علت افزایش ناگهانی اجاره‌بها در بازار مسکن چیست؟

خبرگزاری مهر: بازار اجاره بهای مسکن یکی از بازار‌هایی است که همواره در سال‌های گذشته رشد مثبت داشته است، اما بررسی تغییرات اجاره بها به صورت فصل به فصل نشان می‌دهد همواره دوره اوج افزایش قیمت اجاره بها در فصول بهار و تابستان هر سال رخ می‌دهد و در فصول و پاییز و زمستان با ثبات قیمتی و یا بعضا کاهش نرخ اجاره بها روبه رو هستیم. ضمن اینکه بررسی تعداد قرارداد‌های اجاره نشان می‌دهد که همه ساله در نیمه دوم سال کاهش ناگهانی حجم اجاره نامه‌ها را شاهد هستیم. به عنوان نمونه در حالی که در زمستان سال ۹۱ میانگین اجاره بها (مجموع رهن و اجاره) در تهران ۱۶ هزار تومان در هر متربع بود، این رقم در بهار سال بعد از آن (بهار ۹۲) ناگهان به ۱۸ هزار تومان و در تابستان همان سال به ۱۹ هزار تومان در هر متر مربع رسید. اما در پاییز و زمستان ۹۲ مجددا به متری ۱۸ هزار تومان کاهش یافت. این روند باز هم در سال ۹۳ تکرار شد؛ به این صورت که در بهار همان سال (بهار ۹۳) میانگین اجاره بها در هر متر مربع در تهران کمتر از ۲۱ هزار تومان بود که در تابستان به بیش از ۲۲ هزار تومان افزایش یافت. اما در پاییز مجددا به ۲۱ و در زمستان ۹۳ به متری ۲۰ هزار تومان کاهش پیدا کرد. در سال ۹۴ نیز در بهار و تابستان شاهد افزایش میانگین اجاره بها در هر متر مربع بودیم به گونه‌ای که میانگین اجاره بها در این دو فصل به ترتیب متری ۲۲ و ۲۴ هزار تومان بود، اما این نرخ در پاییز و زمستان این سال نیز مجددا به ترتیب به متری ۲۳ و ۲۲ هزار و ۵۰۰ تومان افت کرد. در بهار ۹۵ همین روند قیمتی حفظ شد و میانگین اجاره بها در هر متر مربع در شهر تهران ۲۲ هزار و ۵۰۰ تومان بود، اما در تابستان به ۲۴ هزار تومان در هر متر مربع افزایش پیدا کرد. روند تغییرات اندک کاهشی اجاره بها در پاییز و زمستان ۹۵ نیز تکرار شد و نرخ‌ها به بازه قیمتی ۲۲ هزار و ۵۰۰ تا ۲۳ هزار تومان بازگشت. اما در بهار ۹۶ شاهد افزایش میانگین اجاره بها به ۲۶ هزار در هر متر مربع و سپس حدود ۲۸ هزار تومان در تابستان امسال بودیم. رشد تعداد اجاره نامه‌ها تغییرات قیمت اجاره بها به صورت ماه به ماه در سال جاری نشان می‌دهد که در مرداد ماه حدود ۵ درصد تعداد اجاره نامه‌ها نسبت به تیرماه افزایش می‌یابد ضمن اینکه میانگین اجاره بها در هر متر مربع همان ۲۸ هزار تومان است که نسبت به مرداد ماه سال قبل از آن (مرداد ۹۵) رشد ۱۵ درصدی دارد. در شهریور ماه امسال که نقطه اوج معاملات اجاره مسکن بود، تعداد اجاره نامه‌ها نسبت به مرداد ماه حدود ۱۶ درصد بیشتر شد و میانگین اجاره بها نیز به حدود ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان رسید. این رشد قیمت نسبت به شهریور ۹۵ بیش از ۱۶ درصد رشد نشان می‌دهد. اما در مهرماه امسال با افت ناگهانی تعداد اجاره نامه‌ها نسبت به شهریور روبه رو هستیم به گونه‌ای که از تعداد قرارداد‌های رهن و اجاره در این ماه (مهر) نسبت به ماه قبل از آن (شهریور) بیش از ۱۴ درصد کاسته می‌شود. جالب اینکه روند رشد قمیت‌ها ادامه یافته و میانگین مجموع رهن و اجاره در تهران در مهر ماه به بیش از ۲۹ هزار تومان افزایش می‌یابد. این رقم ۲۲ و نیم درصد از مهر ماه ۹۵ بیشتر است. در آبان امسال هم از تعداد قرارداد‌های اجاره کاسته شد هم