این ماسک‌ها از شما در برابر آلودگی هوا محافظت می‌کنند
خوشبختانه امروزه ماسک‌های صنعتی بهداشتی و استانداردی وجود دارند که به خوبی امتحان خود را در مقابل آلاینده‌های هوا پس داده‌اند. این ماسک‌های پارچه‌ای و یا ماسک‌های جراحی قابل شستشو بوده و افراد کمی می‌توانند چندین بار از آن‌ها استفاده کنند. این امر باعث شده افرادی که توانایی خرید کمتری دارند، راغب به خرید ماسک‌های استاندارد نیستند.
سرویس سبک زندگی فردا؛ بشیر قلی‌زاده سرچشمه: هیچ شکی در علم پزشکی وجود ندارد که ذرات کوچکتر از ۲.۵ میکرون (به نام PM2.5) باعث آسیب‌های شدید التهابی در بدن می‌شوند. همچنین این مواد نقش اساسی، در ایجاد بیماری‌های قلبی، ریوی و باعث بروز انواع سرطان می‌شوند. مطالعات بسیار زیادی در این باره صورت گرفته که نشان می‌دهد؛ هر چقدر ما از آلودگی هوا دورتر باشیم به همان مقدار درصد بیمار شدن‌مان نیز کمتر می‌شود. در واقع وقتی در هوای پاک نفس می‌کشیم سلامت ما بهبود پیدا می‌کند و عکس این قضیه زمانی اتفاق می‌افتد که هر چه بیشتر در مجاورت انواع آلاینده‌های هوای باشیم. با این تفاسیر باید فکری برای هوای آلوده کرد. دولت با همکاری مردم می‌تواند بخشی از این آلودگی‌ها را کم کند. البته باید توجه داشت که فصل سرما با وارونگی دمایی که معمولا در آن صورت می‌گیرد، نقش بیار پررنگی را در آلوده ماندن‌های شهرهای بزرگ بازی می‌کند. از این رو کسانی که در شهرهای پر ترافیک و شلوغ زندگی می‌کنند تا حدودی باید خود را با این شرایط وفق دهند. یکی از بهترین راه‌ها برای کسانی که چاره‌ای به جز ادامه زندگی در چنین شهرهایی را ندارند، این است که از ماسک‌های استاندارد استفاده کنند.
استفاده از ماسک‌ها زمانی رواج یافت که عده زیادی در سراسر جهان در هنگام ساخت و ساز با گرد و غبار، فلزات سنگین و همچنین انواع گازهای خطرناک روبرو می‌شدند، از این رو استفاده از ماسک برای در امان ماندن از چنین مشکلاتی رایج شد. شرکت‌هایی که این گونه ماسک‌ها را در اختیار کسانی که در چنین محیطی کار می‌کردند، قرار دادند با آزمایش‌های گوناگون دریافته بودند که با استفاده از این نوع ماسک‌ها افراد در کمتر از ۵ درصد از این آلاینده‌ها قرار می‌گرفتند. در واقع با وجود این گونه ماسک‌ها بیش از ۹۵ درصد از آلاینده‌ها توسط این ماسک‌ها فیلتر می‌شد و این عدد می‌توانست جان بسیار از کسانی که مجبور بودند در چنین محیطی کار کنند را نجات دهد. البته ماسک‌های استفاده شده به طور رسمی توسط موسسه ملی ایمنی و بهداشت شغلی (NIOSH) در ایالات متحده آمریکا مورد تأیید قرار گرفت.
مسئولان بهداشت امریکا برای تایید و یا عدم تایید استفاده از این گونه ماسک‌ها، آزمایش جالبی را طرح کرده بودند. در طی این آزمایش یک فرد در حدود ۱۵ دقیقه ماسک را بر صورت می‌گذاشت و در محیط آلوده قرار می‌گرفت به وی گفته می‌شد در طول آزمایش به تمام جهات حرکت کند و مانند کارگران ساختمان حرکاتی را به نمایش بگذارد تا با صحنه واقعی یکی شود. محققین این آزمایش سنسورهایی را درون و بیرون ماسک قرار داده بودند و با خروجی که از آن‌ها می‌گرفتند، مشخص می‌شد که شخص هوای سالمی را با استفاده از این ماسک‌ها استنشاق می‌کرد و یا نه، در این آزمایش‌ها محققین پی می‌برند که ماسک مربوطه توانایی فیلتر کردن ذرات کمتر از ۲.۳ الی ۳ میکرون را دارند یا نه که این به میزان فیلترینگ ماسک‌ها، تاثیر بسیار زیادی دارد.
