سیف: دیگر نرخ مبادله‌ای نداریم

خبرگزاری فارس: بانک مرکزی بعد از گذشت دو روز از اظهارات سیف رئیس کل بانک مرکزی در صحن علنی مجلس گزارشی از اطهارات سیف منتشر کرد.

ولی اله سیف که روز سه شنبه ۲۱ فروردین ماه در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی حضور یافته بود با تاکید بر اینکه نباید سبب التهابات مصنوعی در بازار ارز شد، گفت: اقدام ستاد اقتصادی دولت و بانک مرکزی درباره تک نرخی کردن نرخ ارز، بهترین تصمیم در این مقطع زمانی است؛ هرچند این قیمت ثابت نمی‌ماند و در طول سال پنج یا شش درصد نوسان خواهد داشت.

وی با تشریح وضعیت کنونی فضای بازار ارز، تاکید کرد: عامل انتظارات در شرایط بازار بسیار موثر است که هم جنبه مثبت دارد و هم جنبه منفی؛ در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ دیدید که چگونه با این عامل انتظاری مثبت نرخ ارز از ۳۸۰۰ تومان تا مرداد ماه و بدون استقرار دولت جدید به زیر ۳ هزار تومان رسید.

وی در عین حال جنبه‌های منفی این تورم انتظاری در بازار ارز را نیز متذکر شد و گفت: عدم اطمینان نسبت آینده نیز اثر منفی بر بازار دارد و در بازار التهاب ایجاد می‌کند که البته دشمنان نیز از همین رویکرد برای به هم زدن بازار استفاده می‌کنند.

رئیس شورای پول و اعتبار در پاسخ به اعتراض‌های نمایندگان خطاب به آنان گفت: باید برای مقابله با دشمنان روش‌هایی را در داخل در پیش بگیریم و التهابات مصنوعی ایجاد نکنیم.

وی تاکید کرد: در هر کشوری با هر میزان اقتدار ذخایر ارزی، وقتی یک انتظار منفی پیش آید و نگرانی نسبت به آینده ایجاد شود، باید با آن مقابله کرد، چرا خودمان التهاب آفرینی کنیم، شما (نمایندگان) کمک کنید، زیرا همه در یک کشتی نشسته ایم.

وی در ادامه به تصمیم دولت برای تک نرخی کردن ارز با نرخ ۴۲۰۰ تومان اشاره کرد و گفت: تعادل لازم در منابع و مصارف ارزی وجود دارد.

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه «ما در شرایط عادی نیستیم و دشمنان توطئه‌های خود را ادامه می‌دهند»، اظهار داشت: تصمیم این است که همه امکانات در یک فضای شفاف در خدمت تامین نیاز‌های واقعی اقتصاد کشور قرار گیرد به شکلی که بانک مرکزی اشراف کاملی بر همه ابعاد آن داشته و مانور تصمیم گیری داشته باشد.

ایجاد سامانه ارز حاصل از صادرات وی توضیح داد: در روش جدید، سامانه‌ای ایجاد شده است که همه ارز‌های ناشی از صادرات نفتی و غیرنفتی و هرگونه درآمد ارزی کشور، وارد سامانه شود؛ ضمن آنکه همه مصارف ارزی کشور نیز در آن پاسخ داده می‌شود. سیف با بیان اینکه بررسی‌های ما نشان می‌دهد خوشبختانه کشور در یک وضعیت تعادل وجود دارد، افزود: ما باید در برابر اقدام‌ها و التهاب آفرینی‌هایی که دشمنان انجام می‌دهند هوشیار و متحد باشیم. وی تاکید کرد: «این اقداماتی که در بین التعطیلین در اوایل فروردین رخ داد، یک علامت اثبات کننده این دیدگاه بود.»

این مقام مسئول ادامه داد: بازار ارز در در تعطیلات نوروزی سال‌های گذشته تا ۱۵ فروردین هیچ تحرکی نداشت، اما فقط در فضا‌های تلگرامی و شبکه‌های مجازی قیمت‌هایی توسط کانال‌هایی مشخص اعلام می‌شد.

