دشواری‌های ازدواج باعث افزایش هم‌زیستی سیاه است/ دولت دغدغه‌ای برای تسهیل ازدواج جوانان ندارد/ زنگ خطر مواجهه با نسل‌های بی‌تعهد و بی‌قید

سرویس اجتماعی فردا: هر خانواده‌ای آرزوی خوشبختی فرزندانش را دارد و از صمیم قلب می‌خواهد که شاهد ازدواج موفق آن‌ها باشد. اما متاسفانه سال هاست که به دلیل مشکلات اقتصادی و تغییر فرهنگ جامعه شاهد افزایش سن ازدواج در میان جوانان هستیم. این در حالی است که تبلیغات رسانه‌های بیگانه و شیوه‌های توصیه شده برای جوانان از سوی آن‌ها سبب شده که روابط پوچ و بی اساس جایگزین ازدواج شود و آسیب‌های روحی جبران ناپذیری را به پسران و به خصوص دختران جوان وارد سازد.

متاسفانه این روز‌ها جوانان به جای تشکیل خانواده و برقراری ارتباط سالم ترجیح می‌دهند تا تن به رابطه‌ای بدون تعهد و با عنوان «ازدواج سفید» بدهند. رابطه‌ای که نه ازدواج است و نه سفید و فقط زندگی حال و آینده دختران و پسران جوان را به تباهی می‌کشاند.

بالا رفتن سن ازدواج و بی میلی جوانان به ازدواج علل مختلفی دارد و این در حالی است که مسئولان به جای توجه به این مسائل و رفع مشکلات ازدواج جوانان، دست روی دست گذاشته اند و مسئولیتی را در این زمینه بر عهده نمی‌گیرند.

حالا این بی توجهی باعث افزایش روابط خارج از عرف و شرع میان دختران و پسران شده که زنگ خطری را در جامعه مان به صدا درآورده است. هیچ وقت ندا را برای ازدواج انتخاب نمی‌کنم سامان ۳۱ ساله است و ۱۰ ماهی می‌شود که با دختری به نام ندا که ۳۰ ساله است آشنا شده و در این مدت با او در یک خانه زندگی می‌کند. او در رابطه با نوع زندگی شان می‌گوید: «پدر و مادرم از هم جدا شده اند و من با مادرم زندگی می‌کردم. وقتی با ندا آشنا شدم به من گفته بود که خانه مجردی دارد. به او پیشنهاد کردم که با هم زندگی کنیم و هزینه‌های زندگی را با همدیگر به صورت مشترک پرداخت کنیم. ندا هم که به من وابسته شده بود پذیرفت که با من هم خانه شود.»

این پسر جوان ادامه می‌دهد: «هر دوی ما شاغل هستیم؛ صبح از خانه بیرون می‌رویم و عصر هم با هم بر می‌گردیم. مادرم خبر دارد که من کجا هستم و ندا را می‌شناسد. خانواده ندا هم می‌دانند که من با ندا دوست شده ام، اما بخاطر اینکه ندا رویش نمی‌شود که به خانواده اش بگوید ما با هم زندگی می‌کنیم به آن‌ها در این باره حرفی نزده است.»

سامان راجع به مشکلاتی که در این ۱۰ ماه زندگی مشترکشان پیش آمده می‌گوید: «راستش را بخواهید شاید زندگی مشترک بدون ازدواج بدون دغدغه و بدون تعهد باشد، اما مشکلاتی را هم دارد. مثلا وقتی خانواده ندا می‌خواست به او سر بزند من با استرس باید خانه را ترک می‌کردم تا مبادا من را ببینند. یا هر بار دعوایمان می‌شود ندا می‌گوید که خانه مال اوست و دلش نمی‌خواهد من در خانه باشم و خیلی راحت من را از خانه بیرون می‌کند!»

او در پاسخ به این سوال که خب چرا با ندا ازدواج نمی‌کند، می‌گوید: «اگر بخواهم ازدواج کنم انتخاب من ندا نیست، چون که با او تفاوت‌های زیادی دارم. اما بخاطر اینکه زیر بار تعهد نمی‌روم زندگی مشترک با او خوب است. با دختر دیگری هم نمی‌توانم ازدواج کنم، چون شرایط اقتصادی خوبی ندارم و با وجود این گرانی‌ها حتی فکر کردن در مورد ازدواج هم خنده دار است.»

