خانم بازیگر: اخلاق در عرصه بازیگری از بین رفته است

خبرگزاری میزان: امسال با فرا رسیدن سال نو گروه فرهنگی خبرگزاری میزان با گفت و گو‌های متنوع از هنرمندان سینما، تلویزیون، دین و اندیشه و موسیقی کشور سعی دارد لحظات خوبی را برای شما مخاطبان رقم بزند. اولین گفت و گوی گروه فرهنگی خبرگزاری میزان با ساناز سماواتی است، بازیگری که در دوره‌ای با برنامه مهران مدیری به محبوبیت رسید. این بازیگر پس از سال‌ها دوباره به عرصه بازیگری بازگشته و حضور فعالی در کار‌های تلویزیونی دارد که از آخرین کار‌های وی می‌توان به سریال هایی، چون "محکومین" و "ستاره‌های عاشقی" اشاره کرد. خبرگزاری میزان در گفت و گویی نوروزی را با این بازیگر سینما و تلویزیون در خصوص عرصه بازیگری و مسائل متعدد آن ترتیب داده است که در ادامه خواهید خواند: اخلاق در عرصه بازیگری از بین رفته است/با دماغ عمل کرده بازیگر نشدم که اینگونه کار کنم+ عکسمیزان: ساناز سماواتی در این روز‌ها به چه فعالیت‌هایی مشغول است؟ سماواتی: من این روز‌ها در سمت سفیر پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه فعالیت می‌کنم. با نهاد ریاست جمهوری استان البرز به عنوان سفیر پیشگیری از اعتیاد و به عنوان سفیر صلح موسسه بین المللی صلح همکاری دارم و همچنین به عنوان سفیر مهربانی و از طرف صنایع گردشگری تنها حامی صنایع ملی و تولید داخلی هستم. همکاری‌هایی نیز با شهرداری و آموزش و پرورش دارم و با کسوت شاگردی به عنوان بازرس انجمن بازیگران در خدمت استاد جمشید مشایخی هستم. میزان: به نظر می‌رسد به عنوان بازیگر با نهاد‌های دولتی رابطه خوبی دارید. این گونه نیست؟ سماواتی: فعالیت هایم به این موارد خلاصه نمی‌شود. عمده فعالیت من در بخش حمایتی صرف می‌شود. در زمینه حمایت از حیوانات، جهاز دادن و همکاری با خیریه‌های مختلف مانند کودکان کار، کارتون خواب ها، زنان سرپرست، خانواده‌های بدسرپرست نیز فعالیت می‌کنم؛ و در این راستا از مهم‌ترین کار‌هایی که انجام می‌دهم چه در خصوص وسایل منزلمم، تا جایی که موجود و ممکن باشد ایرانی خریداری می‌کنم همچنین جهیزیه‌هایی هم که برای مستمندان تهیه می‌کنم از جنس ایرانی با هدف تولید ملی است. میزان: ارتباطتان به عنوان یک هنرمند با مردم چگونه است؟ سماواتی: در کمال خضوع و احترام سعی می‌کنم تک تک پست‌هایی که مردم در صفحات مجازی ام برای من ارسال می‌کنند خوانده و پاسخ می‌دهم و تا جایی که در توانم باشد از ارگان، مردم و خیرین بر اساس شرایطی که وجود دارد کمک بگیرم. نسلی از بازیگری هستیم که نادرستی در ذهنمان تزریق نمی‌شود/ با دماغ عمل کرده بازیگر نشدیم///نوروز ۹۷میزان: نظرتان درباره جو حمایتی سینما از هنرمندان چیست؟ سماواتی: در مصاحبه‌های پیشینم با رسانه‌ها گلایه هایم را درباره عرصه سینما بیان کرده ام. بیمه و بازنشستگی اخیرا برای بازیگران تعیین و اختصاص داده شده است، اما بازیگران هیچ راه معیشتی دیگری جز شغلشان ندارند. من فقط بازیگر هستم، شغل دیگری ندارم و از آنجایی که بنده در نهاد دیگری استخدام نیستم درآمد دیگری ندارم. گاهی طی یک سال در ۵ اثر حضور پیدا کرده و بالعکس ۵ سال هم بیکار وخانه نشین شده ام و در این ۵ سال کسی جویای درآمد من از جمله برای بیمه و احیانا درمان بیماری نشده است. عیدی ما از کجا باید تامین شود. وضعیت معیشتی هنرمندان به شدت اسفناک است، پشتوانه مالی نداریم و اگر بیکار باشیم هیچ کس ما را حمایت نمی‌کند، متاسفانه یا خوشبختانه تنها دلیلی که ما را در این حرفه نگه داشته، با جرات می‌گویم فقط عشق مردم است؛ و انرژی و محبتی که مردم به ما ارزانی می‌کنند. به تعداد انگشتان دو دست هنرمندانی در سینما داریم که مطرح و مشهور هستند و دستمزد‌هایی که دریافت می‌کنند حقشان است، اما باید مسئولان ذیربط اداره ارشاد تمهیداتی بیاندیشند که تکلیف موج بسیار زیادی از هنرمندانی که از نظر معیشتی مشکل دارند حل شود به خصوص شغل ما یک نکته فرعی و مهم دارد و آن این است که وقتی هنرمند بیکار می‌شود از نظر روحی آسیب می‌بیند. میزان: اگر بیکار شوید و شرایط برای بازی فراهم نبود چه اقداماتی برای کسب در آمد می‌کنید؟ سماواتی: من از کار کردن عارم نمی‌آید، اما هیچوقت کنار خیابان دستفروشی نمی‌کنم، چون اقدام به چنین کاری به دلیل چهره بودنم به سرعت بعد دیگری پیدا می‌کند. مردم نیز ظاهر را می‌بینند؛ بنابراین با سیلی صورت خود را سرخ می‌کنیم، چون هنرمند ویترین یک کشور است. متاسفانه در ایران تا هنرمندی فوت می‌شود اظهار محبت‌ها و تاسف‌ها آغاز می‌شود. میزان: تا کنون در طول دوران کاری خود در زمینه مالی با مشکلاتی روبرو شده اید؟ سماواتی: در مقطعی برای دریافت ۵۰ میلیون تومان تسهیلات کسی مرا قبول نداشت و گفتند که باید فیش کسر از حقوق به همراه سه ضامن به بانک بدهم. در خانه سینما برای دریافت کارت بازیگری به ما می‌گویند شما بچه‌های تلویزیون هستید. این معضلات در کنار بسیاری معضلات دیگر در زندگی ما وجود دارد. نسلی از بازیگری هستیم که نادرستی در ذهنمان تزریق نمی‌شود/ با دماغ عمل کرده بازیگر نشدیم///نوروز ۹۷ میزان: برای ارائه تسهیلات، امکانات و حمایت‌های نهاد‌های مختلف نسبت به هنرمندان چه پیشنهاداتی دارید؟ سماواتی: با توجه به این که بدن ما برای اجرای کار‌های متفاوت باید آمادگی داشته باشد از وزارت ورزش خواهشمندم که شرایطی را مهیا و تمهیداتی اتخاذ کند که ورزش کردن در سالن‌های ورزشی برای هنرمندان سراسر کشور رایگان شود. حتما که نباید به ما وجه نقد پرداخت کنند با پرداخت تسهیلات هم می‌توان به هنرمندان خدمات بدهیم. وزارت مسکن و شهرسازی می‌تواند در قالب فرمتی، یک تعداد مسکن با شرایطی که قابل پرداخت باشد بین هنرمندانی که خانه ندارند تقسیم کند. باتوجه به اینکه انجمن بازیگران ایران مورد تایید وزارت کار است همانگونه که ما را تایید کردند پس مشمول حقوق بیکاری نیز می‌شویم، ولی در حال حاضر به ما پرداخت نمی‌شود. این‌ها مواردی است که به ما کمک می‌کند. میزان: چه شد که با وجود محبوبیتتان در تلویزیون به ویزه در کار مهران مدیری به ناگه از تلویزیون فاصله گرفتید؟ سماواتی: دلیلش این بود که چند سالی خارج از ایران بودم. سال ۸۲ در کاری تبلیغاتی برای یک شرکت لوازم خانگی حضور پیداکردم و سر و صدا‌ها علیه کار تبلیغی من شروع شد که یک بازیگر نباید تبلیغ کند، این در حالی بود که همه هنرمندان در تمام دنیا کار تبلیغاتی انجام می‌دهند. انجام کار تبلیغاتی به ما در زمینه درآمدزایی کمک می‌کند. میزان: در حال حاضر حضور هنرمندان در عرصه تبلیغات چگونه است؟ شکر خدا این روز‌ها اکثر هنرمندان کار تبلیغاتی انجام می‌دهند، دیدگاه عوض شده و این اتفاق خوبی است. ما اطلاعات بانکی قوی نداریم مثلا وقتی هنرمندی یک سال کار نکند از یاد‌ها می‌رود. از مشکلاتی که ما داریم حضور رانت و مافیا در عرصه بازیگری است. از زمانی که به هنر با چشم مادیات نگریسته می‌شود این مقوله کاملا تغییر کرده است. نسلی از بازیگری هستیم که نادرستی در ذهنمان تزریق نمی‌شود/ با دماغ عمل کرده بازیگر نشدیم///نوروز ۹۷میزان: شرایط حاکم بر بازیگری چه تغییراتی کرده است و امروزه عرصه بازیگری به چه سمت حرکت می‌کند؟ سماواتی: زمانی که من شروع به کار کردم بازیگر براساس توانایی و میزان نزدیکی به نقش انتخاب می‌شد، اما الان برعکس شده و صد در صد رانت و مافیا اساس همکاری شده است. امروزه حتی برای همکاری با دستیار یک برنامه ریز نیز از او رانت می‌خواهند. در گذشته وقتی از من دعوت به همکاری می‌شد و فیلمنامه را برای مطالعه می‌فرستادند، بعد از خواندن نقش و پذیرفتن پیشنهاد برای انعقاد قرارداد به بخش تولید مراجعه می‌کردم، پیش پرداخت ناچیزی دریافت می‌کردم و برای تست گریم و لباس کار‌های لازم را انجام می‌دادم، اما الان وقتی با من برای پیشنهاد همکاری تماس گرفته می‌شود قبل از اینکه بدانم پروژه چیست در همان تماس تلفنی میزان دستمزد را از من می‌پرسند. معیار انتخاب بازیگر فقط مسئله مالی شده است مثلا در جایی برای ایفای یک نقش از من دعوت شده و، چون همکاری من فراهم نشد یک بازیگر ۶۵- ۷۰ ساله آن نقش را بازی کرده است. در مهمانی‌ها نقش‌ها تقسیم می‌شود البته این مهمانی‌ها به معنای مهمانی‌های منفی نیست. درد و دلی که بازیگران با من مطرح کرده اند این است که با دادن مهمانی بازیگر انتخاب می‌کنند. تکلیف کسی، چون من که اهل مهمانی و حاشیه نیستم با ۲۷ سابقه کار چیست؟! گاهی می‌گویم من زن هستم، اما متاسفانه همسرم هم هنرمند است من واقعا به این فکر می‌کنم که هنرمندان مرد بی حاشیه و سالمی که مسئولیت خانواده و اجاره بهای منزل مسکونی را دارند چگونه توانایی تامین امرار معاش را دارند؟! میزان: شایسته سالاری در عرصه هنر چگونه است؟ روابط در هنر حرف اول را می‌زند یا ضوابط؟ سماواتی: در تمام صنوف حرفه ما کار براساس روابط در حال رخ دادن است. گریموری که تنها به مدت دو ماه وارد این حرفه شده و قلم پاک کن بوده است را وارد آثار می‌کنند و نام وی به عنوان طراح گریم در تیتراژ قید می‌شود. فرد را برای بازی از کوچه انتخاب می‌کنند، چون سرمایه گذار پول را پرداخت می‌کند و اوست که تصمیم می‌گیرد پسرخاله و دخترخاله اش را برای بازی انتخاب کند. اگر پسر عمه یک تهیه کننده علاقه به عکاسی کردن دارد با یک دوربین معمولی به عنوان عکاس انتخاب می‌شود، اما این عکاس اصول اولیه را هم نمی‌داند و در صحنه فیلمبرداری شاتر می‌زند. در برخی فیلم‌ها یک سری بازیگر ناخودآگاه وارد کار می‌شوند و بعد‌ها مشخص می‌شود تهیه کننده مالک یک لبنیاتی معروف است که، چون پسرش عشق فیلم است او را وارد دنیای بازیگری می‌کند. پدری که پسرش سرمایه گذار پروژه است در سکانسی که ربطی به او ندارد می‌خواهد که حضور داشته باشد و در صورت مواجه شدن با مخالفت دستور توقف تولید کار را می‌دهد. این‌ها واقعیت‌های تلخی است که وجود دارد و با آن‌ها روبه رو شده ام. من مخالف ورود آدم‌های جدید نیستم، چون اقتضای هنر جذب حضور هنرپیشه‌های جدید است، اما باید منطقی باشد. مثلا در انعقاد قراداد باید قید شود که ۸۰ درصد تیم حرفه‌ای باشد یعنی مردم او را بشناسند یا در صنوف آن رشته حداقل یک کارت عضویت داشته باشد. خوشبختانه خانه سینما داریم انجمن صنفی سینما و تلویزیون ایران را داریم و خوشبختانه خود خانه سینما صنوف مختلف را داراست و به راحتی می‌تواند ۸۰ درصد حرفه‌ای و ۲۰ درصد تازه وارد را به پروژه دعوت به همکاری کنند. من پیشنهاد می‌دهم بابت آن ۲۰ درصد تازه وارد هم یک هزینه‌ای پرداخت شود در یک صندوق مشخص برای هنرپیشه‌هایی که خانه نشین شده اند تا بین تمام کسانی که در انجام یک پروژه حضور دارند تقسیم شوند. میزان: آرمان ساناز سماواتی به عنوان یک هنرمند در عرصه هنر چیست؟ سماواتی: من وظیفه دارم برای مردم باشم و هر کاری لازم باشد برای مردم انجام خواهم داد. ما با یک پیشینه تربیتی وارد عرصه هنر شدیم که جزو اولین گروه‌های شاگرد استاد سمندریان در سال ۶۹ بودم. پول توجیبی هایمان را صرف موکت کردن اتاق تمرین تئاتر کردیم. الان برعکس شده است و حتی به همسرم تلفن می‌کنند که می‌خواهند با زیبایی که دارند بازیگر شوند در حالی که دوره ما کدام یک از ما با دماغ عمل کرده بازیگر شدیم؟! مسائل شخصی دیگران به من ربطی ندارد، اما بسیاری از کسانی که الان در حال وارد شدن به بازیگری هستند یا برای شهرت یا برای پول وارد می‌شوند و اصلا به دید بلوغ و بالندگی هنر نمی‌نگرند. نسلی از بازیگری هستیم که نادرستی در ذهنمان تزریق نمی‌شود/ با دماغ عمل کرده بازیگر نشدیم///نوروز ۹۷میزان: از اخلاق هنری و تجربه هایتان در بازیگری برایمان بگویید. سماواتی: دهمین سال بازیگری ام بود که قرار شد در فیلم "محاکمه" بازی کنم. آن شب تا صبح از شوق اینکه قرار است در مقابل عزت الله انتظامی بازی کنم گریستم. صد دفعه فیلمنامه را خواندم و دیالوگ‌ها را حفظ کردم. تمام اصول بازیگری را