رئیس کل بانک مرکزی افزود: در این روز‌ها به دلیل پیش بینی که احتمال می‌دادیم چنین اقداماتی رخ می‌دهد، تیم بانک مرکزی بسیج و آماده بود و از روز پنجم فروردین با حضور در بازار، عرضه ارز داشتیم در حالی که در سال‌های گذشته این کار انجام نمی‌شد.

وی تاکید کرد: اجازه ندهیم اقتصاد و حجم عظیم ارزی کشور که صرف واردات برای مواد اولیه کارخانجات می‌شود، تحت تاثیر این علامت‌های غلط اقتصادی ملتهب شود، از این رو باید تصمیمی گرفته می‌شد.

افزایش نرخ سود سپرده؛ خلاف مصالح اقتصادی کشور

سیف یادآورشد: سال گذشته تصمیم گرفتیم اقداماتی را به صورت بسته اجرا کنیم؛ تصمیم‌هایی که همه اقتصاددانان و صاحب نظران آن را تایید کردند. تنها موردی که دوستان اعتراض داشتند، درباره نرخ سود سپرده بود. وی افزود: اکنون برخی به ما می‌گویند انجام این کار‌ها هیچ وقت مصلحت نیست؛ اما فقط نرخ سپرده را بالا ببریم که من به هیچ وجه آن را به مصلحت اقتصاد کشور نمی‌دانم.

این مقام مسئول خاطرنشان ساخت: اقدام ما دوره دو هفته‌ای بود و تمام شد؛ مشابه این کار را در سال ۱۳۹۳ انجام دادیم که نگران رشد نقدینگی بودیم و بانک مرکزی اوراق مشارکت منتشر کرد؛ بر این اساس نرخ سود سپرده را به ۲۳ درصد رساندیم.

وی ادامه داد: در این فضا باید تصمیم بگیریم که تسلط خود را بر شرایط ارز کشور محرز کنیم و آن در اختیار بگیریم تا متناسب با فضای پیش آمده گشایش‌ها و محدودیت‌های پیش رو، انعطاف پذیر باشیم و بتوانیم به سرعت واکنش نشان دهیم.

سیف به نرخ تعیین شده ۴۲۰۰ تومان برای دلار اشاره کرد و گفت: «می گویند فکر می‌کنیم ۴۲۰۰ تومان برای بازار منطقی است؛ این انتظار وجود دارد که همه توان ما در خدمت این کار باشد تا این تسلط و آرامش را در بازار ایجاد کنیم؛ مسلما نیاز به کمک و حمایت مجلس داریم.»

وی خاطرنشان ساخت: باید در کشور یک صدا باشیم تا این آرامش و ثبات ایجاد شود؛ دشمن ذره بین گذاشته که کوچکترین ایراد را بزرگ و التهاب آفرینی کند؛ ما باید به اقتصاد آرامش دهیم. تعادل لازم در منابع و مصارف ارزی کشور وجود دارد؛ این را بانک مرکزی می‌گوید که ورودی و خروجی‌های ارزی کشور را کاملا می‌داند.

ردپای توطئه اقتصادی علیه ایران در کشور‌های همسایه رئیس کل بانک مرکزی تاکید کرد: در این فضا نباید ارز این نوسان‌ها را داشته باشد؛ ردپا‌هایی از توطئه‌ها در کشور‌های همسایه وجود دارد؛ باید آرامش خود را حفظ کنیم و به دشمنان اجازه ندهیم که به موفقیت اقدامات خود امید ببندند.

وی در تایید نرخ تعیین شده برای ارز نیز گفت: در مدلی که تعادل منابع و مصارف وجود دارد، مبلغ ۴۲۰۰ تومان مبنای منطقی برای این کار است و با شاخص‌های اقتصادی نیز تطبیق دارد.

نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی نوسان خواهد داشت سیف تاکید کرد: قرار نیست مبلغ ۴۲۰۰ تومان نرخ تعیین شده برای دلار ثابت بماند تا اشتباهات گذشته تکرار شود؛ بلکه متناسب با متغیر‌های اقتصادی این نرخ حرکت می‌کند؛ ممکن است در طول سال پنج یا شش درصد نیز نوسان داشته باشد که اشکالی ندارد و در همه دنیا این وضعیت برقرار است.

