آقا ابراهیم علیه امپراطوری اپوزیسیون‌های تلویزیونی/ وقتی استدلال داوران برای بایکوت «لاتاری» به ضررشان شد!/ دردسرهای اظهارنظر یک سینماگر علیه خبرنگار فراری
برگزاری اختتامیه جشنواره فیلم فجر و حواشی آن در کنار صحبت‌های مطرح شده از سوی داوران این جشنواره و حواشی انتشار یک مصاحبه قدیمی از خالق «مدرسه موش‌ها» از جمله مهمترین اتفاقات فرهنگی هفته‌ای بود که گذشت.
سرویس فرهنگی فردا: فضای فرهنگی و رسانه‌ای آخرین روزهای بهمن امسال تحت تاثیر دو اتفاق مهم قرار داشت که اولی فرهنگی و دومی ورزشی بود. صحبت‌های ابراهیم حاتمی‌کیا در مراسم اختتامیه جشنواره فیلم فجر در کنار حضور علی کریمی در برنامه نود و مناظره‌اش با یکی از مسئولین فدراسیون فوتبال دو حاشیه مهم این روزها بودند که بحث‌های بسیاری پیرامون آن‌ها در فضای مجازی و حقیقی شکل گرفت و تقریبا اغلب رویدادهای فرهنگی و اجتماعی هفته را تحت تاثیر خود قرار داد.
آقا ابراهیم علیه امپراطوری اپوزیسیون‌های تلویزیونی
جشنواره فجر سی‌وششم یکی از استثنایی‌ترین دوره‌های این رویداد به شمار می‌آید، جشنواره‌ای که حضور آثار انقلابی در آن نسبت به اغلب دوره‌های پیش از خود پررنگ‌تر بود و از این نظر یک اتفاق تازه در تاریخ جشنواره (حداقل تاریخ یک دهه اخیر این رویداد) محسوب می‌شود. از همان ابتدا هم مشخص بود که این حضور پررنگ آثار انقلابی در مهمترین رویداد سینمایی کشور از جانب جریان شبه‌روشنفکری فعال در سینما تحمل نخواهد شد و در عمل نیز همین اتفاق صورت گرفت و جریانی از تخریب‌ها برعلیه بسیاری از فیلم‌های شاخص این دوره با استفاده از کلیدواژه «فیلم‌های ارگانی» به راه افتاد؛ به ویژه آن که بخش مهمی از این تخریب‌ها از سوی دو برنامه اصلی سینمایی رسانه ملی در ایام جشنواره فجر صورت گرفت.
موضوعی که تبدیل به یکی از دلایل اعتراض تند و تیز ابراهیم حاتمی‌کیا در اختتامیه این دوره از جشنواره فیلم فجر شد. او در اعتراض به رفتارهای زشتی که از جانب برخی از برنامه‌های رسانه ملی در ارتباط با اثرش به وقوع پیوسته بود، پس از دریافت جایزه سیمرغ بهترین کارگردانی در سخنانی گفت: «من فیلمساز وابسته و فیلمساز نظامم. من افتخار می‌کنم از کسانی حرف می‌زنم که باورشان دارم. سی سال است روی این سن می‌آیم و برایم اولین بار نیست. متاسفم که می‌شنوم برخی از همکاران از جمله ایشان (رضا رشیدپور) واژه سازی می‌کنند و فیلم‌های ارگانی و نهادی و سازمانی می‌گویند. من افتخار می‌کنم فیلمی ساختم درباره مدافعان حرم. افتخار می‌کنم که برای ساختن این فیلم از عزیزی مثل حاج قاسم سلیمانی جایزه گرفتم. افتخار می‌کنم از سوی بچه‌های سپاه که زحمت کشیدند و امثال من را رشد دادند، حمایت شدم. امثال آقای رضا رشیدپور واژه‌هایی می‌سازند که در سازمان صدا و سیما باب می‌شود. اعتراض می‌کنم به تلویزیون، زیرا افرادی دعوت می‌کنند که باید از این نوع نگاه دفاع کنند، اما به یکباره به اپوزیسیون تبدیل می‌شوند از مسئولین شبکه سه و دو شکایتم را به خدا می‌برم بابت رفتار زشت شان در این مدت که با فیلم روا داشتند.»
