چند نفر در کشور بیسواد هستند؟

خبرگزاری فارس: علی باقرزاده رئیس سازمان نهضت سوادآموزی در برنامه پرسشگر با اشاره به برنامه‌های اجرا شده در این سازمان در جهت افزایش سواد در جامعه، اظهار داشت: در ۵۰ سال اخیر مفاهیم مربوط به سواد در حال تو سعه بوده است؛ مفاهیمی مانند سواد رسانه‌ای، اقتصادی و فرهنگی البته هر دانشی قابلیت‌هایی به انسان می‌دهد و در زندگی به انسان کمک می‌کند. وی ادامه داد: یکی از مهمترین روش‌ها که در کشور ما و ۷۴ کشور دنیا برای اطلاع از میزان سواد مورد استفاده قرار می‌گیرد، سرشماری است که بر مبنای خود اظهاری افراد میزان سواد سنجیده می‌شود؛ ضمن اینکه روش دیگر استفاده از پایگاه‌های اطلاعات ثبتی است. رئیس سازمان نهضت سوادآموزی با بیان اینکه سنجش سواد روش دیگری در جهت آگاهی از میزان سواد افراد است، یادآور شد: دربرخی از کشور‌ها در برنامه‌ایی اعلام می‌شود که مهم نیست چه مدرکی دارید بلکه باید در آزمونی استاندارد شرکت کنید که بهره‌بردار اصلی این روش در سنجش سوادآموزی سیاست‌گذاران است؛ البته باید گفت: مدرسه رفتن با یادگیری متفاوت است و الزاماً همه مدرسه رفتن‌ها به یادگیری منجر نمی‌شود. باقرزاده با اشاره به گروه‌های مختلف بیسوادی در کشور، خاطرنشان کرد: در خصوص آمار بیسواد گروه سنی بالای ۶ سال مورد توجه است؛ ضمن اینکه گروه ۱۰ تا ۲۹ سال و گروه ۱۰ تا ۱۹ سال از جمله طبقه‌بندی‌های سنی است، اما گروه ۱۰ تا ۴۹ سال در حال حاضر الویت ما در افزایش میزان سواد است. وی با اشاره به آمار رشد سوادآموزی در ۴۰ سال گذشته، افزود: در سال ۵۵، ۴۷.۵ درصد باسواد داشتیم، سال ۶۵ میزان باسوادی به ۶۱.۸ درصد رسید، سال ۷۵ میزان باسوادی به ۷۹.۵ درصد و در سال ۸۵ به ۸۴.۶ درصد رسید، سال ۹۰ آمار با سوادی به ۸۴.۸ درصد و در سال ۹۵ میزان باسوادی در کشور به ۸۷.۶ درصد رسید. رئیس سازمان نهضت سوادآموزی متذکر شد: در سال ۵۵، ۱۴ میلیون و ۲۰۰ هزار بیسواد در کشور وجود داشت، سال ۶۵، ۱۴ میلیون و ۷۰۰ هزار بیسواد، سال ۷۵، ۱۰ میلیون و ۷۰۰ هزار، سال ۸۵، ۹ میلیون و ۸۳۰ هزار بیسواد، سال ۹۰، ۱۰ میلیون و ۱۰۰ هزار و در سال ۹۵، میزان بیسوادی به ۸ میلیون و ۷۹۰ هزار نفر در کشور رسید که این میزان بر اساس خود اظهاری افراد در سرشماری کشور بوده است. باقرزاده اضافه کرد: میزان خود اظهاری در خصوص سواد در کشور در افراد، مختلف است برای نمونه اگر مأمور سرشماری از مادر خانواده بپرسد وی سطح سواد خانواده را بالاتر و اگر این پرسش را از پدر خانواده داشته باشد وی سطح سواد خانواده را پایین‌تر اعلام می‌کند؛ ضمن اینکه در حال حاضر توقع مردم از سواد فقط خواندن و نوشتن نیست. وی در خصوص «عدم ریشه‌کن شدن بی‌سوادی در کشور»، یادآور شد: در گروه ۱۰ تا ۱۹ سال درصد باسوادی ۹۸.۲ درصد، ۱۰ تا ۲۹ سال ۹۷.۳ درصد و در سنین ۱۰ تا ۴۹ سال، ۹۴.۷ درصد افراد باسواد هستند؛ ضمن اینکه از مجموع ۸ میلیون و ۸۰۰ هزار بی‌سواد، ۲ میلیون و ۶۷۰ هزار نفر افراد زیر ۵۰ سال و ۵ میلیون و ۸۶۰ هزار نفر بالای ۵۰ سال هستند؛ البته بیش از ۹۵ جمعیت فعال کشور باسواد هستند. رئیس سازمان نهضت سوادآموزی با بیان اینکه در حال حاضر آموزش الزامی نیست، گفت: قانونی برای اجبار آموزش در دوره ابتدایی نداریم؛ ضمن اینکه در دوره ابتدایی تحقیقی انجام دادیم که ۵۳ درصد دلایل ترک تحصیل افراد و خارج شدن از مدرسه، اقتصادی بوده، ۳۵ درصد دلایل اجتماعی مانند طلاق، اعتیاد و بیکاری بوده است و ۷ درصد دلایل