وقتی اپراتور مجازی غوره نخورده مویز شود!

خبرگزاری تسنیم: رشد و توسعه فضای ارتباطی، گذشتن ضریب نفوذ تلفن همراه از مرز ۱۰۰ درصد و ابلاغ مصوباتی نظیر «ترابردپذیری شماره‌های تلفن همراه»، همه و همه دست به دست هم دادند تا با محور قرار دادن حقوق مشترکان حوزه ICT، خط قرمزی به دور رفتار‌های اشرافی‌گرایانه بعضا اپراتور‌های ارتباطی باشند.

از زمانی که ارزش یک «سیم‌کارت» خام برابر با یک سند ملکی شش دانگ منگوله‌دار در نقاط مرکزی پایتخت بود، چندان دور نشدیم و بنابراین با کمی فشار به حافظه می‌توان به دوره برگزاری مزایده‌های آنچنانی برای فروش سیم‌کارت در کشور هم رسید و خاطرات را مرور کرد.

اقداماتی که به واسطه رفتار‌های سودجویانه برخی اپراتور‌های تلفن همراه، به فساد بیشتر شباهت داشت تا رویدادی تجاری ... تمرکز این قبیل رویداد‌ها بر اقشار مرفه جامعه، ناخودآگاه منجر به تغییر سبک زندگی در تمامی ابعاد جامعه شد و خانوار‌ها برای خرید یک سیم‌کارت گا‌ها به شکل غیرارادی (فشار جامعه و اقوام)، از خرج و مخارج اضافی زندگی کاسته و به پس‌انداز روی آوردند.

