نوش آباد دومین شهر زیرزمینی ایران

سرویس سبک زندگی فردا: دومین پناهگاه دستکند زیر زمینی در شهر اصفهان پیدا شد، این شهر زیرزمینی که از آن به عنوان پناهگاه در گذشته استفاده می‌شده، در کاوش‌های باستان شناسی در شمال استان اصفهان کشف شد. به نقل از الی گشت سرپرست هیات باستان شناسی، زهرا ساروخانی در پی اعلام این خبر گفت: از مدت‌ها پیش مردم شهر‌های سفیدشهر در آران و بیدگل به میراث فرهنگی اعلام کرده بودند که یک شهر زیر زمینی در این شهر وجود دارد، که حدود ۵۰ سال پیش پیرمرد‌های شهر از داخل چاه سرداب یک خانه قدیمی، به آن شهر زیرزمینی رفته بودند. در ادامه مطلب همراه ما باشید تا اطلاعات بیشتری درباره دومین شهری که در زیر زمین‌های اصفهان کشف شده بدانید.

او با بیان این که این چاهِ قدیمی در سرداب (سَرداب یا سردابه خانه‌ای است که در زیر سطح زمین سازند تا در گرما به آن پناه برند و آب و مواد غذایی در آنجا نگاه می‌دارند تا خنک بنماند)، یکی خانه‌های تاریخی و مخروبه‌ی یک "بقال" قرار گرفته است، ساروخانی ادامه داد: ورودی‌های شهر زیرزمینی متفاوت و مخفی هستند، این شهر زیرزمینی با دیگر شهر زیرزمینی به نام نوش آباد نیز ورودی اصلی شهر زیرزمینی نوش آباد از طریق یک چاه بود که اکنون از نظر موقعیت جغرافیایی در کوچه قرار گرفته است و رو به بیرون است، اما آن چه که فعلا در سفیدشهر پیدا کرده ایم از داخل سرداب یک خانه بوده است، فعلا این مکان ورودی اصلی شهر زیرزمینی است.

زمانی که وارد خانه‌ی قدیمی بقال شدیم، قسمت سرداب یا سردابه خانه پر از خاک شده بود، برای همین مجبور به انجام عملیات خاک برداری شدیم، در حین عملیات خاک برداری متوجه یک چاه در گوشه سرداب شدیم. به اندازه ۱۲۰ متر سینه خیز در امتداد داخلی فضا رفتیم تا مسیر را پیدا کردیم.

او با اشاره به صحبت‌های پیرمرد‌های سفید شهر درباره‌ی این ورودی گفت: آن پیرمرد‌ها در پی صحبت‌هایی که داشتیم گفتند که حدود ۵۰ سال پیش که داخل این فضا شدیم، از سرداب خانه‌ی بقال رفتیم. ساروخانی در ادامه با اشاره به موقعیت چاه ورودی شهر زیرزمینی بیان کرد: این چاه کوچکترین بخش سرداب است. دسترسی به سرداب نیز مشکل است بنابراین باید طبیعتا همین شهرزیرزمینی باشد، چون معمولا ورودی و دسترسی فضا‌های پناهگاهی برای دستکند‌ها بسیار سخت است.

ساروخانی در ادامه گفت: کار در شهر‌های زیرزمینی بسیار سخت است، حفاری در عمق ۱۵ متری زمین انجام شده و هنوز اطلاعات کاملی درباره قدمت و چگونگی گسترش این شهر زیرزمینی به دست نیاورده‌ایم و برای اعلام قدمت این اثر تاریخی ما به زمان بیشتری احتیاج داریم. بعد از شهر زیرزمینی نوش آباد، شهر زیر زمینی سفید شهر نیز دومین شهر زیرزمینی شناسایی شده در ایران است، که در زیر گروه شهر‌های زیر زمینی دستکند قرار دارند.

شهر زیرزمینی نوش‌آباد

در شمال شهر کاشان و غرب شهر آران و بیدگل شهر زیرزمینی به نام نوش آباد واقع می‌باشد. کشف سازه‌های این شهر توسط فردی که قصد حفر چاه در منزل خود را داشت صورت گرفت. طبق آماری که زمین شناسان بیان کردند قدمت این شهر به ۱۵۰۰ سال پیش یعنی زمان ساسانیان می‌رسد. شهر نوش آباد پایتخت انوشیروان پادشاه ساسانی بوده است. معماری این شهر زیرزمینی دارای ساختار‌های متراکم، پیچیده و گسترده‌ای، چون دالان‌های باریک تودرتو و اتاق‌هایی با ابعاد کوچک می‌باشد.

شهر زیرزمینی نوش آباد که به اصطلاح به آن (اویی) می‌گویند، در زیر بافت قدیم شهر نوش‌آباد شکل گرفته و تا سطح کنونی شهر نیز گسترده شده‌است. وسعت این شهر به دلیل ارتباط میان محلات و حفاظت از جان و مال مردم در مواقع نا امن زیاد بوده و در دو سطح افقی و عمودی گسترش یافته است. غیر از ورودی اصلی ارتفاع تمام قسمت‌های اویی به قد طبیعی یک انسان و بین ۱۷۰ تا ۱۸۰ سانتیمتر است. بر سطح دیوار‌ها و در فواصل اندک، جای پیه سوز به چشم می‌خورد. در بعضی قسمت‌ها نیز درون دیوار، سکو‌های کوتاهی جهت نشستن ایجاد شده‌است که در بعضی از اتاق‌ها تبدیل به تاقچه جهت قراردادن اشیا می‌شود.