۸ توصیه برای آماده کردن کودکان در برابر زلزله

سرویس سبک زندگی فردا؛ محدثه انسی‌نژاد: اخیرا و بعد از زلزله‌هایی که در نقاط مختلف کشور به وقوع پیوست، در بین تمامی اقشار مردم و به خصوص کودکان و نوجوانان، ترس و اضطراب زیادی را شاهد هستیم. با توجه به اینکه کشور ما از نقاط زلزله‌خیز است و کودکان در حوادث این چنینی آسیب‌پذیرتر هستند، در این یادداشت راهکارهایی برای آمادگی کودکان در برابر زلزله ارائه می‌دهیم.

درباره زلزله به کودک‌تان اطلاعات درست بدهید

وقتی در خانه درباره زلزله صحبت می‌کنید و کودکتان از شما درباره زلزله می‌پرسد، به او نگویید که زلزله هیچ وقت برای ما اتفاق نمی‌افتد و فقط در روستاها می‌آید یا خانه ما محکم است. این شاید باعث شود که کودکتان آن شب را با خیال راحت بخوابد، اما وقتی در خانه شما هم زلزله اتفاق افتاد، اعتماد او به شما سلب شده و دیگر حرف‌هایتان را به سختی باور می‌کند. بنابراین به جای اینکه به کودکتان امیدهای واهی بدهید، درباره زلزله با او صحبت کنید و از او بخواهید که از ترس‌ها و اضطراب‌هایش با شما صحبت کند.

در حضور کودکان اخبار زلزله را دنبال نکنید

بسیاری از خانواده‌ها به خصوص پدرها عادت دارند که به صورت مداوم پیگیر اخبار باشند. در این میان پیگیری همیشگی اخبار زلزله و دیدن صحنه‌های دلخراش نه تنها باعث ایجاد رعب و وحشت برای خودشان می‌شود، بلکه تاثیر بسیار بدی هم روی فرزندان می‌گذارد. به خصوص وقتی پس از شنیدن این خبرها به تحلیل و بررسی آن می‌پردازند و صحبت‌های منفی‌ درباره میزان استحکام ساختمان‌ها، کم‌کاری مسئولین و انتقاد از شیوه کمک‌رسانی را مطرح می‌کنند. توصیه می‌کنیم، اگر می‌خواهید پیگیر این اخبار ناراحت کننده باشید، حداقل در مقابل فرزندتان این کار را انجام ندهید.

مانور زلزله در خانه برگزار کنید

برای فرزندتان از زلزله و دیگر بلایای طبیعی صحبت کنید. مثلا به او بگویید که احتمال وقوع سیل برای ما کم است، اما زلزله در همه جای دنیا و در هر خانه‌ای می‌تواند اتفاق بیفتد. برای اینکه از ترس‌های کودکتان کم شود، با او زلزله بازی کنید. می‌توانید یک مانور زلزله در خانه راه بیندازید و همه اعضای خانواده را در آن شرکت دهید. وقتی زلزله فرضی شروع شد، راه‌های پناه گرفتن صحیح و غلط را به او آموزش دهید. به او نشان دهید که کدام قسمت‌های خانه امن و کدام بخش‌ها ناامن است.

اینجا هم قصه‌ها به کمکتان می‌آیند

برای کودکتان کتاب‌هایی درباره زلزله بخرید و قصه‌هایی درباره زلزله بگویید. به او با زبان کودکانه بگویید که صفحات زمین مثل تکه‌هایی از پازل به هم متصل شده و مدام در حال حرکت هستند که ما حرکت آنها را حس نمی‌کنیم. اما زمانی که این تکه‌ها با هم برخورد می‌کنند یا در کنار هم سر می‌خورند، زلزله به وجود می‌آید. این حرکت‌ها گاهی خیلی شدید و گاهی ضعیف است. اما در هر حال ما باید سعی کنیم که وقتی زلزله آمد، خودمان را به جای امن برسانیم.

آموزش‌ها را به خانه محدود نکنید

وقتی با کودکتان به بیرون از خانه می‌روید، از او درباره مکان‌های امنی که در هنگام وقوع زلزله در فروشگاه، مدرسه، بیمارستان یا فرودگاه می‌تواند پناه بگیرد، سوال کنید. می‌توانید این سوالات را در قالب یک بازی یا مسابقه مطرح کنید. همچنین می‌توانید در این باره در قالب قصه به او اطلاعاتی بدهید. مثلا برایش بگویید؛ ستاره می‌داند هنگام زلزله در فروشگاه، وقتی بزرگترهایش را گم کرد، باید آرامش داشته باشد. به طرف در خروجی که قبلا با مادر از آن وارد شده برود و سریعا از فروشگاه خارج شود. اگر نمی‌تواند از فروشگاه خارج شود، باید از قفسه‌ها فاصله بگیرد. سبد خرید را روی سرش نگه دارد تا وسایل داخل قفسه‌ها به او آسیبی نرساند. ستاره می‌داند که در هنگام زلزله ممکن است، برق‌ها قطع شوند، آسانسورها و پله‌های برقی نیز از کار بیفتند. او می‌داند که در این وضعیت نباید گریه کند و اگر در زمان زلزله در آسانسور بود، باید سریع از آن خارج شود.

با هم نقاشی بکشید و نقاط امن و ناامن خانه را رنگ‌آمیزی کنید

از کودکتان بخواهید که یک نقاشی از اتاق یا خانه‌تان بکشد. اگر کشیدن جزئیات برای او سخت است، شما هم کمکش کنید. سپس نقاط امن و ناامن را با رنگ آمیزی مشخص کنید. می‌توانید از فرزندتان بخواهید، طبق آنچه شما قبلا به او آموزش داده‌اید، در نقاشی‌اش نقاط امن را آبی و نقاط ناامن را به رنگ قرمز در بیاورد. اگر کودکتان به مهدکودک می‌رود، حتما از مربی مهد او بخواهید که یک مسابقه نقاشی با موضوع زلزله برای بچه‌ها برگزار کند.

زلزله را به عقوبت الهی گره نزنید

گاهی اوقات والدین با شنیدن اخبار زلزله شروع به مرتبط کردن زلزله با مسائلی همچون عقوبت الهی، ناشکری مردم، تنبیه از سوی خداوند و... می‌کنند. طرح چنین موضوعاتی علاوه بر اینکه به شدت آسیب زننده است، بلکه باعث پریشانی و افزایش اضطراب در کودکان نیز می‌شود. علاوه بر این در شرایط بحرانی کودک نسبت به خدا بدبین شده و دیگر نمی‌تواند به او پناه ببرد.

همراه با فرزندتان به افراد زلزله‌زده کمک کنید

کودکتان را در کمک به افراد زلزله زده سهیم کنید. اجازه دهید، کودکتان بفهمد که در شرایط سخت همیشه کسانی هستند که به کمک‌ش بیایند. در پایان یادتان باشد که هرگز به کودکتان نگویید که نباید از زلزله بترسد، بلکه باید ترس کودک را به رسمیت بشمارید و به او حق دهید که از زلزله بترسد. وظیفه والدین در این میان تنها آموزش مدیریت بحران به کودک است؛ به صورتی که با زلزله بیگانه نباشد و بداند که در چنین مواقعی چه کار باید بکند.