از نو مرور کردم، چون انجام این کار برایم ارزشمند بود. در فیلم سینمایی "کلید ازدواج" لوکیشن در یک بیمارستان بود و ما با پول خود برای ناهار ساندویچ تهیه کردیم و سرپله‌های بیمارستان ناهار خوردیم که تدارکات ما را برای ناهار دعوت کرد، اما چون من اوایل بازیگری ام بود خجالت می‌کشیدم به دلیل حضور و احترام هنرپیشه‌های بزرگ، در آن تدارکات برای نهار در جمع حاضر شویم. متاسفانه الان کسانی هستند که وارد هنر شده اند حتی اگر پول هم داده باشند، اما اصول اولیه اخلاقی در هنر را هم یاد نگرفته اند. ادب و اخلاق رفتاری هر کاری اکتسابی است. متاسفانه فرصت طلبانی در این عرصه حضور یافته اند که با دعوت از چند چهره در یک پروژه بقیه نقش‌ها را فروخته اند؛ تبعات این معضل این است که وقتی کسی عاشق این کار است حتی با پرداخت پول وعده سوپراستاری که به وی داده اند محقق نشد. الان کسانی وارد این عرصه می‌شوند که اصلا توانایی هنرپیشه شدن ندارند. مثلا برادر من وقتی یک شخصیت خجالتی دارد چرا باید با اصرار او را وارد عرصه بازیگری کنم؟! چرا باید کسی را شغل و توانایی اصلی خود که می‌تواند موفق هم باشد از مسیر خود منحرف کنیم؟! و سرانجام سرخورده شود. میزان: نظرتان در مورد نسلتان در بازیگری چیست؟ سماواتی: نسل من یک نسل کاملا با اعتماد به نفس است و تحت هیچ شرایطی نمی‌توانند در مغز ما نادرستی را تزریق کنند، چون فکر می‌کنم پایه من از مقطع مهدکودک به درستی شکل گرفته است. در مهدکودک نکات بسیاری به ما یاد دادند که من از مربی فرزندم خواستم به او نیز این نکات را بیاموزند. آموزش پرورش و ارگان‌هایی که مربوط به خانواده هستند وقتی قوی باشند بستر قوی فراهم می‌شود. به نظر من در جامعه اقشار بی سواد زیادی داریم که می‌خواهند بی سواد بمانند و الان چرا نباید مانند زمان ما درس آداب اجتماعی که آموزش داده می‌شد در حال حاضر حذف شود. الان بسیاری از مردم قصد دارند یک شبه به خواسته هایشان برسند، این بدآموزی دارد و ارگان‌های متولی باید آموزش درست بدهند که البته باید از مهدکودک آغاز شود. میزان: شما در جمعیت خوبرانان نیز فعال هستید. از این انجمن برایمان بگویید. سماواتی: جمعیت خوبرانان یک مرکز است که جشن اعلام موجودیت آن در سال ۹۷ برگزار خواهد شد و هدف از تشکیل این گروه ترویج و راه اندازی فرهنگ خوب راندن در ایران است. متاسفانه آمار تصادفات در ایران فاجعه است آن هم با پیشینه خوبی که ایرانیان دارند. تمرکز این جمعیت با حضور هنرمندان، ورزشکاران و مسئولین و همکاری ادارات مربوطه برای یادآوری ترویج خوب راندن است که نشست مطبوعاتی آن ۱۴ اردیبهشت برگزار می‌شود و من نیز به عنوان سفیر آرامش انتخاب شده ام که امیدوارم بتوانم کاری در جهت فرهنگ سازی انجام بدهم. میزان: سخن پایانی؟ سماواتی: از خبرگزاری میزان بابت این گفت و گو و دعوت تشکر می‌کنم و سالی پر از موفقیت و خوشبختی برای مردم ایران خواستارم سال نو بر همه ملت ایران مبارک باد.