جای خالی قالیباف در زلزله تهران

137 آنلاین: با وقوع زلزله 5.2 ریشتری در تهران بسیاری از فعالین رسانه و رسانه های خبری از نبود محمد علی نجفی در ستاد مدیریت بحران شگفت زده شدند. مدیریت بحران در تهران بر خلاف سایر شهرها و استان ها برعهده شهردار است. هرچند وی بعد از یک روز در استودیوی شبکه پنج حضور یافت و گزارش اولیه از زلزله داد ولی آنچنان که باید و شاید دیگر خبری از شهرداری که فعالانه به مدیریت بحران بپردازد، نبود. مدیریتی که با تمامی نواقص آن می بایست در سرکشی به تمامی مناطق و ارائه گزارش های زنده و سریع نفر اول باشد.

محمدباقر قالیباف با علم بر اینکه مدیریت بحران در ایران دارای آسیب های فراوانی ماهیتی است، خود سعی می کرد تا کمبودها را با کارآمدی و افزایش ظرفیت های تهران در برابر حوادث مرتفع سازد. یکی از مهمترین مسائلی که در طول 12 سال گذشته رقم خورد، ساخت سوله های مدیریت بحران در تهران بود. طی ۱۴ سال قبل در شهرداری یک پایگاه مدیریت بحران وجود نداشت، اما در حال حاضر ۱۱۰ پایگاه در محلات پایتخت ایجاد شده است. مدیریت جهادی توانست مجهزترین و مستحکم ترین ساختمان های مدیریت بحران را ایجاد کند، حال آنکه تا پیش از این هیچ خبری از سوله مدیریت بحران در تهران نبود.

شهردار سابق تهران، یکی از عمده ترین مشکلات مدیریت بحران را بحران زده بودن خود این مدیریت عنوان کرده بود. وی به خوبی واقف بود که در صورت بروز حادثه ای در کشور و به خصوص تهران، سازمان مدیریت بحران کشور، توانایی لازم جهت ساماندهی به مشکلات را نخواهد داشت: « ما از سال ۸۷ که قانون مدیریت بحران کشور را به طور آزمایشی ابلاغ کرده ایم و سال ۹۳ دوران آزمایشی آن به اتمام رسیده همچنان قانون مدیریت بحران کشور را دائمی نکرده ایم.نمی گویم دچار بی قانونی هستیم، اما با همان قانون چه کرده ایم. »

از دیگر اقداماتی که قالیباف برای رویارویی با زلزله احتمالی تهران صورت داده بود، دعوت از گروه ها و کارشناسان برجسته زمین شناسی و زلزله شناسی از کشورهای پیشرفته به خصوص ژاپن بود تا درباره شناسایی گسل ها و کاهش آسیب پذیری ها به شهرداری تهران کمک کنند. وی دراین خصوص در یکی از اظهاراتش به این مساله اشاره کرده بود: « همین موضوع گسل ها که توسط مراکز علمی و تحقیقاتی انجام شد و در سه هزار نقطه کار میدانی انجام دادیم، اما به جای تشکر، شورای عالی شهرسازی و معماری در مکاتباتش ما را بدهکار هم کرده است که چرا این موضوع در طرح تفصیلی ننشسته است، در حالی که تمام این نقاط در زمان تهیه طرح تفصیلی شناسایی شده و بر اساس همان ضوابط اجازه ساخت و ساز داده می شود. از شهر تهران بگذریم که دارای طرح تصویری، طرح جامع، نقشه گسل‌ها و... است، کدام شهر کشور مانند شهر تهران هوشمند است و دیگر امکانات لازم را دارد. رفتارهای سیاسی از دیگر مشکلات این حوزه است. در یکی از جلسات شورا اعلام شد اگر دو نفر در کشور بتوانند مدیریت بحران را برعهده بگیرند، یکی از آنها شهردار تهران است، آن وقت همان فرد که اعتقاد به توانایی عملی و نظری در این رابطه داشت از من پرسید که چه تخصصی در این حوزه برای مدیریت بحران دارم، بنده در مدیریت بحران در دهه 70 تدریس کردم.»

به اعتقاد قالیباف در سال های گذشته چندین هزار میلیارد تومان در بخش مدیریت بحران تهران سرمایه گذاری شده ولی وی آن را برای جمعیت 10 میلیونی تهران بدون کمک دولت کفاف نمی دانست و نیازهای تهران را بسیار بیش از آنچه صورت پذیرفته می دانست. از سوی دیگر با وجود امکانات محدود شهرداری برای بازسازی بافت های فرسوده در تهران و با توجه به قانون پیشرفت 10 درصدی در هر سال برای کل کشور، شهرداری با امتیازات و بخش نامه هایی که داشت توانست پیشرفت 34 درصدی در تهران داشته باشد.

اما حاصل تمامی این برنامه ها به اذعان شهردار سابق تهران برای شهر تهران کفایت نمی کند. قالیباف معتقد بود می بایست دولت به صورت ویژه ای در تهران بر روی بخش مدیریت بحران سرمایه گذاری کند و منابع لازم را برای اقدامات نرم افزاری و سخت افزاری مهیا سازد، ولی آنچه در سال های گذشته حاصل شد، استفاده از منابع شهری برای رفع کمبودها در مدیریت بحران بوده که مشخصا نمی توانسته تمامی ضعف ها را تا رسیدن به سطح استاندارد پوشش دهد. قالیباف در این زمینه گفته بود: « با تمام اقداماتی که در مدیریت بحران شهر تهران صورت گرفته است، ولی اگر حادثه‌ای اتفاق بیفتد، واقعاً خطرناک است. مردم ما آمادگی دارند و امکانات مالی هم وچود دارد، اما به‌خدا بحران مدیریت در کشور داریم؛ چراکه از امکانات به درستی استفاده نمی‌کنیم.»