«هم باشی سیاه» پسران ژیگول و کوئین‌های بی تاج و تخت

باشگاه خبرنگاران جوان: خانواده اصلی‌ترین نهاد شکل‌گیری و برقراری ارتباط سالم و موثر افراد با یکدیگر است و در واقع پایگاهی امن و مطمئن برای شکوفایی و رشد استعداد‌های فرزندان به شمار می‌رود. توصیه به تشکیل زندگی مشترک برای در امان ماندن از هجوم هوا و هوس و آرامش یافتن زن و مرد در کنار یکدیگر موضوعی است که در دین مبین اسلام نیز بر آن تاکید شده است و بهترین حالت دستیابی به آرامش مذکور، برقراری پیوند ازدواج است. پیوندی که این روز‌ها با تبلیغات رنگارنگ رسانه‌های بیگانه و نسخه‌های ولنگاری آن‌ها برای مردم و به ویژه جوانان، جای خود را به روابط بی پایه و اساس و البته پوچ داده است. نسخه‌ای که رسانه‌های غربی برای جوانان در دنیای امروز و به ویژه برای کشور‌های مسلمان نشین پیچیده اند، برقراری نوعی از روابط است که بر هیچ تعهدی استوار نبوده و با سرپوشی از واژه‌های توخالی عنوان "ازدواج سفید" را بر آن نهاده اند. این رابطه هیچ رنگ و بویی از ازدواج و سفیدی ندارد و در نهایت به تباهی زندگی حال و آینده دختران و پسرانی می‌انجامد که چنین نسخه‌ای پوچ و ویران ساز را راهی برای فرار از تنهایی انتخاب کرده اند. نگویید ازدواج سفید، نهایت این روابط تباهی و سیاهی است بهترین نامی که می‌توان به این گونه روابط که خارج از شرع و دستورات مقدس دین اسلام شکل می‌گیرند اطلاق کرد، چیزی جز "هم باشی سیاه" نیست. امان الله قرائی مقدم آسیب شناس اجتماعی و جامعه شناس در گفتگو با خبرنگار حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان در تشریح چگونگی وضعیت "ازدواج سفید" در بین جوانان ایرانی به مخالفت با اطلاق این عنوان برای پیوند مقدس ازدواج پرداخت و گفت: بهترین نامی که می‌توان به این گونه روابط که خارج از شرع و دستورات مقدس دین اسلام نهاد، چیزی نیست جز "هم باشی سیاه" و این سیاهی به وضوح از نخستین لحظات برقراری ارتباط بدون جاری شدن محرمیت بین دختران و پسران و همخانه شدن آن‌ها نمایان است. این جامعه شناس ادامه داد: ازدواج پیوند مقدسی است که با خود برکت و عزت می‌آورد و روابط انسان‌ها با یکدیگر را گسترش داده و همچنین موجب تحکیم پیوند‌های عاطفی در بنیان خانواده می‌شود؛ این موضوعی است که به مزاج سردمداران رسانه‌های بیگانه خوش نمی‌آید و به همین دلیل تمام تلاش خود را بر تضعیف کانون خانواده به ویژه در کشور ما متمرکز کرده اند. قرائی مقدم خاطرنشان کرد: ازدواج تعریف دارد و پیوندی شرعی، عرفی و قانونی میان یک زن و مرد است و اصطلاح غلطی که امروزه با عنوان " ازدواج سفید" رایج شده است هیچ سنخیتی با این پیوند مقدس ندارد و تکرار این عنوان در بستر جامعه، خطری است که که به نوعی با سرپوش گذاشتن بر خطایی بزرگ جامعه مارا مورد تهدید قرار داده است. وی تصریح کرد: هیچ گونه تعهد و وابستگی میان افرادی که امروزه بدون برقرای پیوند ازدواج با هم همخانه می‌شوند وجود ندارد