افسانه‌های اسرائیل در بوته نقد یک اسرائیلی/ رمزگشایی ایلان پاپه از ۱۰ افسانه ساختگی اسرائیل

سرویس بین الملل فردا: نام ایلان پاپه، مورخ اسرائیلی، در میان محققان ایرانی با موضوع فلسطین گره خورده است. کتاب های مختلف او درباره درگیری اسرائیل و فلسطین باعث شده است که او شهرت فراوانی در این حوزه کسب کند. او در سال 2008 اسرائیل را ترک کرد و اخیرا نیز کتاب او با عنوان پاک سازی نژادی فلسطینیان توسط انتشارات موسسه اطلاعات منتشر شده است. فردا در سلسله ترجمه های پیش رو، متن کتاب دیگر او با عنوان 10 افسانه پیرامون اسرائیل را برای خوانندگان فرهیخته خود منتشر خواهد کرد. مقدمه

تاریخ، پنهان شده در هسته هر درگیری است و درک درست و بی طرفانه از گذشته امکان صلح را فراهم می‌کند. تحریف یا دستکاری تاریخ اما، تنها فاجعه به وجود می‌آورد. به عنوان مثال در مورد درگیری‌های اسرائیل و فلسطین، اطلاعات نادرست حتی در مورد نزدیک‌ترین وقایع به زمان ما نیز می‌تواند صدمه بزرگی به بار آورد. این برداشت غلط و البته آگاهانه از تاریخ می‌تواند بهانه‌ای باشد برای ترویج سرکوب گری و حفاظت از رژیم اشغالگر و استعمار گر. بنابراین تعجب آور نیست، که سیاست ترویج اطلاعات غلط و تحریف شده ادامه یابد تا نقش مهمی در حفظ درگیری داشته باشد و امید بسیار کمی برای آینده باقی بگذارد. اشتباهات ساختگی در مورد گذشته و حال اسرائیل و فلسطین مانع از شناخت ریشه‌های درگیری توسط ما می‌شود.

دستکاری مداوم حقایق مربوط به این مساله نیز علیه همه قربانیانی که با خونریزی و خشونت مداوم روبرو هستند دست به کار می‌شوند. چه کار باید کرد؟

گزارش تاریخی صهیونیستی از این که چگونه زمین‌های مورد اختلاف به مالکیت اسرائیل درآمد بر اساس تعدادی از روایت‌ها است که زیرکانه حق اخلافی فلسطینی‌ها برای مالکیت این زمین‌ها را مورد تردید قرار می‌دهد. اغلب رسانه‌های جریان اصلی غربی و نخبگان سیاسی این افسانه‌ها را به عنوان یک حقیقت مسلم پذیرفته، و همچنین به عنوان توجیه اقدامات اسرائیل طی شصت و اندی سال گذشته اعلام می‌کنند. معمولا، پذیرش ضمنی این افسانه‌ها به عنوان دلیل عدم دخالت معنادار دولت‌های غربی به دخالت در هر نوع درگیری که از زمان تأسیس این کشور اعلام می‌شود.

این کتاب این افسانه‌ها را که به نظر می‌رسد در حوزه عمومی حقایقی بی معارض شناخته شده اند به چالش می‌کشد. به نظر من این حرف‌ها تحریف‌ها و جعلیاتی هستند که می‌شود (و باید) توسط حقایق تاریخی ضبط شده مورد بررسی قرار گیرند. ایده مشترک این کتاب، مقابل هم قرار دادن حقایق تاریخی و مفروضات مشهور است. با قرار دادن هر یک از افسانه‌ها در برابر واقعیت در هر فصل، ضعف تصورات عمومی در برابر آخرین تحقیقات تاریخی نشان داده می‌شود.

این کتاب ده افسانه بنیادی را شامل می‌شود که از طرف یکی از طرف‌های درگیری، یا طرف دیگر، کاملا قطعی و قابل قبول شناخته شده است. از افسانه‌ها و جواب‌های آن‌ها نیز به اساس ترتیب زمانی بیان شده اند.

فصل اول درباره فلسطین در آستانه ورود صهیونیسم در اواخر قرن نوزدهم است. افسانه مورد بررسی در این فصل، تصویر کردن فلسطین به عنوان سرزمینی خالی، خشک و بیابان مانند است که توسط صهیونیست‌های مهاجر آباد شده است. استدلال مخالف با این افسانه جامعه‌ای پر رونق را نشان می‌دهد که روند سریع مدرنیزاسیون و ملی شدن در آن جریان داشته است. افسانه فلسطین خالی از سکنه با افسانه مورد بررسی در فصل دوم یعنی مردم بدون سرزمین شباهت دارد.

