رضا نجفی: آژانس در جایگاه تفسیر برجام نیست

خبرگزاری مهر: رضا نجفی نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی طی سخنانی در سومین روز از نشست فصلی شورای حکام آژانس وین با تاکید بر این‌که هرچیزی بجز اجرای کامل تعهدات با حسن نیت، بر خلاف متن و روح برجام است، در بخشی از سخنانش در واکنش به برخی تفاسیر خودسرانه که بر خلاف متن صریح بخش‌های مختلف ضمیمه یک برجام و سابقه مذاکرات مربوط به آن مطرح شد، گفت: آژانس در جایگاه تفسیر برجام نیست. این موضوع منحصرا در صلاحیت کمیسیون مشترک قرار دارد که با اجماع در این زمینه اقدام کند. از این رو، بند ۲۵ گزارش حاضر صحیح نیست و می‌بایست اصلاح گردد. وی که در پاسخ به ادعا‌های نماینده آمریکا سخن می‌گفت، با اشاره به دسترسی رژیم صهیونیستی به سلاح‌های هسته‌ای یادآور شد: رژیمی که با تمام توان از هیچ کوششی برای جلوگیری از نهایی شدن برجام دریغ نورزید، در کمال تعجب صحبت از نگرانی در باره اجرای برجام می‌کند که خیلی مضحک است. این رژیم با تاریخچه‌ای مملو از تجاوزگری و اشغالگری همه قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل که در پاسخ به اقدامات مکرر تجاوزکارانه و اشغال غیر قانونی و فجایع مستند ارتکابی، سیاست‌های آپارتاید و جنایات جنگی علیه مردم فلسطین صادر شده را آشکارا نقض کرده است. این رژیم نمی‌تواند با چنین سخنانی بر برنامه سلاح‌های هسته‌ای غیرمشروع خود، که تهدیدی واقعی برای صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی است، سرپوش بگذارد. متن کامل سخنان رضا نجفی در شورای حکام در مارس ۲۰۱۸ وین به شرح زیر است: «بسم الله الرّحمن الرّحیم آقای رئیس، مدیرکل و همکاران گرامی. مایلم مراتب تقدیر هیات خود از دبیرخانه آژانس بابت کوشش‌های آن در زمینه اقدامات راستی‌آزمایی مرتبط با برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در جمهوری اسلامی ایران را ابراز کنم. همان‌گونه که هیات ما درطول مذاکرات برجام و سپس اجرای آن بطور مکرر اعلام نموده اجرای متقابل و کامل تعهدات از سوی همه طرف‌ها، شامل کشور‌های پنج بعلاوه یک، بنیان اساسی برجام و عنصری حیاتی برای پایداری آن به شمار می‌رود. ایران به نوبه خود از همان روز اجرایی شدن برجام تعهدات خویش تحت مفاد آن را محترم شمرده و گزارش‌های آژانس در باره راستی‌آزمایی و نظارت برجام در ایران برای دهمین بار گواهی قوی بر وجود چنین تعهدی است. با وجود این وضعیت اجرای تعهدات سایر طرف‌های برجام بویژه آمریکا ناامیدکننده و غیرقابل قبول است. در واقع دولت آمریکا برخلاف متن و روح این توافق خصوصا" بند‌های ۲۶، ۲۸ و ۲۹ برجام با محدود نمودن منافع ایران از توافق مزبور رویکردی مخرب درجهت تضعیف "اجرای موفقیت آمیز" برجام در پیش گرفته است. عدم پاییندی ایالات متحده به تعهدات خویش ذیل برجام نه تنها این توافق بین المللی را تضعیف ساخته است بلکه اعتبار آمریکا برای هرگونه توافق بین المللی دیگر را بطور جدی مورد سوال قرار داده است. همانطور که مدیرکل به درستی اشاره کرد، شکست برجام خسارت بزرگی برای چندجانبه گرایی خواهد بود. توافق حاصله در تاریخ ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵ بدون هیچ ابهامی متضمن رفع کامل همه تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد و کلیه تحریم‌های مرتبط هسته‌ای یکجانبه یا چندجانبه می‌باشد. بعلاوه، کشور‌های پنج به اضافه یک برای اجرای برجام «با حسن‌نیت و در فضایی سازنده، بر اساس احترام متقابل و با پرهیز از هرگونه اقدام ناسازگار با متن، روح و نیت برجام که اجرای موفق آن را تضعیف کند» از مسئولیتی مشخص و روشن برخوردارند. دولت آمریکا می‌بایست بدون قید و شرط به همه تعهدات خود ذیل برجام پایبند باشد. ما همواره در سطوح مختلف تاکید کرده ایم که برجام مسیری یکطرفه نیست و اجرای تعهدات از سوی ایران در صورتی می‌تواند ادامه یابد که فقط اگر کلیه طرف‌های دیگر برجام به اجرای