و این عدم تعهد بیشترین آسیب را به دختران وارد می‌کند و به کار بدن عنوان "ازدواج سفید" تنها توجیهی ساختگی برای برقراری این روابط است. این جامعه شناس یادآور شد: ازدواج اقتصاد را شکوفا می‌کند و در واقع پس از تشکیل خانواده و شکل گرفتن پیوند ازدواج، زن و مرد برای اداره زندگی مشترک خود تلاش بیشتری به کار می‌گیرند و این امر موجب شکوفایی اقتصاد در جامعه می‌شود و چنین موضوعی در همخانگی دختران و پسران در روابط خارج از ازدواج دیده نمی‌شود. پسران ژیگولو و بی تعهد؛ کویین‌های بی تاج و تخت در به تاخیر افتادن ازدواج و عدم استقبال برخی از جوانان از این امر، عوامل متعدد و مختلفی دخیل هستند و متاسفانه در اغلب موارد مسئولان به جای هموار کردن مسیر پر پیچ و خمی که جوانان در اقدام برای ازدواج، پیش رو دارند به سادگی می‌گذرند و دست روی دست گذاشته اند. قرائی مقدم جامعه شناس اظهار کرد: دوام روابط خارج از شرع و عرف و زندگی دختران و پسران در کنار یکدیگر به این شکل، بسیار کوتاه و ناچیز است و با کوچکترین اختلافی از هم می‌پاشد و در نهایت دختر می‌ماند و آینده‌ای تاریک و تباه شده که پیش رو دارد و پسران ژیگولو و راحت طلب برای ارضای غرائز جنسی خود، با مفهوم "ازدواج سفید" از دختران سوء استفاده می‌کنند. وی افزود: برخی از والدین فرزندان خود را وظیفه مدار، متعهد و مسئولیت پذیر بار نیاورده اند و به همین دلیل با افزایش مشکلات و وجود انواع فشار‌های اقتصادی و بالا بودن هزینه ها، بعضی از جوانان راه میان بر، کم هزینه و به ظاهر بی دردسری را انتخاب کرده اند که با همان عنوان "ازدواج سفید" از آن یاد می‌شود. این جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی گفت: رهبر انقلاب بار‌ها بر ترویج ازدواج آسان میان جوانان بسیار تاکید کرده است و متاسفانه مشکلات متعدد، فضای تحقق فرمایشات رهبری را نیز پیش نمی‌آورد و بیکاری و عدم توانایی در تامین هزینه‌های زندگی مشترک نیز از جمله مواردی است که ازدواج جوانان را به تاخیر انداخته است و امید به آینده آن‌ها را کاهش داده است و در عوض روابط خارج از شرع و هم خانگی موقت دختران و پسران را افزایش داده است. قرائی مقدم تاکید کرد: وقتی که در هر ساعت ۱۹ طلاق در کشور به ثبت می‌رسد، جوانان با چه جراتی در راه اقدام برای ازدواج قدم بگذارند و واهمه از مطالبه مهریه‌های سنگین نیز، در سست شدن جوانان به برقراری پیوند ازدواج و پذیرش تعهد در قبال فرد دیگری، تاثیر قابل توجهی دارند. وی اضافه کرد: نبود شادی و نشاط کافی در برنامه برنامه سازان رسانه‌ها و مهیا بودن فضای افسار گریخته‌ای که از طریق رسانه‌های غربی تبلیغ می‌شود نیز عامل دیگری است که کاهش تعداد ازدواج‌ها و برگزیدن راهکار‌های موقت و مخربی، چون هم خانگی دختران و پسران را به دنبال دارد. یک بار مرا از خانه اش بیرون کرده است متاسفانه روند شکل گیری روابط خارج از بستر شرع و عرف روبه افزایش است و باید برای رفع این معضل