آیا یهودیان در واقع ساکنین اصلی فلسطین بوده اند که به همین سبب سزاوار آن هستند تا در هر صورت ممکن به وطنشان بازگردند؟ این افسانه اصرار دارد که یهودیانی که در سال ۱۸۸۲ وارد بیت المقدس شدند، از نسل یهودیانی بودند که توسط رومیان در سال ۷۰ اخراج شدند. حقایق متضاد اما این ارتباط را زیر سوال می برند. تحقیقات فراوان علمی نشان می‌دهد که یهودیان فلسطین رومی در این سرزمین باقی ماندند و اول بار به مسیحیت و سپس به اسلام تغییر دین دادند. این که این یهودیان چه کسانی بوده اند هنوز هم یک سوال باز است.

شاید خزر‌ها که در قرن نهم به یهودیت گرویدند؛ یا شاید مخلوطی از درگیری‌ها در طول هزاره مانع رسیدن به پاسخ چنین سوالی است. مهمتر از همه، من در این فصل استدلال می‌کنم که در دوران پیشاصهیونیست، پیوند میان جوامع یهودی در جهان و فلسطین، مذهبی و معنوی بوده، نه سیاسی. پیوند دادن بازگشت یهودیان با کشورداری، قبل از ظهور صهیونیسم، یک پروژه مسیحی تا قرن شانزدهم بود و پس از آن یک پروژه پروتستانی به معنی خاص آن. (به طور خاص مرتبط با انگلیکان ها)

فصل ۳ افسانه‌ای که صهیونیسم را با یهودیت معادل می‌کند، بررسی می‌کند (این افسانه که ضدیت با صهیونیسم را به عنوان ضد یهودیت می‌شناسد). من سعی میکنم این مساله را از طریق ارزیابی تاریخی از نگرش یهودیان به صهیونیسم و تحلیلی از دستکاری صهیونیست‌ها در یهودیت برای استعمار و نیز دلایل راهبردی، بشکافم.

فصل چهارم این ادعا را بررسی می‌کند که هیچ ارتباطی بین استعمار و صهیونیسم وجود ندارد. افسانه مذکور این است که صهیونیسم جنبشی لیبرال و آزادیبخش است در حالی که استدلال مخالف آن را به عنوان جنبشی استعمارگر و در واقع استعمارگر مهاجر، مانند پروژه‌های اجرا شده در آفریقای جنوبی، آمریکا و استرالیا می‌دانند. اهمیت این وارونه نمایی این است که نحوه تفکر ما در مورد مقاومت فلسطین در برابر صهیونیسم و بعد از در برابر اسرائیل را مشخص می‌کند.

اگر اسرائیل را فقط یک دموکراسی بدانیم که از خود دفاع می‌کند آن گاه افراد فلسطینی مانند سازمان آزادیبخش فلسطین صرفا در حال انجام یک کار تروریستی هستند. اما اگر مبارزه آن‌ها را مبارزه علیه یک پروژه استعمارگرانه بدانیم، یک جنبش ضد استعمارطلبی هستند و تصویر بین المللی آن‌ها بسیار متفاوت از آنچه خواهد بود که اسرائیل و حامیان آن سعی می‌کنند به افکار عمومی جهان تحمیل کنند.

فصل ۵ بازنویسی افسانه شناخته شده سال ۱۹۴۸ است و به ویژه قصد دارد به خوانندگان این مساله را خاطر نشان کند که چرا ادعای مهاجرت داوطلبانه توسط تاریخنگاران حرفه‌ای رد شده است. افسانه‌های دیگر در ارتباط با حوادث ۱۹۴۸ نیز در این فصل بحث شده است.

آخرین فصل تاریخی این گزاره که جنگ ۱۹۶۷ بر اسرائیل تحمیل شد و غیر از جنگ هیچ گزینه‌ای وجود نداشته است را به چالش می‌کشد. من ادعا می‌کنم که این کار ناشی از تمایل اسرائیل به تکمیل سلطه بر فلسطین بوده که تقریبا در جنگ ۱۹۴۸ به دست آمده بود و تا زمانی که مصردر هم شکسته شده در فرصتی تاریخی برای اسرائیل یعنی ژوئن ۱۹۶۷ پیشنهاد صلح نداده بود، این جنگ پایان نیافت. من استدلال می‌کنم که سیاست‌های اتخاذ شده توسط اسرائیل پس از اشغال ثابت می‌کند که اسرائیل اتفای در جنگ وارد نشده بلکه برای آن برنامه ریزی کرده بود.

فصل هفتم ما را به زمان حاضر می‌آورد. آیا اسرائیل دموکراتیک است یا یک نهاد غیر دموکراتیک؟ من با بررسی وضعیت فلسطینی‌ها در داخل اسرائیل و در سرزمین‌های اشغالی که تقریبا نیمی از جمعیت تحت کنترل اسرائیل را دارند این مساله را مورد بررسی قرار می‌دهم.

فصل ۸ درباره روند اسلو بحث می‌کند. پس از حدود نیم قرن از امضای این توافق، چشم اندازی خوب از اشتباه‌های مرتبط با آن داریم و می‌توانیم این سوال را مطرح کنیم که این توافق برای ایجاد صلح شکست خورد و یا اسرائیل را در بیش‌تر کردن اشغالگری یاری کرد.