از میانگین اجاره بها؛ به این صورت که تعداد اجاره نامه‌ها نسبت به مهر ماه ۱۰ درصد و نسبت به آبان ماه سال گذشته (آبان ۹۵) بیش از ۲۰ درصد کمتر شده بود. میانگین اجاره بها نیز در آبان ماه امسال در تهران به ۲۸ هزار و ۷۰۰ تومان کاهش یافت که اگرچه کاهش بسیار ناچیزی به حساب می‌آید، اما نشان دهنده تکرار روند کاهشی اجاره بها در نیمه دوم هر سال نسبت به نیمه نخست آن است. با این حال در آذر ماه که به تدریج شاهد اثرگذاری کاهش دستوری نرخ سود سپرده‌ها در بازار اجاره بهای مسکن هستیم، میانگین اجاره بها نزدیک ۱۱ درصد افزایش یافته و به رقم حدود ۳۵ هزار تومان در هر متر مربع افزایش می‌رسد. علت این افزایش نرخ اجاره بها، کاهش سود سپرده‌های بانکی است و موجران ترجیح می‌دهند به جای گرفتن پول پیش بیشتر، به گرفتن اجاره ماهانه روی بیاورند. به عنوان مثال در آذرماه در خیابان حبیب اللهی یک واحد مسکونی ۸۰ متری با ۲۰ میلیون تومان پول پیش و ماهیانه ۲ میلیون تومان فایل شده است. این در حالی است که در همین خیابان واحد مسکونی مشابه در اواخر بهار امسال با قیمت ۶۰ میلیون تومان پول پیش و اجاره ماهیانه ۳۵۰ هزار تومان برای اجاره عرضه می‌شد. افزایش ناگهانی اجاره بها در دی ماه در دی ماه نیز در پی افزایش ۱۵ تا ۲۵ درصدی قیمت مسکن، اجاره بها نیز افزایش یافته است. گزارش‌های میدانی از مشاوران املاک در تهران نشان می‌دهد اجاره بها نیز در همین حدود (تا ۲۵ درصد) نسبت به ۲ ماه ابتدایی پاییز گرانتر شده است. به عنوان نمونه یک مشاور املاک واقع در محله پونک گفت: یک واحد مسکونی ۸۰ متری با پارکینگ و آسانسور به قیمت ۱۱۰ میلیون تومان پول پیش و ماهیانه ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان آماده اجاره است این در حالی است که واحد مشابه در آبان ماه با ۸۰ میلیون تومان پول پیش و ماهی ۱ میلیون تومان اجاره داده می‌شد. همچنین یک واحد ۷۸ متری در همین محله در ابتدای آذرماه با شرایط مشابه با قیمت ۴۰ میلیون تومان به عنوان رهن و ماهیانه ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان اجاره داده شد. به گفته این مشاور املاک این افزایش ناگهانی در مدتی کوتاه علاوه بر اینکه سابقه نداشته، تعجب مشاوران املاک را نیز برانگیخته است. همچنین یکی از مشاوران املاک در تهرانپارس از افزایش اجاره بها در شرق تهران خبر داد و گفت: یک واحد مسکونی ۱۰۰ متری دو خوابه نوساز با پارکینگ و آسانسور با ۵۰ میلیون تومان رهن و ماهیانه ۳ میلیون تومان آماده واگذاری است. این در حالی است که در آبان ماه واحد مشابه با همین میزان پول پیش، با ماهیانه ۲ میلیون تومان اجاره داده شد. در شهرک اکباتان نیز واحد معمولی دو خوابه ۸۴ متری ۸۰ میلیون تومان رهن و ماهیانه ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان برای اجاره فایل شده است. این در حالی است که در مهر ماه در فاز ۲ شهرک اکباتان واحد مشابه با قیمت ۷۰ میلیون تومان رهن و ۱ میلیون تومان اجاره ماهیانه به مستأجران عرضه می‌شد. به گفته مشاوران املاک در مناطق پُرطرفدار تهران اگرچه تعداد فایل‌های رهن و اجاره در بنگاه زیاد است و با تقاضای بالایی از سوی مردم روبه رو نیستند، اما مبالغ پیشنهادی از سوی موجران بسیار بالاست که در بی تمایلی مردم به رهن و اجاره واحد مسکونی بی تأثیر نیست.