ابهام جدی درباره خاطره هاشمی از شهید بهشتی

خبرگزاری تسنیم: در فیلم انتخاباتی آیت‌الله هاشمی رفسنجانی برای رقابت‌های ریاست‌جمهوری سال ۸۴ بخشی وجود داشت که آیت‌الله هاشمی رفسنجانی اینگونه روایت می‌کرد: روزی در جمع یاران به بهشتی گفتم این تهمت‌های تلخ آزارت نمی‌دهد؟ نگاهم کرد و گفت: "این آسیاب به نوبت است، نوبت تو هم خواهد رسید. " چقدر این روز‌ها بی‌شمار سخت می‌گذرد دوستان! من تا نیمه راه آمده‌ام. مشیت این بود که بمانم. تا نوبت به من برسد. تا در سنگ زیر و بالای آسیاب صدای شکستن‌های خود را بشنوم. این سکانس یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین بخش‌های فیلم تبلیغاتی آیت‌الله هاشمی در آن مقطع بود که علاوه بر تاثیرگذاری مقطعی انتخاباتی در آینده نیز بار‌ها و بار‌ها نقل شد. از آن پس معمولاً آنگاه که آیت‌الله هاشمی با برخی انتقادات بویژه از ناحیه اصولگرایان روبرو می‌شد، این جمله باز انتشار می‌یافت. معنای طبیعی تکرار این جمله آن است که اولاً تمام این انتقادات همچنان که درباره آیت‌الله بهشتی نیز اینگونه بود، ناسزاست و ثانیاً اگر بدیلی برای مظلومیت بهشتی در دوره‌ی اخیر وجود داشته باشد مظلومیت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی است. منوچهر محمدی تهیه‌کننده فیلم تبلیغاتی آیت‌الله هاشمی در سال ۸۴، امروز گفتگویی با روزنامه شرق انجام داده و گفته است که این خاطره "زاییده ذهن او" بوده است. محمدی در پاسخ به این سوال که "در بخش‌هایی از فیلم خاطره‌هایی از زبان آقای هاشمی گفته می‌شود، خاطره‌ای که از شهید بهشتی نقل می‌کنند هم بخشی از ساختار فیلم بود؟ " می‌گوید: "خاطره شهید بهشتی زاییده ذهن من است. فکر کردم فضای اتهامی که آقای هاشمی با آن درگیر بودند را چطور بیان کنم و این بخش به خاطرم رسید. "

اینکه معنای مورد نظر منوچهر محمدی از این جمله دقیقا چه بوده، مشخص نیست. این عبارت از آن نظر که از لفظ "زاییده شدن توسط ذهن تهیه‌کننده" استفاده شده با این تفسیر که چنین اتفاقی در واقعیت رخ نداده بلکه برای تبیین مظلومیت آقای هاشمی و تشبیه او به آیت‌الله شهید بهشتی توسط تهیه کننده فیلم "خلق" شده است، بیشتر مطابقت می‌کند، اما با تساهل می‌توان اینگونه تصور کرد که شاید مقصود آقای محمدی آن بوده که روایت و اشاره به این خاطره در فیلم به ذهن ایشان رسیده است. آیت‌الله هاشمی از جمله شخصیت‌های مطرح در تاریخ انقلاب اسلامی است که خاطرات خود را مکتوب و در جلد‌های متعددی منتشر کرده است. علاوه بر خاطرات منتشر شده، او بعضاً روایت‌هایی از دیدار‌های خصوصی خود با برخی شخصیت‌های انقلاب نیز مطرح کرده که محل مناقشه و تردید بسیاری بوده است. خاطره او از امام مبنی بر مخالفت بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی با شعار "مرگ بر آمریکا" یا تمایل امام برای حل مشکل با آمریکا و خاطراتی از این دست از مواردی بوده است که برخی صاحب‌نظران همواره نسبت به اصالت و واقعیت آن تردید کرده و قرینه‌های بسیاری از اظهارات و مواضع آشکار امام (ره) در رد این ادعا‌ها ذکر کرده‌اند.

چند سال پیش حمید انصاری قائم مقام موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم که درباره اصالت برخی خاطرات خصوصی آیت‌الله هاشمی از امام خمینی (ره) پرسیده بود، گفت که برای تایید اصالت این خاطرات باید از این موسسه مجوز گرفته شود. چندی پیش هم آیت‌الله موسوی خوئینی‌ها از شخصیت‌های مطرح مجمع روحانیون مبارز که جزو جناح اصلاح‌طلب محسوب می‌شود در مطلبی صراحتاً به انتقاد شدید از خاطرات آیت‌الله هاشمی پرداخت و با "بی‌دقت" دانستن این خاطرات گفت که "در استفاده از آن‌ها همواره باید جانب احتیاط را در پیش گرفت. "