سیر تحول تیم ملی ایران زیر ذره بین گاردین

خبرگزاری تسنیم: نشریه گاردین انگلیس به بررسی ابعاد پیشرفت تیم ملی ایران در دوره مربیگری کارلوس کی‌روش در این تیم از سال ۲۰۱۱ تا کنون پرداخته است.

این نشریه با اشاره به صعود آسان ایرانی‌ها از مرحله مقدماتی جام جهانی ۲۰۱۸ با هدایت مربی سابق منچستریونایتد، از تلاش او و شاگردانش برای تحقق هدفی بزرگتر در مرحله نهایی سخن به میان آورده است، دستاوردی که تیم ملی همیشه در حسرت آن بوده است.

گزارش گاردین به قلم جان دوئردن را در ادامه می‌خوانید:

از میان ۱۲ سرمربی که نام‌شان در فهرست نامزد‌های کسب جایزه بهترین سرمربی سال ۲۰۱۷ فیفا قرار گرفت، تنها کسی که در اروپا فعالیت نداشت، تیته، سرمربی تیم ملی بود که تیمش اولین تیم راه یافته به جام جهانی ۲۰۱۷۸ شد.

ایران دومین تیم بود، اما این دستاورد برای کارلوس کی‌روش، کسی که اکنون می‌تواند بگوید با سه تیم متفاوت ۴ بار در جام جهانی حضور داشته است، جهت قرار گرفتن در لیست نامزد‌ها کافی نبود. او ممکن است مجبور شود تا کسب موفقیت در جام جهانی صبر کند تا توجه مسئولان فیفا را که عملکرد سرمربیان شاغل اروپا بیشتر پیش چشمان‌شان است را جلب کند.

این یعنی که ایران در مرحله گروهی رقابت‌ها باید بالاتر دو قدرت برتر گروه، پرتغال و اسپانیا و البته مراکش قرار بگیرد تا در پنجمین حضورش در جام جهانی برای اولین بار به مرحله حذفی رقابت‌ها راه پیدا کند. اگر هیچ تیم آسیایی وجود داشته باشد که بتواند چنین کاری انجام دهد، آن تیم ایران است. برای ۴ سال متوالی، تیم ملی رده‌بالاترین تیم در رنکینگ فیفا در قاره آسیا بوده و منهای یک مقطع کوتاه، این تیم در زمین بازی هم بهترین تیم آسیا بوده است.

۴ سال پیش در برزیل، کی‌روش که ۶ سال فعالیتش به عنوان دستیار الکس فرگوسن در منچستریونایتد، با سرمربیگری یک فصله‌اش در رئال مادرید به دو بخش تقسیم شد، تیمی سازمان یافته را به یکی از گروه‌های سخت جام جهانی با حضور نیجریه، بوسنی و هرزگوین و آرژانتین برد که در بازی مقابل آرژانتین تنها جادوی دقیقه آخر لیونل مسی به رؤیای ایرانی‌ها برای صعود به دور دوم رقابت‌ها پایان داد. بعد از آن ناکامی تیم ملی دوباره از روی زمین بلند شد و حالا از نظر دفاعی همانقدر قوی است که در جام جهانی اخیر ضمن اینکه این تیم گزینه‌های بیشتری در خط حمله و در کل بازیکنانی جوان‌تر، اما با تجربیات بیشتر در رده ملی دارد.

۹ نفر از ۲۳ نفری که سال ۲۰۱۴ به برزیل رفتند لژیونر‌های شاغل در لیگ‌های خارجی بودند که اکثرشان در لیگ‌های خاور میانه و دسته‌های دوم لیگ‌های بزرگ اروپا فعالیت داشتند. آمار این بازیکنان این بار بیشتر هم شده است و عملکرد آن بازیکنان در لیگ‌های‌شان بهتر و نقش آن‌ها پررنگ‌تر شده است. از جمله این بازیکنان می‌توان به علیرضا جهانبخش اشاره کرد که این فصل جزو بهترین بازیکنان لیگ هلند بوده است. ۹ میلیون یورو قیمتی که آزد آلکمار سال گذشته روی این بازیکن در پاسخ به ابراز تمایل باشگاه‌هایی مانند برنلی، واتفورد و بورنموث گذاشت اکنون قطعاً بیشتر هم شده به خصوص که باشگاهی مانند ناپولی هم او را زیر گرفته است. در همین حال مهاجم چپ پای تکنیکی تیم رضا قوچان‌نژاد را هم نباید از قلم انداخت، بازیکنی که فصل گذشته برای هیرنوین در لیگ هلند ۱۹ گل زد. کریم انصاری‌فرد دیگر گزینه هجومی تیم ملی ایران است که در این فصل در المپیاکوس تقریباً در هر بازی یک گل زده است.

سردار آزمون هم با ۲۳ سال سن یکی از بزرگترین ستاره‌های آسیا است که برای روبین کازان در لیگ قهرمانان اروپا گلزنی کرده است و گفته می‌شود که مشتری‌ای مانند لیورپول دارد. هافبک‌های جوان تیم، سعید عزت‌اللهی در روسیه و سامان قدوس در اوسترشوندس هم درصدد هستند که با ارائه نمایشی قابل قبول در جام جهانی، به یک پله دیگر در نردبان فوتبال اروپا بالا بروند.