فکری اساسی کرد؛ وضعیت زندگی دختران و پسرانی که به این شکل در کنار یکدیگر زمان را سپری می‌کنند، روندی نا امن و بی اعتبار است. احسان ۲۷ ساله، شش ماه است که با یک خانم به نام مونا که البته از قبل با او آشنایی نیز داشته، زندگی می‌کند. او حدود روابط را در خانه چنین تعریف می‌کند: "هر دو شاغل هستیم و هزینه‌های زندگی را با هم به صورت مشترک تامین می‌کنیم. خانه را مونا با پرداخت مبلغی پول پیش اجاره کرده است و هزینه‌های شخصی مونا با خودش است. تا به حال دو بار دعوایمان شده و یک بار هم مونا مرا از خانه بیرون کرده است. سامیار و هستی به مدت یک سال است که پس از جدایی با یکدیگر زندگی می‌کنند. هستی در پاسخ به این سؤال که چرا جدا شده و هم‌چنان با هم زندگی می‌کنند، می‌گوید: "ازدواج یعنی مجموعه‌ای از روابط خانوادگی درهم و بار سنگین مسائل اقتصادی. دوستان و خانواده ما در حال حاضر ما را به عنوان یک آدم مطلقه به رسمیت می‌شناسند؛ پس نه توقعی وجود دارند و نه دخالتی، ضمن آنکه علی‌رغم درآمد خودمان، از حمایت‌های مالی خانواده‌ها نیز برخورداریم. سامیار می‌گوید: "هر دو به خانواده‌هایمان گفتیم که با دوستمان هم‌خانه‌ای هستیم و برای همین از طرف آن‌ها برای ما مزاحمتی وجود ندارد. مینا ۳۵ ساله است و ۵ سال پیش از همسرش جدا شده است. فرزندشان پیش پدربزرگ و مادربزرگ زندگی می‌کند و می‌گوید: "یکسال پیش شوهرم دوباره خواستار برقراری ارتباط میانمان شد و من هم به دلیل تنهایی پذیرفتم؛ حالا یکسال است دوباره با هم رابطه داریم. خب بچه هم داریم و برای او هم بهتر است که با هر دو نفرمان بیرون برود و باشد، اما دیگر علاقه‌ای به زندگی مشترک نداریم. دلم نمی‌خواهد دوباره استقلال و رفاه و آسایشم را از دست بدهم. فعلاً همین‌جوری با هم هستیم تا ببینیم چه می‌شود. " غیر متعهدانه بودن روابط در "ازدواج سفید" یا همان هم باشی سیاه، از مهمترین عواملی است که آن را بسیار آسیب‌پذیر کرده است. از طرفی، ناپایداری ذاتی این روابط، احساس رضایت در آن را با احساس تنش جابه‌جا می‌کند و افراد وارد شده در این روابط را دائماً در تردید و ناامنی قرار می‌دهد. ازدواج دست و پا گیر است و می‌خواهم راحت باشم زندگی مشترک و پیوند ازدواج از دیدگاه بسیاری از جوانان، یک زندگی دست و پاگیر است و فرد به خود می‌گوید من زندگی دست و پاگیر نمی‌خواهم. بهروز رجبی روانشناس و مشاور خانواده در خصوص "ازدواج سفید" معتقد است: روابطی که بدون ثبت رسمی و شرعی ازدواج، با عنوان ازدواج سفید شکل می‌گیرند و هم‌خانگی دختر و پسر که در آن طرفین به هم‌زیستی کنار یکدیگر بدون اطلاع خانواده‌ها می‌پردازند و همچنین پدیده شوم و نوظهور زن و شوهر‌هایی که از یکدیگر جدا می‌شوند و در برخی از موارد پس از طلاق، بدون هیچ محرمیتی با یکدیگر دوباره همخانه می‌شوند، از جمله معضلاتی هستند که امروزه متاسفانه در جامعه ما نیز دیده می‌شوند. رجبی افزود: این دست از روابط و هم‌خانگی‌ها حاصل تغییر