اثرات پسماند سواحل بر گردشگری ایران

خبرگزاری تسنیم: رئیس پژوهشکده مردم شناسی گفت: نبود مدیریت این پسماند‌ها در سواحل، بر صنعت گردشگری در این مناطق ساحلی جاذب گردشگر آثار مخرب و منفی خواهد گذاشت.

سیروس نبی زاده ولوکلایی اظهار داشت: با شکل گیری مفهوم توسعه پایدار، صنعت گردشگری نیز همانند سایر صنایع به دنبال راهی برای همسویی بیشتر با توسعه پایدار بوده و در همین راستا انواع گردشگری وارد عرصه صنعت گردشگری شده اند. وی افزود: این پژوهش به مدیریت پسماند‌های زیست محیطی و تاثیر آن بر گردشگری پایدار با تمرکز بر سواحل استان‌های گلستان، مازندران و گیلان می‌پردازد. مجری این طرح با اشاره به تحلیل این پژوهش از طریق دو شیوه اسنادی و میدانی و با ماتریس SWOT تصریح کرد: سواحل با توجه به افزایش پسماندها، از استاندارد لازم از نظر حجم و ابعاد و مکان یابی و فاصله مخازن برخوردار نیستند. به گفته وی، فرهنگ سازی در خصوص کاهش تولید؛ تفکیک از مبدا و پرهیز از ریختن زباله‌ها در سواحل در اغلب شهر‌های ساحلی است که یا صورت نگرفته و یا به صورت موفق اجرا نشده موضوع اصلی و تاثیرگذار این پژوهش است. اجرای طرح‌های مختلف مردم شناسی علیرضا حسن زاده - رئیس پژوهشکده مردم شناسی درباره این طرح گفت: سال‌های اخیر مطالعات مختلفی در زمینه بررسی مردم شناختی محیط زیستی و گردشگری مانند نقش مسئولیت اجتماعی در مدیریت انرژی آب و پسماند در صنعت گردشگری پایدار توسط مجید گلپایگانی، اتمسفر زاینده رود به مثابه تاریخ فرهنگی توسط محمد علی مرادی، مستندسازی مردم نگارانه و عکاسی مردم شناسی قایق سازی سنتی و مناظر زیستی- فرهنگی در شمال ایران توسط بابک صدیقی انجام شده است. وی افزود: همچنین طرح‌هایی در زمینه بررسی رودخانه‌های شمال ایران مانند مطالعه میان رشته‌ای آلودگی زیست محیطی رودخانه‌های گوهررود و زرجوب رشت با رویکرد‌های مردم شناختی، مدیریتی، شیمی و میکروبیولوژیک با تاکید بر مفهوم مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها توسط عنایت الله مرادی و شناسایی و تحلیل دانش بومی و فرهنگ زیست محیطی حاشیه نشینیان خلیج گرگان توسط ساره راسخی در این پژوهشکده در حال انجام است. رییس پژوهشکده مردم شناسی با اشاره به اینکه امروزه بحران‌های زیست محیطی ناشی از رها شدن زباله‌ها و پسماند‌ها در طبیعت بسیاری از جوامع جهان را نگران کرده است، تصریح کرد: نبود مدیریت این پسماند‌ها در سواحل، بر صنعت گردشگری در این مناطق ساحلی جاذب گردشگر آثار مخرب و منفی خواهد گذاشت. وی اظهار داشت: با شکل گیری مفهوم توسعه پایدار شیوه‌های دفع رایج، به تدریج در سایه تحولات تکنولوژیکی و افزایش آگاهی‌های عمومی و تغییر نگاه نسبت به پسماند‌ها سیستم‌های جدید مدیریت پسماند در کشور‌های صنعتی و سایر کشور‌های دنیا توسعه یافت. تولید ۶۲۰۰ تن زباله در استان‌های شمالی محمد مکاری - مدیر گروه مردم شناسی زیست محیطی و ناظر این پژوهش نیز گفت: اطلاعات بدست آمده حاکی از این است که حدود ۶۲۰۰ تن زباله هر روز در ۳ استان شمالی کشور تولید می‌شود، از این مقدار به طور روزانه، ۲۷۰۰ تن در مازندران، ۲۱۰۰ تن زباله در گیلان و ۱۴۰۰ تن در گلستان تولید می‌شود. به گفته این پژوهشگر، ۶۴ درصد از زباله‌های تولیدی این ۳ استان در جنگلها، ۲۶ درصد در رودخانه‌ها و ۱۰ درصد در مراتع دفن می‌شوند. وی با بیان اینکه دفن غیر اصولی، موجب نفوذ شیرابه‌ها به آب‌های زیرزمینی و آلودگی آب و خاک می‌شود، تصریح کرد: در این سه استان، دفع زباله، عمدتا به شکل‌های سنتی تلنباری و یا دفن غیراصولی، انجام می‌شود و محل‌های دفن اغلب در نواحی جنگلی و مرتع و شالیزار قرار دارد. ناظر این پژوهش با بیان اینکه مشکلات مدیریت پسماند در هر سه استان تقریبا مشابه است، افزود: تخصیص ندادن بودجه کافی، قدیمی و مستهلک بودن تجهیزات و ماشین آلات، کمبود زمین برای دفن زباله، جنگلی بودن بخش وسیعی از اراضی، نزدیک بودن آب دریا به سطح و امکان انتقال آلودگی به آب‌های زیر زمینی و جاری و نبود هماهنگی بین دستگاه‌های مسئول مشکلاتی از این دست هستند. به گفته مکاری این پژوهش استراتژی‌های اثر بخشی جهت مدیریت این پسماند‌ها به منظور توسعه صنعت گردشگری را به عنوان راهکاری مفید ارائه خواهد داد. نبود مدیریت پسماند‌ها در سواحل هما حاجی علی محمدی - کارشناس خُبره مردم شناسی زیست محیطی نیز در این مورد گفت: در توسعه پایدار توجه به مسایل زیست محیطی و شرایط سیاسی و اقتصادی آن و مسائلی نظیر صرفه جویی در مصرف مواد و انرژی و بازیافت آن‌ها از پسماند شهری به طور جدی مورد توجه قرار می‌گیرد. وی افزود: پسماند‌ها به دلیل مشکلات زیست محیطی بی شماری که ایجاد کرده اند به یکی از چالش‌های مهم عصر تبدیل شده اند. به گفته این کارشناس، نبود مدیریت این پسماند‌ها در سواحل، آثار مخرب و منفی بر صنعت گردشگری در این مناطق جاذب گردشگر خواهد گذاشت. حاج علی محمدی اظهار داشت: این پژوهش استراتژی‌های ارزنده‌ای در اختیار برنامه ریزان حوزه گردشگری خواهد گذاشت. گفتنی است که این طرح تحقیقاتی بررسی رابطه مدیری پسماند‌های زیست محیطی با توسعه صنعت گردشگری پایدار می‌تواند به عنوان مطالعه‌ای بنیادی و تخصصی در برنامه ریزی‌های اقتصادی و اجتماعی کشور مورد توجه قرار گرفته و در طرح جامع توسعه پایدار کشور برای برنامه ریزی‌های کلان مطرح شود.