پیشرفت تیم ملی ایران در مرحله مقدماتی جام جهانی تابستان سال گذشته برای همه آشکار بود. صعود ایران به جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل تا سوت پایان آخرین بازی‌اش در هاله‌ای از ابهام قرار داشت: ژست ایرانی‌ها و جنگ لفظی که آن‌ها را نیمکت‌نشینان رقیب دیرینه‌اش کره جنوبی داشتند و بطری‌های آبی که از سمت هواداران کره‌ای به سمت ملی‌پوشان ایران پرتاب می‌شد. این بار، اما خبری از صعود دراماتیک نبود. مسیر صعود ایران به روسیه به شیوه‌ای رضایت خبش کسل کننده بود، واژگانی که معمولاً در این کشور دیوانه فوتبال کنار هم قرار نمی‌گیرند. صعود آسان خیلی زود محقق شد و ایران در فاصله دو به بازی به پایان مرحله مقدماتی از حضور در جام جهانی آسوده خاطر شده بود.

ایران در این مرحله نباخت و حتی تا دهمین و آخرین بازی‌اش گل هم نخورد. این آمار ابزاری برای دفاع کردن کی‌روش - مردی که سال ۲۰۱۱ تنها چند ماه پس از رساندن پرتغال به مرحله یک هشتم نهایی جام جهانی ۲۰۱۰ آفریقای جنوبی هدایت ایران را برعهده گرفت - از عملکرد خودش بود. برای این مرد ۶۵ ساله نه فقط در زمین بازی بلکه در خارج از آن هم همه چیز بر وفق مراد بوده است.

چه با خاطر ذات خودش، ماهیت سرالکس فرگوسن یا محاسبات سرد یا ترکیبی از هر سه تا باشد، کی‌روش دوست دارد که با ایجاد تنش هم را روی نوک انگشتان پاهای‌شان نگه دارد. در پروسه صعود به جام جهانی ۲۰۱۴، او به سرمربیان تیم‌های رقیب مشاجراتی داشت، اما این روز‌ها اوقات تلخی‌های او بیشتر متمرکز اهالی فوتبال داخل ایران بوده است. میان او و سرمربی ایران در جام جهانی ۲۰۰۶، برانکو ایوانکوویچ که اکنون سرمربی باشگاه پرسپولیس است، یک درگیری لفظی شکل گرفت که منجر شد کی‌روش در بحبوحه اتهام زدن به فدراسیون فوتبال ایران در خصوص عدم حمایت کافی از او استعفا کند. این داستان‌ها ممکن است برای مسئولان فوتبال ایران کمی سردرگم کننده باشد، اما آن‌ها می‌دانند که کی‌روش برای آن‌ها موفقیت به ارمغان می‌آورد. حداقل دو تیم از ۴ تیم دیگری که از آسیا به جام جهانی صعود کرده‌اند، کنجکاو بودند بدانند که آیا خبر ماه ژانویه مبنی بر استعفای کی‌روش صحت دارد یا نه که متوجه شدند صحت ندارد.

وقتی صحبت از اردو‌های آماده‌سازی به میان می‌آید، کی‌روش حرف‌هایی برای گفتن دارد و به فدراسیون هشدار می‌دهد که باید هر کاری که امکانش وجود دارد، انجام شود. ۴ سال پیش، قبل از جام جهانی برزیل، تحریم‌های بین‌المللی برگزاری مقرر کردن بازی‌های دوستانه قابل قبول و اردو‌های تمرینی را برای ایران سخت کرده بود. این بار ایران با روند آماده‌سازی بهتری شروع به کسب آمادگی سفر به روسیه کرده است، اما این تیم هنوز کار‌هایی باید انجام دهد. توگو، پاناما، ونزوئلا، سوریه، ترکیه، تونس و سیرالئون حریفان دوستانه متوسطی برای ایران بودند، اما با تیم‌هایی مانند برزیل، بلژیک، ایتالیا، آلمان و کلمبیا که حریفان بازی‌های دوستانه دیگر تیم‌های آسیایی مانند ژاپن، کره جنوبی، عربستان سعود و استرالیا انتخاب شده‌اند، قابل مقایسه نیستند. تعجبی نیست که کی‌روش بگوید که این قدرت‌های فوتبال آسیا از «کارت‌های اعتباری جام جهانی» بهره می‌برند.

با وجود قرعه سختی که در جام جهانی نصیبش شده است، ایران منتظر ماه ژوئن است تا به دنیا نشان دهد که چه جنسی دارد. اگر همه چیز خوب پیش برود، یک گروه از بازیکنان بااستعداد ممکن است شانس بازی در لیگ‌های بزرگتر را پیدا کنند، یک بازار داخلی آماده اوج‌گیری با نیرو‌هایی جوان و پرشور و پرتعداد به آن محرکی که برای پیشرفت و سرمایه‌گذاری‌های بیشتر، نیاز دارد برسد و کی‌روش هم شاید اعتبار و تحسینی که شایسته آن است را دریافت کند.