در ذهنیت و نگرش افراد و جوانان نسبت به سبک زندگی، خانواده و ازدواج، حقوق و تکالیف زوجین، میزان مسئولیت‌پذیری و شرایط شغلی و درآمدی آن‌ها است و دنبال کنندگان ان بر این باور هستند که می‌توان با مسئولیت‌های کمتری روابط عاطفی و جنسی داشت و به همین دلیل به راحتی از کنار بسیاری از ضرورت‌های شرعی و عرفی مربوط به مقوله روابط خانوادگی و ازدواج می‌گذرند و ساده‌ترین و دم‌دستی‌ترین راه برای برطرف‌کردن نیاز‌های خود انتخاب می‌کنند. وی خاطرنشان کرد: چند سالی است که سبکی از زندگی مشترک میان برخی از جوانان باب شده است و ازدواج سفید رابطه‌ای است که منهای مناسک دینی و عرفی و البته بدون هیچ تعهد از زوج به زوجه یا بالعکس شکل می‌گیرد و از خطبه شرعی عقد و گرفتن مراسم عروسی هم خبری نیست. این روانشناس اضافه کرد: در ازدواج سفید و هم‌خانگی دختران و پسران با یکدیگر بیشتر بحث هم‌زیستی میان دو نفر مطرح است و طرفین هیچ‌گونه تعهد عاطفی، جنسی یا مالی به یکدیگر ندارند و می‌توان گفت که به نوعی خانه مجردی دارند و نمی‌توان به این سادگی روابط جنسی را از رابطه دختر و پسری که زیر یک سقف زندگی می‌کنند، حذف و انکار کرد. رجبی تصریح کرد: بر اساس تعاریف این تحقیق روابط هم‌خانگی و ازدواج سفید معمولاً حاوی روابط عاشقانه بوده و در صورت کم‌رنگ شدن عشق در این نوع روابطه، به راحتی به جدایی مینجامند و مهم‌ترین دلیل آن بی‌مسئولیتی و شانه خالی کردن افراد و به ویژه پسران از تعهد‌های اقتصادی و اخلاقی، نسبت به شریک زندگی است. وی افزود: احساس استقلال و رهایی از بند سنت‌های جامعه، به عنوان یکی از مهم‌ترین علل شکل‌گیری روابط در قالب ازدواج سفید است و البته این روابط به شدت آسیب پذیر و شکننده هستند و مشکلات بسیاری را برای هر دو طرف به ویژه برای دختران به دنبال دارند. زندگی مشترک و پیوند ازدواج از دیدگاه بسیاری از جوانان، یک زندگی دست و پاگیر است و فرد به خود می‌گوید من زندگی دست و پاگیر نمی‌خواهم و تمایل ندارم مثل سایر افراد زندگی کنم و در نهایت این‌که زندگی زناشویی برای پیشرفت اجتماعی و اقتصادی من دست و پاگیر خواهد بود و اینگونه است که نسخه دردسرزای غربی‌ها مورد استفاده برخی از جوانان قرار می‌گیرد. گریز از عقاید و سنت‌ها با قد برافراشتن ازدواج سفید روابط هم‌خانگی، رقیب جدی نهاد ازدواج است و خود را در قامت «ازدواج سفید»، باز می‌نمایاند؛ الگویی از رابطه که هر چند افرادی که متمایل به آن هستند ادعا می‌کنند که متعهدانه است، اما در برآورد تعهدات بسیار ضعیف است و از قوانین و سنت‌ها گزیزان است نمی‌توان آن را متعهدانه دانست. در تحقیقات مشاوران و روانشناسان نشان می‌دهد که در تمام موارد هم‌خانگی دو شریک افرادی شاغل و با تحصیلات دانشگاهی و تفکراتی روشن‌فکرانه‌اند که معمولاً به بهانه تجربه زندگی مجردی و مستقل، از خانه پدری بیرون آمده و بدون آنکه والدین را از ماجرا باخبر کنند، به زندگی مشترک با یکدیگر روی آورده‌اند.