۷ نکته مهم که درباره خون‌دماغ باید بدانید

چاردیواری: با این‌که خون‌دماغ تمام شده است، ولی نگرانی‌هایتان ادامه دارد و جویای دلیل این مساله هستید و فکر می‌کنید شاید نیاز باشد به پزشک مراجعه کنید. این‌که چقدر خون‌دماغ مهم است و نیاز به بررسی دارد، باید از دکتر بیژن بابایی پزشک عمومی پرسید.

بیماری جدی‌ای مطرح است؟

ابتلا به خون‌دماغ گاهی می‌تواند نشان‌دهنده یک بیماری بدخیم در بدن باشد که این مساله چندان شایع نیست و نباید برای هر خون‌دماغی که فرد تجربه می‌کند، نگران شود. علاوه بر این، برخی از افراد معتقدند خون‌دماغ می‌تواند به دلیل ابتلا به فشار خون بالا باشد که هنوز روی این مساله بحث‌های زیادی وجود دارد و به صورت قطعی ثابت‌نشده که فشارخون بالا عاملی برای خون‌دماغ است. یکی دیگر از مواردی که می‌تواند منجر به خون‌دماغ شود، ابتلا به بیماری هموفیلی و کمبود پلاکت است که برای تشخیص این بیماری‌ها، بررسی‌های زیادی باید انجام شود.

یک مشکل شایع

به طور کلی 60 تا 70 درصد افراد خون‌دماغ را تجربه می‌‌کنند. هر عاملی که شبکه شریانی داخل بینی را به هم بزند، می‌تواند منجر به خون‌دماغ شود. خون‌دماغ بیشتر در قسمت قدامی بینی اتفاق می‌افتد و در قسمت خلفی بینی، کمتر مشاهده می‌شود. دلایل زیادی می‌توانند منجر به خون‌دماغ شوند برای مثال، ضربه‌ها یکی از دلایل خون‌دماغ محسوب می‌شوند که این ضربه‌ها می‌توانند شدید یا خفیف باشند. یکی دیگر از مواردی که می‌تواند منجر به خون‌دماغ شود، دستکاری داخل بینی است که این مساله در کودکان بسیار اتفاق می‌افتد.

کمک‌گرفتن از سرم نمکی

گاهی خون‌دماغ به دلیل خشک شدن ترشحات داخل بینی ایجاد می‌شود که پزشک در چنین شرایطی ممکن است به فرد کمک گرفتن از سرم نمکی را توصیه کند و فرد در چنین شرایطی باید بینی خود را با سرم شست‌وشو بدهد. یکی دیگر از مواردی که ممکن است پزشک برای کاهش خشکی داخل بینی توصیه کند، چرب کردن داخل بینی است انجام چنین کاری در افرادی که به خشکی بینی مبتلا هستند، می‌تواند از خون‌دماغ پیشگیری کند.

رابطه سرما و خون‌دماغ

بسیاری از خون‌دماغ‌ها می‌توانند در فصل پاییز اتفاق بیفتند که دلیل آن، تغییرات مخاط بینی به دلیل سرمای هوا و ترک خوردن شریانچه (رگ‌های کوچک) داخل بینی است. برخی از افراد تصور می‌کنند که ابتلا به سرماخوردگی و آنفلوآنزا، مستقیما به خون‌دماغ ارتباطی دارد، در حالی‌که این بیماری‌ها نمی‌توانند علت اصلی و اولیه ابتلا به خون‌دماغ باشند. دلیل این‌که برخی از افراد در زمان سرماخوردگی یا آنفلوآنزا خون‌دماغ می‌شوند به پاک کردن بینی و تخلیه محتویات داخل بینی با دستمال برمی‌گردد. آن دسته از افرادی که به سینوزیت یا آلرژی‌ها مبتلا هستند، بیش از سایر افراد خون‌دماغ را تجربه می‌کنند. گاهی مصرف برخی داروها در ابتلا به خون‌دماغ نقش دارند، به طور کلی داروهایی که انعقاد خون را مختل می‌کنند، می‌توانند در برخی از افراد باعث خون‌دماغ شوند. برای مثال، داروهایی چون وارفارین و آسپرین، برخی از این داروها هستند.