امروزه علاوه بر اینکه ساخت و ساز مشکلاتی را برای مردم چه از نظر صوتی و چه از نظر آلوده کرن هوا به وجود آورده‌اند. یک معضل بسیار بزرگ‌تر دامن گیر تمام جوامع بشری به ویژه کسانی که در محیط کلان شهرها زندگی می‌کنند و آن هم آلودگی ناشی از احتراق خودروها و موتور سیکلت‌ها و همچنین نیروگاه‌ها و پالایشگاهایی است که با نیروی حاصل از احتراق سوخت‌های فسیلی کار می‌کنند. این آلوده کننده‌ها با پدیده وارونگی دمای روزهای سرد سال یکی می‌شوند تا جایی که نفس کشیدن برای اکثر افراد در چنین محیطی سخت می‌شود و می‌تواند باعث ایجاد انواع بیماری‌ها نیز شود. برخی از مردم از ماسک‌های ارزان و پارچه‌ای که به عنوان ماسک‌های جراحی مشهور هستند، استفاده می‌کنند. البته استفاده از اینگونه ماسک‌ها در چین و هند از رواج بیشتری برخوردار است. حال این سوال پیش می‌آید که آیا این ماسک‌های پارچه‌ای توانایی فیلتر کردن ذرات آلاینده را دارند. تحقیقاتی که توسط متخصصین این امر صورت گرفته، ثابت شده این گونه ماسک‌ها نمی‌توانند ما را در برابر انواع ذرات خیلی ریز که عامل اصلی ایجاد بیماری‌های مختلف هستند، حفظ کنند. شما با استفاده از اینگونه ماسک‌ها یک حس امنیت دروغین را احساس می‌کنید که در واقعیت چنین چیزی نیست.
طبق مطالعه‌ای که توسط محققان دانشگاه ماساچوست صورت گرفته؛ ماسک‌های جراحی یک‌بار مصرف و ماسک‌های پارچه‌ای قابل شستشو که به طور گسترده در آسیا و جنوب شرق این قاره برای در امان ماندن از شر آلودگی هوا استفاده می‌شود، آنقدر کارایی ندارد که مردم تصور می‌کنند. این مطالعه نشان داد استفاده از این گونه ماسک‌ها تا حدودی می‌تواند باعث کاهش ورود آلاینده‌ها به داخل ریه شود اما اینگونه ماسک‌ها به مراتب کارایی کمتری نسبت به ماسک‌های که برای همین منظور درست می‌شوند، دارند. در دنیای در حال توسعه امروز، این امر که ما با استفاده از ماسک‌هایی که کارایی خاصی برای حفظ کردن ما در برابر انواع آلاینده ندارند، قابل قبول نیست. پس نباید جان خودمان را با استفاده نادرست از ابزارها به خطر بیاندازیم.
از چه نوع ماسک‌هایی باید استفاده کنیم
خوشبختانه امروزه ماسک‌های صنعتی بهداشتی و استانداردی وجود دارند که به خوبی امتحان خود را در مقابل آلاینده‌های هوا پس داده‌اند. متاسفانه چنین ماسک‌هایی در اغلب کشورها در حال توسعه به آسانی قابل دسترس نیستند و برای اکثر مصرف‌کنندگان هزینه مالی گرانی را در بر دارند. اما ماسک‌های پارچه‌ای و یا ماسک‌های جراحی قابل شستشو بوده و افراد کمی می‌توانند چندین بار از آن‌ها استفاده کنند. این امر باعث شده افرادی که توانایی خرید کمتری دارند، راغب به خرید ماسک‌های استاندارد نیستند. از این رو با استفاده از ماسک‌های پارچه‌ای به صورتی می‌خواهند از ورود آلاینده‌ها به درون ریه‌شان خودداری کنند که با توجه به مطالب ذکر شده، چنین ماسک‌هایی عمدتا نمی‌توانند فیلتر خوبی در مقابل انواع آلاینده‌های هوایی معلق باشند.
آزمونی برای انواع ماسک‌های موجود در بازار
محققان با استفاده از یک مانکن و چهار نوع ماسک؛ ماسک جراحی، دو نوع ماسک پارچه‌ای و یک ماسک مخلوطی با فیلتر که معمولا در بازار رایج است، آزمایش‌هایی را صورت دادند که نتایج جالبی از این آزمایش ثبت شد. در این آزمایش سعی شده که ماسک‌ها را در شرایط آلودگی واقعی همراه با مواد معلق مصنوعی و ذرات ریزی که از اگزوز خودروهای دیزلی بیرون می‌آید، قرار دهند.
در این میان ماسک‌های پارچه‌ای در مقابل ذرات معلق و ذرات مصنوعی بین ۸۰ تا ۹۰ درصد ذرات مصنوعی را فیلتر کردند و همچنین این ماسک‌ها توانستند حدود ۵۷ درصد مواد خروجی از اگزوز خودروهای دیزلی را فیلتر کنند. دانشمندان در مورد ماسک‌های پارچه‌ای می‌گویند؛ آن‌ها حاشیه خوبی دارند اما در برابر ذرات کمتر از ۲.۵ میکرون کارایی ندارند و از آنجایی که اینگونه ذرات عامل اصلی به وجود آمدن بیماری در افراد می‌شوند می‌توان نتیجه گرفت که اینگونه ماسک‌ها در شهرهای پر ترافیک که دارای حجم زیادی از ذرات کمتر از ۲.۵ میکرون هستند، کارایی خوبی ندارند و نباید به امید فیلتر شدن تمام آلاینده‌ها از آن‌ها استفاده کرد. ماسک‌های پارچه‌ای ارزانتر تنها ۳۹-۶۵ درصد از ذرات استاندارد ۳۰، ۱۰۰ و ۵۰۰ نانومتر و یک و ۲.۵ حتی میکرومتر را حذف می‌کند. این در حالی است که اینگونه ماسک‌ها عملا در مقابل ذرات ریز که از اگزوز خودروهای دیزلی خارج می‌شوند کارایی ندارند.
منابع: hindustantimes/draxe