خطرناک‌ترین آلاینده هوای تهران چیست؟

خبرگزاری ایسنا: در کلانشهر تهران آلاینده‌های ذرات معلق با قطر کمتر از ۲.۵ میکرون و ذرات معلق با قطر کمتر از ۱۰ میکرون pm۱۰ در شرایط نامطلوبی قرار دارند و نقش مهمی در آلودگی هوای تهران در سال‌های ۹۵ و ۹۶ داشت. چالش آلودگی هوا که مستقیما با سلامت مردم در ارتباط است، یکی از نتایج توسعه صنعتی، افزایش جمعیت، گسترش شهرنشینی و در نتیجه توسعه حمل و نقل بوده است. درحال حاضر به عنوان یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های ساکنان شهر‌های بزرگ و شاید تمام مناطق از جمله روستا‌های دورافتاده کشور نیز قرار گرفته باشد. این مشکل که در بسیاری از شهر‌های بزرگ دنیا تحت کنترل قرار گرفته است، به علت تعدد منابع آلاینده و همین‌طور نهاد‌های تصمیم‌گیر در کشور، ابعادی پیچیده به خود گرفته که برای حل آن در مرحله اول نیاز به شناسایی منابع آلاینده و میزان آلایندگی در مناطق مختلف است. از ابتدای سال ۹۶ تا روز یکشنبه (۲۷ اسفندماه) تهرانی‌ها در ۱۰۰ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس تنفس کردند و در این سال هشت روز هوا برای همه گروه‌های سنی در شرایط ناسالم قرار گرفت. از سوی دیگر تهرانی‌ها در سال ۹۶، ۱۴ روز پاک و ۲۴۱ روز سالم را تجربه کردند. در آذر ماه سال ۹۶، تهرانی‌ها ۱۹ روز هوای آلوده تنفس کردند که از این تعداد ۱۶ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس و سه روز ناسالم برای همه گروه‌ها بود. در مقایسه آذرماه سال ۹۶ با سال ۹۵؛ روشن می‌شود که در سال ۹۵ کیفیت هوای تهران به مراتب نسبت به آذر ماه امسال بهتر بود؛ به طوری‌که در آذر این سال تهرانی‌ها ۴ روز هوای پاک و ۱۴ روز هوای سالم تنفس کردند. گزارش کیفیت هوای شهر تهران در سال ۱۳۹۵ ششمین سند منتشر شده از سوی شرکت کنترل کیفیت هوا است که کیفیت هوای شهر تهران در سال ۱۳۹۵ را در یک مجموعه منسجم مورد بررسی قرار داده و وضعیت غلظت آلاینده‌ها را از بعد زمانی و مکانی تحلیل کرده است. همچنین در این گزارش بررسی پارامتر‌های هواشناسی تاثیرگذار بر وضعیت غلظت آلاینده‌ها مورد بررسی قرار گرفته و سهم انتشار آلاینده‌ها هوا از منابع ساکن و متحرک در شهر تهران تعیین شده است. طبق این گزارش شهر تهران طی سال ۱۳۹۵ دارای ۱۷ روز پاک (۵ درصد)، ۲۶۰ روز سالم (۷۱ درصد)، ۸۰ روز ناسالم برای گرو‌های حساس جامعه (۲۲ درصد) و ۹ روز ناسالم برای عموم افرادجامعه (۲ درصد) بود و در مقایسه با سال قبل، ۲۲ روز (۶ درصد) از تعداد روز‌های نامطلوب کاسته شده بود. آلوده‌ترین روز از منظر شاخص کیفیت هوا در سال ۱۳۹۵ مربوط به ۲۰ دی ماه با شاخص ۱۵۹ و پاک‌ترین روز‌های سال، روز اول و یازدهم فروردین با شاخص ۳۵ بود. دراین سال بیشترین روز‌های آلوده به ترتیب در ماه‌های دی (۲۲ روز) و آبان (۱۶ روز) بود. ماه فروردین به علت وجود ۱۰ روز هوای پاک و ۲۱ روز هوای سالم و ماه اردیبهشت با وجود یک روز هوای پاک و ۳۰ روز هوای سالم و بدون هیچ روز آلوده، به ترتیب از مطلوب‌ترین کیفیت هوا نسبت به سایر ماه‌های سال برخوردار بودند. در سال‌های اخیر آلاینده ذرات معلق به ویژه ذرات معلق با قطر کمتر از ۲.۵ میکرون به عنوان آلاینده شاخص شهر تهران مطرح شد و تهران طی سال ۱۳۹۵، ۸۸ روز به لحاظ آلاینده PM۲.۵ و ۶ روز از منظر آلاینده PM۱۰ در وضعیت نامطلوب قرار داشته است. روند غلظت آلاینده‌های O۳، SO۲، CO و pm۲۵ در سالیان اخیر کاهشی بوده است و آلاینده‌های pm۱۰ و no۲ پس از سیر کاهشی، روندی افزایشی با شیب کم در پیش گرفته‌اند. خوشبختانه به لحاظ آلاینده منواکسید کربن (co) شهر تهران در وضعیت مطلوب قرار دارد. با بررسی وضعیت آلاینده ازن o۳ مشاهده می‌شود که وضعیت این آلاینده طی سال ۱۳۹۵ در شرایط مطلوبی قرار داشته است. آلاینده‌های دی اکسیدگوگرد (so۲) و دی‌اکسیدنیتروژن در تمامی روز‌های سال از نظر استاندارد روزانه در شرایط مطلوب قرار داشتند در حالی که بررسی وضعیت این دو آلاینده از منظر استاندارد سالانه نشان می‌دهد که طی این سال غلظت هر دو آلاینده فراتر از حد استاندارد سالانه قرار داشت. در مجموع باید گفت: در کلانشهر تهران آلاینده از منظر استاندارد سالانه نشان می‌دهد که طی این سال غلظت هر دو آلاینده فراتر از حد استاندارد سالانه قرار دارد. در کلانشهر تهران آلاینده‌های ذرات معلق با قطر کمتر از ۲.۵ میکرون و ذرات معلق با قطر کمتر از ۱۰ میکرون pm۱۰ در شرایط نامطلوبی قرار دارند و کلیه روز‌های آلوده سال ۱۳۹۵ به علت افزایش غلظت این دو آلاینده (به ویژه pm۲.۵) بود. از نظر آلاینده ذرات معلق با قطر کمتر از ۱۰ میکرون، سال ۱۳۸۵ پاک‌ترین و سال ۱۳۸۷ آلوده‌ترین سال بوده است که از آن سال به بعد تعداد روز‌های آلوده این آلاینده کاهش یافته است. بر اساس سیاهه انتشار آلودگی هوای تهران در سال ۱۳۹۵، اندازه گیری آلاینده ذرات معلق با قطر کمتر از ۲.۵ میکرون PM۲.۵ از اوایل مهرماه سال ۱۳۸۹ در ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا انجام شده است و دلیل افزایش تعداد روز‌های آلوده در سال ۱۳۸۹ الی ۱۳۹۵ عموما به علت اندازه گیری این آلاینده بوده است که طی این بازه زمانی، سال ۱۳۹۰ با داشتن ۲۱۸ روز آلوده از سایر سال‌های مورد مطالعه در وضعیت نامناسب‌تری قرار داشت و سال ۱۳۹۵ از کمترین تعداد روز‌های آلوده (۸۸ روز) به لحاظ آلاینده PM۲۵ برخوردار بود.