افراد، مشکلات فردی و جسمی است و در نهایت ۵ درصد نیز دلایل آموزشی داشته است. باقرزاده بیان داشت: آموزش و پرورش می‌تواند بهترین مرکز برای سوادآموزی باشد و می‌توان با مکانیزمی این شرایط را در اختیار مدیر مدرسه یا آموزش و پرورش محل قرار دهیم؛ البته تعدد مراکز تصمیم‌گیری در خصوص اینکه دانش‌آموزان به مدرسه نمی‌روند از جمله مشکلات ما در سوادآموزی است که یکی از راه‌ها اعتماد به مدرسه و آموزش و پرورش است. وی با اشاره به مصوبه پیشنهادی به دولت یادآور شد: در سال ۹۳ مصوبه‌ای به دولت پیشنهاد دادیم که اگر افراد زیر ۵۰ سال بخواهند گواهینامه گرفته یا آن را تمدید کنند و مجوز کسب و کار دریافت کنند باید باسواد باشند و یا اگر فردی مستمری‌بگیر است باید همزمان با سوادآموزی باشد، اما مجلس اعلام کرد این خلاف قانون است؛ در حالی که این مصوبه دولت بوده است. رئیس سازمان نهضت سوادآموزی با بیان اینکه نرخ پایداری سواد در بزرگسالی پایین است، گفت: باید برای یادگیری محتوا‌های لازم متناسب با سن افراد و میزان سواد افراد در نظر گرفته شود، اما برای گروه‌های سنی مختلف کتاب و محتوای مناسب نداریم. باقرزاده با بیان اینکه افرادی که در حد ابتدایی تحصیل کرده و کم‌سواد هستند حدود ۱۰ میلیون نفر در کشور را تشکیل می‌دهند، گفت: این افراد کسانی هستند که باسواد بوده، اما تحصیلات آن‌ها در حد ابتدایی است؛ ضمن اینکه دولت برای تشویق سوادآموزی مصوبه‌ای تصویب کرد که به افراد برای سوادآموزی مشوق‌هایی داده می‌شود که این مشوق‌ها در سال ۹۴ به ازای هر نفر ۱۳۰ هزار تومان در سال ۹۵، ۱۳۴ هزار تومان و در سال ۹۶، ۱۳۵ هزار تومان است. وی متذکر شد: یکی از چالش‌های موجود، در نیروی انسانی نهضت سوادآموزی و گره‌زدن همکاری چنین افرادی با استخدام آن‌ها بوده است یعنی افرادی که در نهضت سواد آموزی فعالیت می‌کردند باید به استخدام آموزش و پرورش در می‌آمدند؛ در نتیجه در سال ۸۸ قانونی تصویب شد که در آن تمام نیرو‌های آموزش‌دهنده نهضت سوادآموزی استخدام شوند و این افراد بعد از استخدام، در آموزش و پرورش ادامه خدمت می‌دادند. رئیس سازمان نهضت سوادآموزی ابراز داشت: از سال ۹۰ قرار شد فعالیت‌های خود را در سوادآموزی برون‌سپاری کنیم که در حال حاضر، ۹۵ درصد فعالیت‌های ما برون‌سپاری و در بخش غیردولتی انجام می‌شود؛ ضمن اینکه سالانه با ۵۷۰ مؤسسه قرارداد می‌بندیم. باقرزاده با بیان اینکه در حال حاضر ۱۰۰ درصد آموزش‌دهندگان نهضت سوادآموزی تحصیلات دانشگاهی دارند، گفت: این آموزش‌دهندگان در بدترین شرایط فعالیت می‌کنند؛ البته قانون وضع کرده است که نیرو‌های آموزش‌دهنده قبل از سال ۹۲ به فعالیت مشغول بوده‌اند، مشمول تبصره اصلاحی بند «۱۰» ماده «۱۷» قرار گرفته و قانون برای آن‌ها تعیین تکلیف کند و در این قانون بیان شده است اگر فردی مربی پیش‌دبستانی، حق‌التدریسی و نیروی شرکتی قبل از سال ۹۱ است، باید آموزش و پرورش کسری موجود را تأمین کند و آموزش‌دهندگان نیز در آن ردیف قرار گیرند. وی اضافه کرد: نمایندگان طرحی را در فروردین سال جاری تهیه کرده اند که در آنجا بحث تعیین تکلیف همه گروه‌های یادشده بیان شده بود و منتظر هستیم این قانون به تصویب برسد و هرچه قانون مصوب کرد، آموزش و پرورش اجرای آن را فرض می‌داند، اما فعلاً قانونی برای تعیین تکلیف و استخدام آموزش دهندگان نهضت، به جزء تبصره ۱۰ ماده ۱۷ که می‌گوید آموزش و پرورش کسری نیروی خود را از این افراد تأمین کند، وجود ندارد.