نقایص اجرای قانون عملیات بانکداری بدون ربا

خبرگزاری تسنیم: ایرج توتونچیان درخصوص نقایص اجرا در قانون عملیات بانکداری بدون ربا توضیحاتی ارائه کرد. استاد دانشگاه الزهرا گفت: اوایل جنگ بود که از بنده به‌عنوان معاون اقتصادی وزیر اقتصاد برای شرکت در کمیسیون نظام بانکی دعوت شد. معاون اسبق وزارت اقتصاد ادامه داد: در یکی از مواد قانون بودجه، وزارت امور اقتصادی و دارایی موظف شده بود بر اساس فرمایش امام برای از بین بردن ربا در سیستم بانکی تدبیری بیندیشد. بر این اساس معاونت امور بیمه و بانک متعهد بود این کار را به انجام برساند و بنده به‌عنوان معاون امور اقتصادی و بین المللی نیز در جلسات حضور داشتم. این جلسات به قانون عملیات بانکداری بدون ربا در شهریور ۱۳۶۲ منجر شد که مرحوم آقای هاشمی رفسنجانی آن را امضا کردند و دادند به آقای میرحسین موسوی برای پیاده شدن. توتونچیان درخصوص محدودیت شدید منابع علمی در موضوع عملیات بانکداری بدون ربا تصریح کرد: اگر برگردیم به ۴۰ سال پیش، ما آن زمان برای طراحی چنین قانون مهمی منابع و ماخذ قابل توجهی نداشتیم. فقط دو جلد کتاب شهید صدر به نام «اقتصادنا» و همچنین «البنک لا ربوی» و توضیح المسائل آقا بود؛ همین. بعلاوه ذهن‌های ما. عضو کمیسیون تدوین عملیات بانکداری بدون ربا در پاسخ به اینکه «آیا هیچ تجربه اجرایی در ایران و جهان در زمینه حذف ربا وجود داشت؟» تصریح کرد: مطلقا! اصلاً هیچ نمونه‌ای نداشتیم. البته ادعا می‌کنند که در مصر یک صندوقی بین روستا‌ها وجود داشته، که البته ما بعد‌ها فهمیدیم. می‌گویند این اولین کاری بوده که در کشور‌های اسلامی برای حذف ربا انجام شده است؛ البته کارکرد بانک نداشته و صندوق بوده است. البته این را هم البته باید تحقیق کرد؛ ما دسترسی نداشتیم و بعد‌ها فهمیدیم؛ گرچه من فکر می‌کنم صندوق قرض‌الحسنه در ایران بیشتر از آن‌ها قدمت دارد. وی متذکر شد: بنابراین اطلاعات ما در حد فوق‌العاده ضعیف بود؛ بعضی از ما‌ها از جمله خود بنده روی بحث بهره و ربا در تحصیلاتمان کار کرده بودیم و بعضاً امتیازات عالی هم داشتیم؛ یعنی عمق فکری داشتیم، اما منابع و تحقیقات و همچنین تجربه اجرایی موجود در این زمینه ناچیز بود. توتونچیان تأکید کرد: بعد از اینکه این قانون تصویب شد آیین‌نامه‌ها را هم خودمان نوشتیم، بعد برگشتیم دانشگاه و سپردیم که اجرا کنند؛ که اجرا نکردند. به اعتقاد من تا امروز آن قانون هرگز پیاده نشد.