کامل و بی قید و شرط تعهدات خود ادامه دهند. هرچیزی بجز اجرای کامل تعهدات با حسن نیت، بر خلاف متن و روح برجام است. آقای رئیس. هرچند گزارش روزآمد اخیر آژانس (GOV/۲۰۱۷/۴۸) همانگونه که قبلا"اشاره کردم بار دیگر نشان می‌دهد که برنامه هسته‌ای ایران در چارچوب برجام ادامه می‌یابد، مایل هستم نکات زیر را مورد تاکید قرار دهم: همانگونه که قبلا" بیان کرده‌ایم متن برجام درباره آب سنگین به صراحت عنوان می‌کند که "تمامی آب سنگین اضافی که فراتر از نیاز‌های ایران باشد به مدت پانزده سال برای صادرات طبق قیمت‌های بین‌المللی به بازار‌های بین‌المللی عرضه شده و به خریداران بین‌المللی تحویل می‌گردد" این تنها تعهد ایران در این زمینه بشمار می‌رود. بار دیگر تأکید می‌کنیم که گزارش باید تا حد امکان مختصر بوده و از بیان اطلاعات تفصیلی قابل اجتناب غیرضروری بدور مانده و بویژه نباید هیچگونه اطلاعات پادمانی محرمانه را منعکس کند. هیات من مایل است مجددا" بر ملاحظه خود در باره تعریف «ذخیره» (stockpile) و تفاوت آن با اصطلاح «فهرست موجودی» (inventory) تاکید کرده و یادآوری نماید که این مسئله یکی از موضوعات مورد بحث ما در کمیسیون مشترک برجام می‌باشد. نهایتا" و در عین حال با اهمیت اینکه، مایلم تحفظ قوی خود را نسبت به برخی تفاسیر خودسرانه که بر خلاف متن صریح بخش‌های مختلف ضمیمه یک برجام و سابقه مذاکرات مربوط به آن مطرح گردید، را به ثبت برسانم. آژانس در جایگاه تفسیر برجام نیست. این موضوع منحصرا" در صلاحیت کمیسیون مشترک قرار دارد که با اجماع در این زمینه اقدام کند. از اینرو، بند ۲۵ گزارش حاضر صحیح نیست و می‌بایست اصلاح گردد. قبل از خاتمه سخنانم مایلم به تعدادی از هیات‌هایی اشاره نمایم که دوباره خواستار انتشاراطلاعات پادمانی خام و تفصیلی محرمانه برخلاف دستورالعمل مصوب شورای حکام شده‌اند. طرح چنین درخواستی وجود بی‌اعتمادی نسبت به آژانس را به ذهن متبادر می‌سازد و این که ارزیابی‌های آژانس باید دوباره به صورت مستقل توسط برخی سازمان‌های غیردولتی که به آن‌ها پول پرداخت می‌شود مورد راستی‌آزمایی قرار گیرد. هیات اینجانب مایل است یادآوری نماید که علاوه بر مفاد موافقتنامه جامع پادمان، ماده ۵ و ماده ۱۵ پروتکل الحاقی برای حفاظت از اطلاعات محرمانه، برجام به روشنی از آژانس می‌خواهد تا «کلیه تدابیر مراقبتی را برای حفاظت از اسرار تجاری، فن‌آوری و صنعتی و همچنین سایر اطلاعات محرمانه‌ای که به آگاهی آن می‌رسد را اتخاذ نماید». ما قویا" با افشای اطلاعات پادمانی محرمانه در گزارشات آتی به بهانه شفافیت بیشتر مخالفیم. در مورد آخرین سخنران قبل از اینجانب، طبق روال معمول بیانیه‌ای نامربوط را شنیدید. بگذارید ببینیم رژیم صهیونیستی اسرائیل کجا نشسته است. این رژیم روی ده‌ها کلاهک هسته‌ای غیر انسانی نشسته، روی تاسیسات مخفیانه هسته‌ای و خارج از پادمان هسته‌ای در دیمونا نشسته که مواد رادیواکتیو نشتی آن در همسایگان باعث شیوع بیماری سرطان مردم بیگناه شده، و روی تاسیسات زیرزمینی سلاح‌های کشتارجمعی جاییکه روی سلاح‌های شیمیایی و میکربی کار می‌کند نشسته است. به همین دلایل این رژیم هرگز به کنوانسیون‌های منع سلاح‌های شیمیایی و میکربی و ان پی تی نپیوسته است. حالا رژیمی که با تمام توان از هیچ کوششی برای جلوگیری از نهائی شدن برجام دریغ نورزید، در کمال تعجب صحبت از نگرانی در باره اجرای برجام می‌کند که خیلی مضحک است. این رژیم با تاریخچه‌ای مملو از تجاوزگری و اشغالگری همه قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل که در پاسخ به اقدامات مکرر تجاوزکارانه و اشغال غیر قانونی و فجایع مستند ارتکابی، سیاست‌های آپارتاید و جنایات جنگی علیه مردم فلسطین صادر شده را آشکارا نقض کرده است. این رژیم نمی‌تواند با چنین سخنانی بر برنامه سلاح‌های هسته‌ای غیرمشروع خود، که تهدیدی واقعی برای صلح و امنیت منطقه‌ای و بین المللی است، سرپوش بگذارد. متشکرم آقای رئیس»