اما و اگر‌های توقف تولید پراید/ بی‌کیفیتی پراید؛ ضعف قانون یا استاندارد نامناسب؟/ چه شد که این خودرو سر از بازار ایران درآورد؟

سرویس اقتصادی فردا: زمانی که پراید در دهه تولید پراید روی خطوط تولید سایپا آغاز شد حتی خود شرکت نیز تصور نمی‌کرد که این خودرو بتواند تا به امروز چنین آماری از خود به جا بگذارد. وسیله‌ای که پس از کسب رکورد تولید خودرو در کشور، رتبه اول بی کیفیت‌ترین خودروی تولیدی، ارزان‌ترین خودروی تولیدی و هزاران عنوان دیگر از این دست، این بار در زمینه میزان کشته‌ها نیز رتبه اول را با خود دارد و با وجود قول‌های پیشین برای توقف عرضه، تولید آن متوقف نشد و شنیده‌ها هم حکایت از شرط و شروط جدیدی برای ادامه تولید آن دارد!

اما چه شد که این خودرو سر از بازار ایران درآورد؟

همه ماجرا‌ها به قرارداد سایپا و کیاموتورز بازمیگردد. در سال ۱۳۷۲ و پس ار توافقات صورت گرفته پراید وارد خطور تولید سایپا شد و در یک دهه، تقریبا بومی و تمام لایسنس آن از کیا به سایپا رسید. البته این تنها نسل اول پراید بود و در حالی که سایپا تمام تلاش خود را روی تولید و بومی سازی این خودروی دهه ۸۰ میلادی میکرد، شرکت سازنده نسل دوم، سوم و امروز نسل چهارم این خودرو را روانه بازار کرده است. پراید در نسل دوم با نام کیا ریو توسعه یافت که در ایران نیز توسط سایپا تا سال ۹۱ تولید شد و عرضه شد. نسل سوم که با نام نیوپراید نیز شناخته میشد با ساختاری کاملا متفاوت عرضه شد و هیچگاه به بازار ایران نرسید؛ و نسل چهارم خودرو نیز که وارد کشور میشود کاملا به روز بوده و نشان میدهد که یک خودرو در دستان خودروساز‌های داخلی و خارجی دو سرنوشت کاملا متفاوت را دارد. این در حالی است که تنها تغییری که سایپا روی نسل اول این خودرو انجام داد نصب کیسه هوا و تغییرات سطحی در اتاق خودرو بود که با وجود تمامی موارد هیچگاه در حد یک خودروی قابل قبول مطرح نبود و تغییرات صورت گرفته نیز به هزینه گرانی برای مردم تمام شد!

ماجرای امنیت پراید؛ ضعف قانون یا استاندارد نامناسب؟

پراید که به یکی از مشکلات جاده‌های کشور تبدیل شده، پس از کسب رکورد‌های منفی مختلف در کشور، در زمینه نا امنی نیز رتبه یک نام امن‌ترین خودروی جاده‌ها را با خود دارد. رئیس سازمان پزشکی قانونی ایران در سال ۱۳۹۲ طی اظهارات رسمی اعلام کرد که پراید عامل مرگ ۲ هزار و ۴۵۴ نفر در این سال بوده که ۶ /۱۳ نفر از مجموع کشته‌های تصادفات را به خود اختصاص می‌دهد.

اظهارات متعددی در مورد امنیت این خودرو صورت گرفته، اما مسئولین سایپا با کمال اطمینان از امنیت این خودرو سخن گفته اند و در اظهاراتی جنجالی در خصوص تعداد ستاره‌های ایمنی این خودرو گفته اند که قصد صادرات پراید به اروپا را ندارند که به دنبال تست این خودرو توسط موسسات اروپایی باشند. حالا سوال اینجاست که استاندارد مشکل دارد یا قانون؟ خودرویی که با حداقل تجهیزات توانسته صرفا استاندارد تولید را پشت سر بگذارد آیا در عمل هم امن بوده؟ آیا استاندارد مشکل داشته یا این خودرو با نگاه ویژه تست شده است، که در اینصورت باید پرسید قانون کجاست؟ بررسی‌های فنی نشان میدهد این خودرو در تست‌های غیر رسمی توان کسب فقط یک ستاره را داشته که در زمره خودرو‌های ناایمن میباشد. نکته جالب اینجاست که زمانی که قانون و نیروی انتظامی توان توقف تولید این خودرو را ندارد پیشنهاد محدود کردن تردد این خودرو در جاده‌های بین شهری را داده اند که به دلیل ایجاد نارضایتی (و احتمال کاهش فروش و تولید خودروساز!) رد شد.

آمار‌ها نشان میدهد که حدود شش میلیون خودروی پراید در کشور وجود دارد که با این وضعیت به قاتلین متحرک تبدیل شده و در هر تصادف جدی آن باید انتظار فاجعه‌ای را داشت.

ماجرای جنجالی توقف تولید

به نظر می‌رسد هر بار که خبر توقف تولید این خودرو در میان عموم و مسئولین منتشر شد اضطراب دو گروه را گرفتار کرد: یکی آن خریداران بیچاره‌ای که برنامه خرید آن را داشتند و رویای خود را بر باد می‌دیدند و دوم خودروساز محترم که باید دل از گاو شیرده خود که دستی هم به سر و رویش کشیده بود می‌کند.

این داستان که از سال‌های دور و بخصوص پس از خروج این خودرو از لایسنس شرکت کره‌ای شدت گرفت، هر بار صورت و سناریوی جدیدی با خود داشته و قرار بود در سال جاری این خودرو از خطوط تولید سایپا خداحافظی کند که تا به امروز رخ نداده و این داستان هم برای سال ۱۳۹۶ خاتمه‌ای نخواهد داشت.

مدیر عامل سایپا و در هماهنگی ما مسئولان سازمان استاندارد و کمیسیون‌های مجلس اظهار کرده که استاندار‌های اجباری خودرو‌ها در حال افزایش است و چنانچه خودرو‌ها نتوانند تا آذر سال آتی آن‌ها را پاس کنند از رده تولید خارج خواهند شد، ولی اظهارات عوامل سایپا نشان میدهد که مدیران این مجموعه نیز با اظهاراتی که در پس صحنه میکنند به جای توقف به دنبال انجام تغییراتی برای موفقیت این خودرو در استاندارد‌های آتی سازمان استاندارد هستند، اتفاقی که حکایت از روز‌های نامیمونی دارد که به قیمت حدود ۲۳ میلیون تومان برای خریداران پراید رقم می‌خورد!

بررسی کارشناسان نشان می‌دهد که تولید هر خودروی پراید برای سایپا بیش از شش میلیون تومان سود داشته، لذا با احتساب آمار سال ۱۳۹۵ که تیراژ تولید حدود ۵۰۰ هزار خودرو بوده، رقمی در حدود ۳.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ میلیارد تومان برای این شرکت سودآوری داشته و بعید به نظر میرسد با توجه به شرایط پیش فروش و سرمایه‌ای که این خودرو نصیب این مجموعه کرده، و بی قانونی‌ها و همراهی‌های سازمان‌های ذیربط، این خودرو به این زودی‌ها قصد خداحافظی از سبد خرید مردم و سرنوشت مرگ آور برای رانندگانش را داشته باشد.