تغییر داد و خبر‌هایی نیز در میان بود که بحث‌هایی برای تغییر میثاق نامه در شورای عالی سیاستگذاری در گرفته است. موج موافقان و مخالفان محسن هاشمی در آستانه خروج نجفی از بهشت افزایش یافته و بازهم اصلاح طلبان نگرانی خود را از حضور مهدی چمران پنهان نمی‌کنند. عبدالله ناصری، مشاور رئیس دولت اصلاحات و عضو شورای عالی سیاستگذاری در همین زمینه گفته است: «رفتن آقای محسن هاشمی مساوی با حضور چمران است و آمدن آقای چمران نیز آمدن یک نفر نیست بلکه نفوذ وی در شورای شهر ترکیب ۲۱ نفره شورا در سایه‌ای است که توسط اصولگرایان تشکیل می‌شود تا از طریق آقای چمران و رسانه‌های خود مسائل را وارونه جلوه دهند و سیاست‌های شهرداری را برهم بریزند.» به نظر می‌رسد این وارونه نمایی از سوی ناصری صورت گرفته؛ چرا که در ۸ ماه گذشته شورای یکدست اصلاح طلب یک کار مثبت نیز در شهر انجام نداده و مهمترین تصمیم آن‌ها یعنی انتخاب شهردار نیز با شکست روبه رو شده است. از سوی دیگر سابقه درخشان مهدی چمران در ریاست شورای شهر در طول دوره‌ای که با شکوفایی تهران مواجه بود نشان می‌دهد که دغدغه منتقدان مدیریت جدید، پیشرفت و توسعه شهر و نه سیاسی کاری است که در شورای شهر باب شده است. هرچند که پیشتر حامیان محسن هاشمی، حضور چمران در شورای شهر را بلااثر ارزیابی می‌کردند که در یک مورد علی صوفی، فعال اصلاح طلب گفته بود: «حضور مجدد آقای چمران در شورای شهر بدون پشتوانه اصولگرایی، یک حضور فردی و غیرتشکیلاتی است؛ بنابراین رفتن محسن هاشمی به شهرداری و در نتیجه ورود چمران به شورا مشکلی برای مقاصد اصلاح‌طلبان ایجاد نمی‌کند.» یا کرباسچی در مصاحبه‌ای عنوان کرده بود: «ما درباره آقای چمران قضاوتی نداریم، اما اساس دموکراسی بر وجود اکثریت و اقلیت است و ما نباید از حضور اقلیت در شورا نگران باشیم.»، اما مهدی آیتی، نماینده اصلاح طلب ادوار مجلس در گفتگویی از نقش اپوزیسیونی مهدی چمران در شورای شهر ابراز نگرانی کرده و آن را ماحصل استعفای هاشمی که خواست کارگزاران است می‌داند: «همین مسئله باعث خوشحالی کارگزارانی‌ها است. آن‌ها الان بیشتر امیدوار هستند که بتوانند با توجه به فضای حاکم، آقای محسن هاشمی را راهی شهرداری تهران کنند. البته این باعث می‌شود نگرانی از حضور آقای چمران در شورای شهر میان اصلاح‌طلبان بیشتر شود. زیرا وی یک عضو تازه وارد و ساده نیستند و تجربه زیادی در شورا دارند می‌توانند نقش اپوزوسیون را ایفا کنند و هر روز برای شهرداری و شورای شهر مشکل تراشی کنند.» این گونه برداشت اصلاح طلبان از حضور مهدی چمران در شورای شهر پنجم نشان از وجود انحصارگرایی عمیقی دارد که در زمینه قدرت در این طیف وجود دارد. علی رغم شعار‌هایی که اصلاح طلبان درباره تکثرگرایی سر می‌دهند، ولی در کوچکترین سطوح مانند شواری شهر نیز حاضر نیست که یک قدم از موضع قدرت عقب نشینی کنند! هرچند در این بین کارگزاران سازندگی کمتر درباره حضور چمران در شورای شهر ابراز نگرانی می‌کنند، اما این برآمده از آرمان دموکراسی یا تکثرخواهی آنان نیست، آن‌ها نفع بزرگ را در شهردار شدن محسن هاشمی می‌بینند و حضور اقلیت و اکثریت نیز که از سوی کرباسچی عنوان شده، تنها یک تعارف و ردگم کنی است تا راه برای هاشمی هموار شود. ولی از جهات دیگر می‌توان حضورچمران را در شورای شهر تهران که در انحصار اصلاح طلبان قرار دارد، برهم زننده برنامه‌هایی دانست که این شورا قصد دارد به صورت محرمانه و پشت پرده انجام دهد. برخلاف ادعا‌هایی که اصلاح طلبان دارند، شهرداری به بنگاه سیاسی این طیف تبدیل شده و برای انتخابات مجلس و ریاست جمهوری نیز برنامه‌های ویژه‌ای جهت استفاده از امکانات شهرداری برای اصلاح طلبان دارند. از دیگر موارد این نگرانی را نیز باید از حضور یکی فرد با تجربه در شورای شهر دانست که سال‌ها با زیر و بم مدیریت شهری آشناست و این تجربه می‌تواند بی تجربگی اعضای جدید شورای شهر را بیشتر در دید شهروندان قرار دهد. شورای شهر پنجم ثابت کرده در بحث آشنایی با قوانین بسیار عقب است و همین ناآشنایی بوده که بار‌ها سبب شده تا طرح‌های مصوب از فرمانداری تهران برگشت بخورند. به هر حال اصلاح طلبان در شورای شهر تهران قوام چندان منسجمی ندارند و این نگرانی نیز وجود دارد که حضور یک عضو غیر جناحی قدر مانند مهدی چمران، ترکیب شورا را دچار خلل کند و معبری باشد برای شفافیت بیشتر تصمیم گیری‌ها در شورای شهر که در حال حاضر در هاله‌ای از ابهام صورت می‌گیرند و برآمده از خواست سیاسی گروه‌های اصلاح طلب است تا منافع شهروندان تهران. هرچند در این میان تصمیم نهایی با خود چمران خواهد بود که با وجود خروج احتمالی محسن هاشمی از شورای شهر آیا برای صیانت از حقوق شهروندان تهرانی بار دیگر کرسی سبز شورای تهران را تجربه خواهد کرد یا خیر؟