اکنون می‌توان از دیدگاه مشابهی برای نوار غزه هم استفاده کرد. افسانه‌ای به طور گسترده پذیرفته شده که بدبختی مردم در این ناحیه به دلیل ماهیت تروریستی حماس است. در فصل نهم من تصمیم می‌گیرم که تفسیری متفاوت ارائه دهم از این که در قرن حاضر چه اتفاقی در غزه افتاد.

در نهایت، در فصل دهم من افسانه‌ای درباره راه حل دو دولت را به چالش می‌کشم که آن را تنها راه حل موجود می‌نامد. ما فعالیت‌های ارزشمند و تحقیقات دانشگاهی را داشته ایم که با دیدی انتقادی این فرمول را بررسی کرده و راه حل‌های جایگزین آن را ارائه می‌کنند. آن‌ها یک چالش بزرگی برای این افسانه آخری ساخته اند.

این کتاب شامل یک جدول زمانی به عنوان ضمیمه است که به خوانندگان کمک خواهد کرد بهتر، استدلال‌های گفته شده را در بستر تاریخ شان بخواند.

امیدوارم این کتاب برای خواننده‌های آن، چه دانشجوی تازه وارد باشند و چه کارکشته در این مبحث مفید باشد. این کتاب در درجه اول برای کسانی است که درگیر مبحث همیشه نو اسرائیل و فلسطین هستند. این یک کتاب متوازن نیست بلکه تلاشی دیگر است برای اصلاح رابطه نامتوازن قدرت فلسطینیان تحت استعمار، تحت اشغال و فشاری که در سرزمین اسرائیل و فلسطین زندگی می‌کنند.

بسیار خوب است اگر مبلغان صهیونیست یا حامیان وفادار اسرائیل نیز مشتاق باشند که با استدلال‌های گفته شده در این کتاب درگیر شوند. علاوه بر این، این کتاب توسط یک یهودی اسرائیلی نوشته شده که به همان اندازه که در مورد جامعه خود نگران است، در مورد فلسطینی‌ها نیز نگران است. منفعت رد افسانه‌های ساختگی که بی عدالتی را حفظ می‌کند باید به همه کسانی که در یک کشور زندگی می‌کنند یا آرزوی زندگی در آن دارند برسد. این مساله مبنایی می‌شود بر این که همه ساکنان بتوانند از موفقیت‌های بزرگی که یک طبقه خاص از آن سود می‌برند، استفاده کنند.

علاوه بر این، این کتاب ابزاری مفید است برای فعالانی که معتقدند اطلاعات کافی داشتن در مورد فلسطین به اندازه تعهد به این موضوع مهم است. این کار جایگزینی برای کار زیاد محققانی نیست که با مشارکتشان تولید این کتاب را ممکن ساختند، ولی دروازه ورودی است به دریای دانش در این حوزه.

دانش آموزان و محققان می‌توانند از این کتاب سود کافی برند، در صورتی که از بزرگترین ضعف موجود آکادمیک در عصر ما دوری کنند و آن هم این ایده است که اعتقاد به موضوعی خاص، کیفیت تحقیق را پایین می‌آورد. بهترین دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد که من از تدریس و نظارت بر آن‌ها خوشوقت بودم، همگی دارای تعصب بوده اند. این کتاب فقط یک دعوت کوچک از محققان آینده است تا برج عاج‌های خود را ترک کنند و با ارتباط مجدد با جوامعی در آن‌ها به دنبال تحقیق خود هستند - چه در مورد گرمایش جهانی، فقر و یا فلسطین، با افتخار تعهد خود را در تحقیقات دانشگاهی شان داشته باشند و اگر دانشگاه هایشان هنوز برای این مساله آمادگی ندارند آن‌ها باید به اندازه کافی باهوش باشند تا نمایش "بی طرفی در تحقیقات" را در موضوعات مبتلابه بازی کنند در حالی که کاملا به گمراه کننده بودن آن آگاه اند.

برای عموم مردم این کتاب یک نسخه ساده از موضوعی ارائه می‌دهد که اغلب بسیار پیچیده به نظر می‌رسد (همان طور که واقعا در برخی جنبه هایش واقعا پیچیده است)؛ اما این از مواردی است که می‌تواند به راحتی از چشم انداز جهانی حقوق بشر و عدابت توضیح داده شود.

در نهایت، امید من این است که این کتاب برخی از سوء تفاهم‌های عمیق مسا مساله اسرائیل و فلسطین در گذشته و حال حاضر را روشن کند. تا زمانی که این تحریفات و مفروضات مورد سوال قرار نگیرند، آن‌ها همچنان به عنوان سپر مصونیت سازی برای یک رژیم غیر انسانی در سرزمین فلسطین عمل می‌کنند. با بررسی این مفروضات در پرتو آخرین تحقیقات، می‌توانیم ببینیم که چقدر از حقایق تاریخی دور هستند و چگونه مستندات تاریخی می‌تواند بر شانس صلح و مصاحله میان اسرائیل و فلسطین بیافزاید.