نمایش نیکی هیلی؛ نماد اختلاف عمیق در دولت ترامپ

خبرگزاری تسنیم: روز پنج شنبه 23 آذر 1396 رسانه های آمریکایی شاهد نمایشی مضحک از سوی نماینده ایالات متحده در سازمان ملل بودند، که حتی خبرنگاران آمریکایی را هم نتوانست قانع کند. این نمایش که با سناریوی متهم ساختن ایران به دلیل دخالت در یمن طراحی شده بود نه تنها آنگونه که هدف گزاری شده بود به بار ننشست بلکه در پس خود حکایت از اختلافاتی ریشه دار در دولت آمریکا داشت که می تواند سیاست خارجی ترامپ را با مشکلات جدی مواجه کند.

ادعای هیلی در حالی از سوی نماینده ایالات متحده در سازمان ملل مطرح شد که وی ایران را به پرتاب موشک، محکوم کرد. هیلی مدعی شد، موشکی که از سوی جنبش انصار الله یمن به فرودگاه ملک خالد ریاض اصابت کرد از سوی ایران در اختیار این جنبش قرار گرفته است.

تفاوت ماهوی ادعای هیلی و مأموریتش

ماهیت نماینده ایالات متحده و مأموریتش در خصوص بیان دیدگاه های یک دولت در سازمان ملل است. اما آنچه از سوی هیلی بیان شد از جمله اقداماتی نیست که در راستای مأموریت های وی باشد. اقدامی از این دست را جایگاه های حاکمیتی دیگری باید بیان کنند. پنتاگون و وزارت امور خارجه دو مرجع اولیه این مأموریت هستند اما چرا به راستی این دو نهاد حاکمیتی آمریکا از این اقدام سر، باز زدند.

وزیر دفاع و پنتاگون

وزارت دفاع مسئول مستقیم هرگونه امور مرتبط با جنگ است. وقتی قطعه ای از یک موشک از غرب آسیا به واشنگتن می رسد معنایش این است که وزارت دفاع قطعا در انتقال این موشک نقش اساسی داشته و اگر خود وزارت دفاع این قطعه موشک را به واشنگتن نبرده باشد، در جریان انتقال قرار داشته است. اما چرا خود وزارت دفاع اقدام را که هیلی انجام داد عملی نکرد.

عدم اقدام پنتاگون در نمایش دادن بدنه موشک آمریکا ریشه در دیدگاه متفاوت و متعارض این نهاد حاکمیتی ایالات متحده با دولت و کاخ سفید دارد. در ایالات متحده هرگونه حمله و عملیات خارج از آمریکا بر عهده پنتاگون است. اقدام خارجی بسیار هزینه بر و شامل یک فرآیند زمان بر است که معمولا با مخالفت ها فراوانی نیز همراه می شود. لذا همواره مقامات این نهاد دولتی آمریکا همواره از ورود به درگیری ها و جنگ ها فراری بوده اند و معمولا جنگ ها به صورت دستوری از سوی دولت، کنگره و سنا به آنها تحمیل شده است. این اختلاف در دولت کنونی هم مشاهده شد. جیمز متیس، وزیر دفاع ایالات متحده یک روز پس از اقدام نیکی هیلی، اعلام کرد: با وجود اطلاعات جدید درباره حمایت نظامی جمهوری اسلامی ایران از حوثی‌های یمن، نیازی به بالا بردن اقدامات امنیتی علیه ایران مشاهده نمی‌شود. این مسئله حکایت از این دارد که متیس به هیچ وجه نمی خواهد وارد بحران جدیدی در منطقه علیه ایران شود و اینکه متیس تلاش کرده است با این جملات اقدام هیلی را خنثی کرده، خود را از آن برهاند. پنتاگون قصد ورود به اقدامی را ندارد که ممکن است به هزینه کرد خودش تمام شود.

تیلرسون و وزارت امور خارجه

دومین نهادی که می توانست به جای نیکی هیلی، نمایش او را انجام دهد، وزارت امور خارجه بود. از آنجا که هرگونه اظهار نظر در خصوص اقدامات ایران و هر گونه اتهام زنی به آن، در راستای سیاست خارجه تعریف می شود، لذا اقدامی که هیلی انجام داد، از وظایف ذاتی وزارت امور خارجه محسوب می شود. اما چرا این وزارتخانه نیز همچون پنتاگون اقدام هیلی را پوشش نداد؟

دولت ترامپ به معنای واقعی ملغمه ای از تعارض مأموریت ها است. در دولت ترامپ با وجود آنکه تیلرسون، وزیر امور خارجه همواره تلاش کرده، حضور پررنگی در منطقه غرب آسیا داشته باشد اما بدون آنکه حتی تقسیم کار مشخصی ایجاد شود، برخی مأموریت های ذاتی وزارتخانه متبوع تیلرسون به کسان دیگری واگذار شده است و از سوی آنها پی گیری می شود. مهمترین مسئله در این بخش، حضور جرار کوشنر، داماد ترامپ در منطقه است. به طور مشخص، اموری که تحت عنوان «روند صلح خاورمیانه» از سوی دولت آمریکا در فلسطین در حال پیگیری است توسط کوشنر مدیریت می شود و خود او نیز در این روند حضور مستقیم دارد.

این در حالی است که غیر از وزیر امور خارجه، جیسون گرینبلات، فرستاده آمریکا در منطقه غرب آسیا نیز در مسائل این منطقه به پررنگی حضور کوشنر نیست. این مسائل همگی به این منجر شده که اختلافات عمیقی بین کاخ سفید و وزارت امور خارجه وجود داشته باشد.

در دولت ترامپ در مقطعی، نظر متفاوت تیلرسون با ترامپ تا کناره گیری وزیر امور خارجه نیز پیش رفت. این اختلاف در ماندن یا نماندن آمریکا در برجام و دخالت یا عدم دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری 2016 آمریکا نیز خود را نشان داده بود و وزیر خارجه، نگاهی کاملا متضاد با ترامپ اتخاذ کرده بود. لذا باید گفت اینکه چرا وزارت دفاع اقدامی را که نیکی هیلی انجام داد و در راستای مأموریت هایش بود پوشش نداد در این اختلاف ریشه دارد.

خوش خدمتی های هیلیِ هندی تبار، که در آمریکا زبانزد است این بار نیز به کمک ترامپ آمده و نمایشی متفاوت را بروز داده است. نمایشی که از سوی کسی اجرا شد که از علم سیاسی اطلاع چندانی ندارد و پیش از ورود به جهان سیاست کسب و کار خیاطی داشته است. شاید هم هیلی تلاش می کند تا خشمی را که در ترامپ به دلیل حمایت هیلی از زنانی که مفاسد جنسی وی را آشکار کرده بودند، علیه خودش به وجود آورده بود، فرو نشاند.