پس‌اندازی که به واسطه فرهنگ اشتباه «سیم‌کارت رُند»، یک باره از حساب مردم خارج و صرف خرید شماره‌ای می‌شد که بعد‌ها به افراد «باکلاس» منتسب کردند؛ به این معنی که هر کس سیم‌کارت رندی در اختیار داشت، هم‌وزن فردی پولدار در ذهن مردم تداعی می‌شد. این فرهنگ اشتباه، به شکلی غیرمستقیم نرخ خرید و فروش سیم‌کارت را تا سال‌ها در کشور بالا و در حباب نگه داشت و اپراتور‌های تلفن همراه هم که برندگان اصلی این معامله بودند، روز به روز هیزم این تنور را بیشتر می‌کردند و با تبلیغات گسترده در فضای جامعه، نیاز کاذبی را در مردم ایجاد کرده تا از سمتی دیگر، بازار فروش‌شان داغ شود. فرآیند مذکور تا شهریور ماه سال گذشته به شکل جدی توسط اپراتور‌های تلفن همراه تبلیغ و اجرایی می‌شد تا اینکه دولت قبل با تصویب طرح «ترابردپذیری شماره‌های همراه» و ابلاغ سراسری آن به اپراتورها، عملا ارزش سیم‌کارت‌ها را به یک میزان کاست. با اجرای چنین طرح ملی، عملا ارزش واقعی سیم‌کارت اپراتور‌ها با یکدیگر برابر شد و تحلیل‌گران بازار ارتباطات نیز در آن زمان اعلام کردند دیگر «خطوط میلیونی»، «خطوط باکلاس»، «خطوط خاص» و... چندان تفاوتی با یکدیگر ندارند مگر اینکه خیلی رُند باشند. با اجرای طرح ترابردپذیری شماره‌های همراه، مشترکان تلفن همراه هر زمان ارائه کنند، می‌توانند با همین سیم‌کارت و شماره‌شان به شبکه اپراتور دیگری بروند. افزایش سواد ارتباطی مردم طی سال‌های اخیر همسو با رشد سرسام‌آور شبکه‌های اجتماعی نیز باعث شده تا به واقعیت‌های پشت پرده و سناریو‌های طرح‌ریزی شده توسط بازیگران صحنه ارتباطات پی ببرند. مردم امروز می‌دانند که سیم‌کارت و شبکه اپراتوری به خودی خود ارزشمند نیست؛ شبکه و اپراتوری ارزشمند است که بهترین خدمات را به مشترکانش ارائه داده و سرویس‌های ارزش افزوده چشم‌گیری داشته باشد. تمامی مصوبات چهار سال گذشته حاکمیت ارتباطات نیز بر اهمیت «خدمات» تأکید دارد؛ براساس همین رویکرد است که تصمیم می‌گیرد پروانه‌های «اپراتور‌های مجازی تلفن همراه» را برای نخستین بار در کشور ارائه کند. در زمانی که آمار‌ها می‌گوید ضریب نفوذ تلفن همراه از ۱۰۰ درصد گذشته و همه مردم به جز یک سیم‌کارت ممکن است سیم‌کارت دیگری هم در جیب داشته باشند، حاکمیت ارتباطات تصمیم می‌گیرد اپراتور‌های ارتباطی را به جای خام‌فروشی به سمت سرویس محور تشویق و تهییج کند؛ لذا اپراتور‌های مجازی تلفن همراه (MVNO) را لایسنس می‌دهد تا برگرفته از شبکه‌های موجود تلفن همراه که توسط اپراتور‌های اصلی (همراه اول، ایرانسل، تالیا و رایتل) شکل گرفته، اقدام به ارائه خدمات کنند. این اپراتور‌های جدید عملا شبکه‌ای از خود ندارند، اما سرویس‌دهندگان متمایزی هستند که هر کدام با تمرکز بر گوشه‌ای از بازار ارتباطی، خدمات انحصاری ارائه می‌کنند. با توجه به اینکه پیاده‌سازی MVNO‌ها برگرفته از مدل‌های موفق تجاری در دیگر کشور‌ها بود، انتظار می‌رفت که دریافت کنندگان لایسنس‌های اپراتور مجازی تلفن همراه نیز به سرعت در حوزه سرویس‌دهی فعال شوند و کرختی سالیان دراز اپراتور‌های اصلی تلفن همراه را جبران کنند. اما با گذشت یک سال و نیم از اعطای نخستین پروانه اپراتور مجازی تلفن همراه به «کیش سل پارس»، بررسی‌های خبرنگار تسنیم نشان می‌دهد که یکی از اپراتور‌های مجازی تلفن همراه برخلاف رویکرد و رسالت این پروانه‌های ارتباطی تازه تعریف شده، درصدد برگزاری مراسمی برای مزایده سیم‌کارت‌های به اصطلاح رند خود است. اپراتوری که به صراحت می‌توان گفت: سهمی از بازار ارتباطات همراه ندارد و بیزینس پلن آن هنوز پس از گذشت یک سال مشخص نیست که قرار است با چه هدف‌گذاری پیش رود، اکنون می‌خواهد مزایده سیم‌کارتی برگزار کند که از جمله رویداد‌های نخ‌نما شده این حوزه است. گذشته از اینکه «مزایده» را اپراتوری برگزار می‌کند که حرفی برای گفتن داشته و سهمش از بازار ارتباطات قابل توجه باشد تا مردم بتوانند به زیرساخت و شبکه آن اعتماد داشته باشند و برای سیم‌کارتهایش پول خرج کنند، اما ترویج فرهنگ اشرافیت نیز جای سؤال دارد. به گزارش تسنیم، متأسفانه متولی نظارت خاصی هم برای این بخش در نظر گرفته نشده تا در صورت برگزاری چنین رویداد‌هایی به طرح سؤال از اپراتور مذکور پرداخته یا حداقل با ابلاغ اخطار‌های لازم، به جریمه آن بپردازد. برخلاف اینکه شاید قوانین، منعی برای برگزاری رویداد‌هایی این چنینی نداشته باشند، اما اخلال در امور فرهنگی یک جامعه و رواج اشرافی‌گری قطعا امری نکوهیده است که مسئولان کشور باید در مقابل آن ایستادگی کرده و با خاطیان برخورد کنند.