اعتراض حاتمی‌کیا، بهانه تغییر مدیریتی در رسانه ملی؟!
این حرف‌ها باعث شکل‌گیری یک دو قطبی در میان موافقان و مخالفان صحبت‌های حاتمی‌کیا شد و بحث برسر درستی یا نادرستی اعتراضات او را تبدیل به یکی از داغ‌ترین سوژه‌های روز کرد تا آنجا که در این مدت کمپین‌های مختلفی در حمایت از او و سخنانش شکل گرفت و در طرف مقابل نیز برخی از بازیگران سینما و تلویزیون علیه حاتمی‌کیا موضع گرفتند و نسبت به رفتار او اعتراض کردند. اما این ماجرا در ادامه با عذرخواهی رئیس رسانه ملی از حاتمی‌کیا بابت این اتفاق وارد فاز جدیدی شد و بسیاری آن را واکنش منفعلانه رسانه ملی در برابر انتقادات او از برنامه‌های تلویزیونی دانستند؛ البته به نظر می‌رسد این عذرخواهی استراتژیک بیشتر راهبردی از سوی مدیران سیما، برای یک تغییر مدیریتی در مدیریت شبکه‌های دوم و سوم باشد؛ شبکه‌هایی که گویا اختلافاتی میان مدیران آن با معاونت فعلی سیما وجود دارد و این اتفاق می‌تواند بهانه‌ای برای تغییر مدیریت آن‌ها باشد.
وقتی استدلال داوران برای بایکوت «لاتاری» به ضررشان شد!
اما اعتراضات پرافتخارترین کارگردان سینمای ایران به سیطره شومن‌ها و اپوزیسیون‌ها در تلویزیون پایانی بر حواشی این دوره از جشنواره فیلم فجر نبود. چرا که درست چند ساعت بعد و پس از برگزاری اختتامیه این رویداد، رسول صدرعاملی و محمدرضا فروتن دو تن از داوران این دوره از جشنواره با حضور در برنامه هفت به توضیح در ارتباط با تصمیمات هیئت داوران این دوره پیرامون برخی از فیلم‌ها پرداختند. اما پاسخ‌های داده شده از سوی این دو نفر به دلایل بایکوت کامل فیلم سینمایی «لاتاری» از سوی هیئت داوران این دوره و همچنین عدم داوری آثار بخش مستند و پویانمایی، زمینه‌ساز حاشیه‌هایی تازه برای جشنواره فجر شد.
صدرعاملی در بخشی از صحبت‌هایش در ارتباط با دلایل نادیده گرفتن «لاتاری» گفت: «لاتاری آزارمان داد. در لاتاری، منجی فرض می‌کند ریشه مشکلات بیرون از کشور است، در حالی که ریشه داخلی است!» در ادامه اما محمدرضا فروتن استدلال‌های جالبی را مطرح کرد: «ما به محتوای فیلم‌ها توجه کردیم. لاتاری خشونت و انتقام را ترویج می‌کند، در حالی که ما ترجیح می‌دهیم در فیلم‌ها بیشتر مذاکره و گفت‌وگو ببینیم».
طرح این صحبت‌ها و استدلال‌های غیرقابل قبول دو نفر از داوران جشنواره درباره چرایی نادیده گرفتن یکی از بهترین فیلم‌های جشنواره امسال، با موجی از واکنش‌های منفی در جامعه سینمایی کشور روبرو شد. حتی بسیاری از رسانه‌ها با استناد به آثاری که محمدرضا فروتن در آن‌ها ایفای نقش کرده که بسیاری جزو آثار خشن سینمای ایران محسوب می‌شوند، استدلال او را در ارتباط با علاقه‌اش به دیدن مذاکره در فیلم‌ها به کلی زیرسوال بردند!