وی ادامه داد: آنچه مهم اینکه اکنون درباره نوع تخصیص و تامین ارز برای ورود کالا‌های اساسی اولویت گذاری کنیم تا متناسب با آن، توان تامین ارز در کشور مشخص می‌شود.

رئیس کل بانک مرکزی افزود: اگر وضعیت ارزی کشور مطلوب باشد که اکنون چنین است. سایر نیاز‌ها را نیز می‌توان تامین کرد؛ گرچه هیچ کشوری در هیچ بازاری، کالا‌های خاص را پوشش نمی‌دهد. وی یکی از مصارف ارز کشور را در بخش قاچاق دانست و گفت: کالای قاچاق از منابع ارزی کشور تامین می‌شود و باید جلوی آن را گرفت.

به گفته رئیس کل بانک مرکزی، ارزی که در بازار التهاب می‌آفریند، برخی برای انتقال سرمایه است؛ چرا باید ثروت ملی بی حساب از کشور خارج شود و بعد نگران فشار تقاضا باشیم که قیمت‌ها را بالا می‌برد؛ باید این‌ها را کنترل کنیم؛ این مدل کنونی این امکان را به ما می‌دهد.

سیف افزود: برای نمونه مواد مخدر وارد کشور می‌شود؛ چرا باید فضایی را ایجاد کرد که به التهاب آفرینی منتهی شود و بدون دانستن مقصد ارز، خود را موظف به تامین آن بدانیم؟

وی خطاب به نمایندگان گفت: کشور دارد حساب و کتاب پیدا می‌کند؛ خواهش می‌کنم حمایت کنید که نتیجه مثبت بگیریم.

دیگر نرخ مبادله‌ای وجود ندارد رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به پرسش علی لاریجانی رییس مجلس درباره آینده نرخ ارز مبادله‌ای توضیح داد: دیگر نرخ مبادله‌ای وجود ندارد؛ فقط نرخ ۴۲۰۰ تومان را برای دلار داریم و نرخ بیش از این هم قاچاق است. سیف افزود: نرخ مبادله‌ای و سامانه سنا که هر دو مربوط به بانک مرکزی است، از این پس ۴۲۰۰ تومان خواهند بود؛ با قاطعیت می‌گویم با این رقم، همه نیاز‌های منطقی کشور تامین می‌شود و حتی می‌توانیم ارز مورد نیاز دانشجویان، بیماران و مسافران را نیز از طریق بانک‌ها تامین کنیم.

نیروی انتظامی همه صرافی‌های غیرمجاز را می‌بندد

رییس مجلس در ادامه وضعیت صرافی‌های غیرمجاز و نظارت بانک مرکزی بر فعالیت آن‌ها را جویا شد و گفت: وقتی همه نیاز‌های کشور از طریق بانک‌ها تامین می‌شود پس چرا این همه صرافی باز است.

رئیس کل بانک مرکزی نیز با تایید زیاد بودن تعداد صرافی‌های مجاز بر سخت گیری برای بسته شدن تعدادی از این صرافی‌ها تاکید کرد و گفت: با وجود گشایش‌های ایجاد شده در روابط بانکی بین المللی پس از برجام، هنوز ارتباطات بانکی ما طبیعی نیست، هنوز در جا‌هایی که مشکل داریم، صرافی‌ها به کمک می‌آیند.

سیف ادامه داد: در رابطه با نیازی که قبول داریم منطقی است و آن را تامین می‌کنیم، امکان دارد برای انجام پرداخت، کانال بانکی وجود نداشته باشد و فقط صرافی آن را انجام دهد.

وی در عین حال گفت: البته موانع قانونی نیز وجود دارد و نمی‌توان متقاضی مجوز را منع کنیم؛ لذا باید ضوابط و شرایط را سخت کنیم که چنین نیز شده و برخی به همین دلیل مجوزشان باطل شد.