دشواری‌های ازدواج باعث رشد ازدواج سفید یا هم زیستی سیاه شده است

باید گفت که بی تعهد بودن در زندگی‌های مشترک میان دختران و پسران بدون ازدواج از مهمترین عاملی است که آن را بسیار آسیب‌پذیر کرده است و این در حالی است که دختران بیشتر از پسران در معرض آسیب خواهند بود. ناپایداری روابط، احساس رضایت در آن را با احساس تنش جابه‌جا می‌کند و افراد در این روابط را دائماً در تردید و ناامنی قرار می‌دهد.

مجید ابهری، جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی در این رابطه به خبرنگار «فردا» می‌گوید: «دشواری‌های ازدواج باعث رشد ازدواج سفید یا هم‌زیستی سیاه شده و با توجه به مشکلات ازدواج امروز که آن را با چالش‌های جدی مواجه کرده امروزه نزدیک به ۱۲ میلیون جوان مجرد در کشور حضور دارند.»

ابهری به مهمترین دلایل تاخیر در ازدواج جوانان اشاره می‌کند و می‌گوید: «مشکلات اقتصادی مثل؛ بیکاری، کمبود مسکن، هزینه‌های طاقت فرسای ازدواج که حداقل ۵۰ میلیون تومان است از یک سو و سخت گیری خانواده‌ها برای مهریه، جهیزیه و جشن عروسی از سوی دیگر سبب شده تا جوانان از ازدواج هراس داشته باشند.»

این جامعه شناس به علل دیگری مبنی بر بالا رفتن سن ازدواج اشاره می‌کند و می‌گوید: «ضعف مسئولیت پذیری جوانان و همچنین ترس آن‌ها از جدا شدن از آزادی‌های دوران تجرد از دیگر مسائلی است که آن‌ها را از ازدواج باز می‌دارد. همچنین ضعف مهارت همسرگزینی و مناسب گزینی نیز سبب شده تا جوانان کمتر سراغ ازدواج بروند و به این ترتیب این مسائل باعث رشد ازدواج سفید یا همزیستی سیاه شده است.»

مجید ابهری در ادامه راجع به سبک زندگی در همزیستی سیاه میان جوانان می‌گوید: «در ازدواج سفید دختران و پسران جوان بدون هیچ گونه تعهد قانونی و شرعی با یکدیگر زندگی می‌کنند و در صورتی که با یکدیگر به تفاهم نرسند به راحتی جدا می‌شوند. متاسفانه مشخص نیست که این تغییر شریک زندگی تا کجا پیش خواهد رفت و این آزمون و خطا‌ها تا چند بار و چه وقت ادامه خواهد یافت. اما آن چیزی که مشخص است آسیب‌هایی است که این نوع زندگی مشترک به دختران و پسران خواهد زد.»

دولت دغدغه‌ای برای تسهیل ازدواج جوانان ندارد

این آسیب شناس اجتماعی به عدم دغدغه رفع مشکلات ازدواج از سوی مسئولان اشاره می‌کند و می‌گوید: «متاسفانه دولت هیچ اقدام موثری جهت تسهیل ازدواج جوانان انجام نداده و هیچ بسته حمایتی را در اختیار دختران و پسران جوان برای تمایل شان به ازدواج فراهم نکرده است. مثلا یکی از اصلی‌ترین مشکلات جوانان برای ازدواج موضوع مسکن است و مسکن ارزان قیمت راهگشای حل این مشکل بوده است، اما اقدامی در این راستا صورت نگرفته است.»

ابهری به سخت گیری‌های خانواده‌ها برای ازدواج فرزندانشان اشاره می‌کند و می‌گوید: «بیشترین آسیب ازدواج سفید را خانواده و در نهایت جامعه خواهد دید. زیرا که با تغییر مسیر از ازدواج به سمت همزیستی سیاه، سلامت خانواده به خطر می‌افتد و در آینده با نسل‌های بی تعهد و بی قید مواجه خواهیم شد. و به طور قطع اگر مسئولان فکری برای این موضوع نکنند جامعه با بحرانی وحشتناک رو به رو خواهد شد»