مشکلات راه‌آهن برای رقابت با جاده

خبرگزاری فارس: در حمل بار کشور دستیابی به سهم ۳۰ درصدی ریلی معادل ۱۲۰ میلیون تُن‌کیلومتر حمل و نقل در سال، با توان فعلی ناوگان راه‌آهن و با شرایط موجود عملا غیرممکن است مگر اینکه بخواهیم در برخی موارد، تعاریف را تغییر دهیم و یا عدد سازی کنیم. این را فرهنگ طلوعی، کارشناس حمل و نقل ریلی می‌گوید و معتقد است: ماهیت حمل و نقل ریلی، حمل بار‌های زیاد و حجیم در فواصل طولانی است؛ در هیچ جای دنیا ۳ میلیون تُن بار در فاصله ۱۵۰۰ کیلومتر به دلیل شرایط سخت و تبعات در ایمنی سیر، با کامیون حمل نمی‌کنند. وی اضافه کرد: اگر هدف‌گذاری را در تُن‌کیلومتر انجام دهیم و قطار‌ها را در فواصل ۲۰۰ کیلومتری و زمان‌های کوتاه به کار ببندیم، به این وسیله به آن درصد هدف‌گذاری شده می‌رسیم که البته این روش صحیحی نیست و اگر بر اساس ماهیت حمل و نقل ریلی، بخواهیم بار‌های حجیم را در فواصل طولانی حمل کنیم در شرایط فعلی و با وضعیت موجود ناوگان، عملاً امکان پذیر نیست؛ اگرچه درصد بار‌های حجیم در کشور رو به افزایش است، اما حمل و نقل جاده‌ای هم برنامه‌هایی برای ناوگان خود خواهد داشت و ریل باید هر چه زودتر در این حوزه پیشی بگیرد. طلوعی اضافه کرد: تعهد شرکت راه‌آهن در قرارداد دسترسی آزاد به شبکه ریلی که با شرکت‌ها منعقد می‌شود، ۳۰۰ کیلومتر سیر روزانه پر و خالی است که با فرض مساوی بودن ۱۵۰ کیلومتر سیر واگن پر روزانه، خواهد بود که این با آن چه که الان اتفاق می‌افتد فاصله معناداری دارد. این کارشناس ریلی افزایش بهره‌وری در حمل ریلی را منوط به مطالعه همه مسیرها، مشخص کردن زمان خواب لکوموتیو، تغییر برنامه‌های لُجستیک و در نهایت توسعه سخت افزاری به معنای خرید واگن و لکوموتیو عنوان کرد. * لزوم رفع گلوگاه‌های حمل ریلی: کمبود لکوموتیو معضل است وی یکی از بزرگ‌ترین گلوگاه‌های ناوگان حمل و نقل ریلی کشور را کمبود واگن و لوکوموتیو عنوان کرد و افزود: توان دو شرکت مطرح واگن‌ساز کشور در مجموع تولید ماهانه ۵۰ واگن باری است که به صورت نقدی به فروش می‌رسانند، هیچکدام از بانک‌های داخلی اعتبارات را تامین نمی‌کنند؛ قیمت یک واگن باری بین ۲۸۰ تا ۳۲۰ میلیون تومان است، افزایش ظرفیت ۵۰۰ واگن به نقدینگی ۱۵۰ میلیارد تومانی نیاز دارد تا در ۱۰ ماهه آینده این دو شرکت بزرگ بتوانند نیاز یک شرکت حمل و نقل ریلی را تأمین کنند، آن هم در صنعتی که دوره برگشت سرمایه آن طولانی است. طلوعی بیان کرد: در خرید و تولید واگن مشکلی که وجود دارد این است که در حوزه فاینانس، بانک‌های خارجی برای خرید داخلی فاینانس نمی‌دهند از سوی دیگر بانک‌های داخلی هم اصلا چنین کاری را انجام نمی‌دهند و وارد عرصه تسهیلات تولید واگن داخل نمی‌شوند. وی با اشاره به قرارداد منعقد شده با شرکت روسی برای تأمین واگن‌های باری تولیدی در کشور با حمایت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران، عنوان کرد: شرکت فروشنده واگن با بانک مورد نظر و بیمه دولتی روسیه به یک فرمول رسیده و خدمات را به ما عرضه می‌کند، در این میان راه‌آهن به عنوان متولی حمل و نقل ریلی کشور، شرکت‌ها را معرفی و تضمین کرده است، در قبال این تضمین، به موجب یک ضمانت نامه بانکی که از سوی شرکت به راه‌آهن ارائه شده، پرداخت اقساط تضمین شده است، هزینه‌ها ثابت بوده و خرید واگن‌ها فشار مالی را به ما وارد نخواهد کرد و عین رقم قرارداد را بدون هزینه مالی پرداخت خواهیم کرد؛ این شرایط مناسب است و ممکن است به زودی و مجدداً شاهد تحقق شرایط اینچنینی نباشیم پس باید این فرصت مغتنم شمرده شده و متولیان امر زمینه بهره‌مندی فعالان صنعت ریلی از این مزیت را فراهم کنند. تحویل ۵۰ دستگاه واگن باری داخلی در بهار امسال مدیرعامل شرکت باری ریل پرداز سیر با اشاره به مشکلات ثبت سفارش و ورود کد مربوط به واگن باری، اضافه کرد: در اردیبهشت و خرداد‌ماه امسال، اولین بخش از واگن‌های داخلی که تعداد آن‌ها ۵۰ دستگاه است تحویل شرکت می‌شود. طلوعی همچنین به تلاش برای توسعه حمل و نقل ترکیبی اشاره کرد و افزود: در قرار‌داد با ذوب‌آهن مبادرت به اجرای حمل و نقل ترکیبی در مدل ریلی کرده‌ایم، بر این اساس از معدن، بار را تحویل گرفته و از طریق حمل جاده‌ای به ایستگاه سنگان منتقل می‌کنیم؛ با ساخت سکو و خط بارگیری واگن در سنگان، ۲۸ کیلومتر مسیر جاده‌ای قبلی را تبدیل به ۳ کیلومتر کرده‌ایم، پس از انتقال بار ذوب‌آهن از طریق حمل و نقل جاده‌ای در فاصله ۳ کیلومتر از معدن، از طریق حمل و نقل ریلی، اقدام به جابه‌جایی بار می‌کنیم. وی اضافه کرد: در واقع با این اقدام فاصله جاده‌ای، هزینه‌های حمل و واسطه‌گری را کاهش داده‌ایم ضمن آنکه مسئولیت آن را از معدن تا شرکت ذوب‌آهن به عهده گرفته‌ایم.