به گفته وی، کاهش تعداد صرافی‌ها نیازمند سخت‌تر شدن ضوابط است؛ اکنون در فضای جدید، این اقدام را به مصلحت می‌دانیم.

بازپرداخت سود سپرده‌های ارزی، به صورت ارز است رئیس مجلس همچنین درباره پرداخت سود به سپرده‌های ارزی اظهار داشت: در دوره ای، سود ریالی به این حساب‌ها پرداخت شد که اعتماد را از بین برد؛ بانک مرکزی موظف است اگر کسی حساب سپرده ارزی داشت، با سود متعارف ارز دریافت کند.

سیف در پاسخ گفت: پیش بینی‌های لازم انجام شده که بانک مرکزی در کنار نرخی که بانک به سپرده گذار ارزی می‌دهد، مقداری بر آن می‌افزاید تا برای بانک صرفه اقتصادی داشته باشد و انگیزه لازم را برای جمع آوری منابع ارزی ایجاد کند.

وی افزود: بانک می‌تواند این منابع را با نرخ‌های بالاتر نزد بانک مرکزی سپرده گذاری کند و در این زمینه تضمین‌های لازم را داده ایم.

سیف در ادامه موضوع ارز‌های خانگی را یادآورشد: گاهی گفته می‌شود که در خانوار‌ها حجم زیادی منابع ارزی وجود دارد؛ هیچکس متر ندارد آن را اندازه گیری کند، اما با اقدامی که انجام شده و طراحی حساب سپرده ارزی، اگر چنین منابعی باشد سعی می‌کنیم جذب سیستم بانکی شود.

نرخ سکه تعدیل می‌شود لاریجانی در ادامه خواستار بازنگری در نرخ‌های سکه در بازار شد که رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ گفت: سکه تحت تاثیر دو شاخص قیمت دلار و اونس بین المللی طلا است؛ البته گاهی نیز حباب به وجود می‌آید که به همین دلیل آذرماه گذشته حراجی سکه از سر گرفته شد.

سیف اظهار داشت: زمانی که حراج سکه آغاز شد، سکه ۲۰۰ هزار تومان حباب قیمتی داشت، اما با حراجی پایین آمد؛ اکنون نرخ سکه با قیمت‌های کاذب ارز تطبیق دارد، اما وقتی دلار ۴۲۰۰ تومان تعیین شده، نرخ سکه نیز باید تعدیل شود؛ ما نیز تلاش می‌کنیم به سرعت این کار عملیاتی شود.

چرا دولت زودتر یکسان سازی نکرد؟ رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه این انتقاد را مطرح کرد که چرا دولت زودتر یکسان سازی نرخ ارز را انجام نداده که بازار وارد التهابات نشود.

سیف در پاسخ، به دیدار روز گذشته خود با رهبر معظم انقلاب اشاره کرد و گفت: یکی از برنامه‌های بانک مرکزی این است که ارز گزارشگری از دلار به یورو تبدیل شود که رهبر انقلاب نیز از این کار استقبال کردند.

وی گفت: امروز دلار نقشی در تجارت خارجی ما ندارد و در حال حذف شدن است و یورو در آینده به ارز گزارشگری ایران در آینده تبدیل می‌شود، البته مقدماتی دارد که در حال آماده سازی آن هستیم.

رئیس کل بانک مرکزی اظهار داشت: روند قیمت دلار در پنج سال گذشته این بوده که در سه ماهه سوم سال به دلیل پایان سال میلادی و تسویه حساب‌ها فشار تقاضا در بازار داریم، اما در سه ماهه چهارم روند نزولی می‌شود.

سیف افزود: در سه ماهه سوم پارسال وقتی دیدیم این روند ادامه یافته، تلاش کردیم با تزریق منابع، شرایط را متعادل کنیم؛ فکر می‌کردیم از دی ماه روند نزولی آغاز می‌شود، اما دو موضوع یکی التهابات بین المللی و دیگری محدودیت‌ها در تامین اسکناس، مانع از آن شد.