پس از این اتفاق حمید فرخ نژاد از بازیگران این اثر نسبت به صحبت های صدرعاملی واکنش نشان داد و خواستار ارایه توضیحات از سوی ابراهیم داروغه زاده دبیر این رویداد هنری شد. همچنین سیدمحمود رضوی تهیه کننده «لاتاری» هم در توییتی عنوان کرد: «بعد از صحبت های ۲ نفر از داوران عزیز جشنواره فیلم فجر در خصوص ممیزی محتوا به جای داوری و پست آقای حمید فرخ نژاد، یک تیم حقوقی به من اعلام کردند بر اساس بند ب جز ۱ ماده ۱۰ قانون دیوان عدالت اداری و اصل ۱۷۳ شکایت از دبیرخانه جشنواره قطعا قابل طرح در دیوان است و قصد پیگیری دارند.»
چرا «فیلشاه» داوری نشد؟
اما صحبت‌های دو داور جشنواره در برنامه هفت علاوه بر نمایان سختن دلیل باکوت کامل لاتاری در این جشنواره، پرده از دلیل نادیده گرفتن فیلم‌های مستند و تنها انیمیشن حاضر در این دوره برداشت. رسول صدرعاملی در بخشی از صحبت‌هایش در این برنامه گفت: «انتقادی که به سیاست گذاری جشنواره وارد است این است که 4 فیلم کوتاه، دو فیلم مستند و یک فیلم انیمیشن را در ترکیب فیلم‌های رئال قرار دادند که داوری شان امکان پذیر نبود. لذا ما هم داوری نکردیم و به دبیر جشنواره گفتیم به هر گونه ای که فکر می‌کند از این آثار تقدیر کند.»
اقرار داوران به عدم داوری آثار این دوره، با واکنش منفی سازندگان انیمیشن و مستندهای حاضر در این دوره روبرو شد تا آنجا که سازندگان انیمیشن «فیلشاه» که تنها انیمیشن حاضر در این دوره از جشنواره فیلم فجر با انتشار بیانیه‌ای نسبت به این موضوع اعتراض کرد. در بخشی از این بیانیه آمده است: «اين بی‌توجهی به تنها انيميشن سينمايی حاضر در جشنواره در حالی صورت می‌گيرد که در اعلام رسمی دبير جشنواره از «فيلشاه» به عنوان فيلمی که برای کسب همه سيمرغ‌ها مورد داوری قرار می‌گيرد، ياد شد و اين يکی از عجيب‌ترين اتفاقات تاريخ سی و شش ساله جشنواره فيلم فجر است که فيلمی به بخش مسابقه سودای سيمرغ راه می‌يابد ولی داوران فيلم را داوری نمی‌کنند!»
دردسرهای اظهارنظر یک سینماگر علیه خبرنگار فراری
این هفته انتشار یک ویدئوی قدیمی از مرضیه برومند کارگردان پیشکسوت سینمای ایران در ارتباط با ابراز نظر صریح او در ارتباط با فعالیت مخالفان حجاب در خارج از کشور تبدیل به جنجالی بزرگ شد. او در بخشی از این صحبت‌ها با اشاره به مسیح علینژاد [خبرنگار اصلاح‌طلب فراری از کشور که در طی این سال‌ها فعالیت‌هایی را علیه قانون حجاب در کشور انجام داده است] گفت: «وقتی به او نگاه می‌کنم چندشم می‌شود! آخر این چه‌کاری است که از زن‌ها می‌خواهد؟ این چیزها کار را بهتر نمی‌کند هیچ بدتر هم می‌کند.» انتشار همین جملات کافی بود تا موجی از حملات به او خانم برومند در فضای مجازی راه بیفتد. البته او در ادامه کمی نسبت به این موضع عقب‌نشینی کرد و با انتشار عکسی از دوران کودکی خود نوشت: «من با حجاب اجبارى مخالفم و خودم هم به مفهوم رایج هرگز محجبه نبوده و نیستم، اما با دخالت و رهبرى نمایى انهایى که در خارج از کشور و در امان به سر می‌برند و مترصد هستند تا هر جنبش اجتماعى را در داخل به نفع خودشان مصادره کنند و بهانه به دست تندروها بدهند و جوانهاى نازنین ما را به مخاطره بیاندازند نیز به شدت مخالفم...»