وی یادآور شد: در مساله ارز، دو موضوع وجود دارد؛ یکی منابع ارزی کافی که هیچ مشکلی از این بابت نداریم و دیگری مساله اسکناس که بازار ما به دلیل عدم امکان استفاده مسافران عازم خارج از کارت‌های بین المللی، همه اسکناس نقد لازم دارند که باید تامین کنیم.

وی با بیان اینکه اواخر سال گذشته شرایطی ایجاد شده بود که اسکناس به موقع تامین نشود، اظهار داشت: بزرگترین عاملی که اجازه نمی‌داد پیش بینی‌های بانک مرکزی عملیاتی شود، تشدید این التهابات بود.

وی خاطرنشان کرد: دشمن همواره تلاش می‌کند از هر فرصتی برای ضربه زدن به ایران استفاده کند، اما در مدل ارز تک نرخی که دیشب درباره آن تصمیم گیری شد، ابزار لازم را به ما می‌دهد تا به موقع در مقابل التهاب آفرینی مقاومت کنیم و همه چیز را تحت کنترل داشته باشیم و اجازه ندهیم این بی نظمی‌ها ایجاد شود.

وی تاکید کرد: نرخ تعیین شده، نرخ بر مبنای مدل شناور مدیریت شده قانونی و تکلیفی بانک مرکزی است که مصوبه مجلس را پشتوانه خود دارد و به هیچ وجه هدف ما تثبیت نرخ ارز نیست، زیرا اگر بخواهیم تثبیتی عمل کنیم، اشکال جدی درست می‌کند.

درآمد حاصل از ارز مداخله‌ای مستقیما به خزانه رفته است رئیس کل بانک مرکزی در ادامه در پاسخ به برخی نقد‌ها و نظر‌های نمایندگان درباره اینکه درآمد ناشی از فروش ارز مداخله‌ای در کجا مصرف شده است، گفت: طبق قانون به هر میزانی که در بازار آزاد مداخله می‌کنیم، رقم آن به یک حساب متمرکز در خزانه داری کشور واریز می‌شود.

وی افزود: البته در بودجه امسال تغییراتی ایجاد شد و رقم مابه التفاوت ناشی از مداخله بانک مرکزی در سود سالیانه این بانک نیز دیده شد که باید این رقم در بودجه اصلاح شود.

وی یادآورشد: همه ارقام ناشی از این فروش نیز حسابرسی می‌شود و هیات نظار بانک مرکزی و دیوان محاسبات بر آن نظارت دارد.

رئیس شورای پول و اعتبار تاکید کرد: امروز ما بیش از هر چیز برای تحقق اهداف اقتصادی به ثبات اقتصادی نیاز داریم که نظام تک نرخی به ما کمک می‌کند این ثبات ایجاد شده و اقتصاد پیش بینی پذیر باشد تا اطمینان و انگیزه لازم را در بین سرمایه گذاران ایجاد کند.

وی مجلس را به حمایت از برنامه دولت در حوزه ارز فراخواند و تاکید کرد: با توجه به هدف مشترکی که داریم، کمک‌ها و حمایت‌های مجلس می‌تواند برای دولت ارزشمند باشد.

تورم انباشته ۸۲ درصد بوده است رئیس کل بانک مرکزی درباره اینکه چرا به نرخ ارز از سال ۱۳۹۲ تاکنون حدود ۴۰ یا ۵۰ درصد افزوده شده است، اظهار داشت: از سال ۱۳۹۲ تاکنون تورم انباشته ما ۸۲ درصد بوده است، اما با نرخ ۴۰ درصد، قیمت دلار ۳ هزار تومانی سال ۱۳۹۲ اکنون به ۴۲۰۰ تومان رسیده است.

وی گفت: البته در زمان‌هایی که نرخ‌ها بالاتر از این رقم بود، با توجه به تورم انباشته، آن ارقام توجیه داشت، اما تنها چیزی که قابلیت دفاع ندارد، نوسان‌های شدید است که در اقتصاد مشکل ایجاد می‌کند.

سیف اطمینان داد: برنامه ما این است که به صورت هموار و با جلوگیری از نوسان‌های شدید، آرامش مناسب در اقتصاد ایجاد کنیم.