از پزشک کمک بگیرید

بسیاری از خون‌دماغ‌ها، بدون هیچ درمان خاصی بهبود پیدا می‌کنند. زمانی که خون‌دماغ به وجود می‌آید، باید سر را بالا گرفت و قدام بینی را به مدت 10 دقیقه فشار داد. گذاشتن یخ و سرد کردن بینی نیز می‌تواند به کنترل و قطع خونریزی کمک کند. چنانچه با این اقدامات ساده خونریزی بند نیامد و خون به جای بینی از دهان خارج شد، باید حتما به پزشک مراجعه کرد. چنانچه خونریزی به شکل موقتی بند آمد، ولی بارها و بارها تکرار شد نیز باید برای بررسی دلیل آن از پزشک کمک گرفت. خونریزی‌هایی که حجم زیادی دارند به بررسی پزشکی احتیاج دارند و افراد نباید این نوع خونریزی‌ها را نادیده بگیرند و حتما دلایل ایجاد چنین خونریزی‌هایی باید بررسی شود.

پنبه را فراموش کن

خونریزی‌های طولانی‌مدت و بیش از حد معمول، باید توسط پزشک کنترل شوند و برخی از اقداماتی که افراد به صورت خودسرانه انجام می‌دهند نه‌تنها شرایط را بهبود نمی‌بخشد، بلکه می‌توانند مشکلات جدی‌‌ای را به وجود بیاورند. یکی از کارهایی که در زمان خونریزی از بینی بهتر است انجام نشود، گذاشتن پنبه در بینی است. این کار هیچ کمکی به کاهش خونریزی‌های شدید بینی نمی‌کند ضمن این‌که می‌تواند باعث ابتلا به عفونت شود و از آنجا که بینی و سینوس‌ها به یکدیگر راه دارند، باید مساله عفونت را جدی گرفت و از قرار دادن پنبه در بینی، خودداری کرد. پزشک در برخی موارد، برای کنترل خونریزی از فیتله‌ای بلند آغشته به داروی آنتی‌بیوتیک به نام تامپون کمک می‌گیرد که تامپون از انتهای محفظه بینی داخل بینی گذاشته می‌شود تا با ایجاد یک فشار حساب‌ شده، مانع از خونریزی شود.

تامپون برای طولانی مدت در بینی قرار نمی‌گیرد و در صورت لزوم به تکرار انجام چنین کاری تامپون قبلی از بینی بیرون آورده می‌شود تا احتمال ابتلا به عفونت، به حداقل ممکن برسد. وجود تامپون در بینی، باعث می‌شود خون از پشت حلق بیرون بیاید و این مساله می‌تواند برای بیمار آزاردهنده باشد در نتیجه پزشک ممکن است از سوند مخصوص داخل بینی کمک بگیرد. چنانچه بعد از بیرون آوردن تامپون خونریزی همچنان ادامه داشته باشد، پزشک ممکن است برای رفع مشکل، رگ‌های ریز داخل بینی را کوتر (سوزاندن به روشی خاص) کند. البته بررسی بیماری‌های زمینه‌ای نیز مساله‌ای بسیار مهم است که نباید آن را نادیده گرفت و اگر علت ابتلای فردی به خون‌دماغ بیماری‌های زمینه‌ای باشد، باید ابتدا آن بیماری زمینه‌ای را کنترل کرد.

با استخوان‌ها کاری نداشته باشید

یکی از مواردی که می‌تواند منجر به خونریزی از بینی شود، شکستگی است. زمانی که فرد دچار شکستگی بینی می‌شود، احتمال این ‌که خون زیادی از بینی خارج شود، بسیار زیاد است. بسیاری از مادرانی که فرزندانشان دچار شکستگی بینی می‌شوند، با دیدن خونریزی شدید، دچار اضطراب خواهند شد و ممکن است برای بندآوردن خونریزی اقداماتی انجام بدهند که جان کودک را به خطر بیندازد.

یکی از این کارها، جابه‌جا کردن استخوان بینی است که برای بند آوردن خونریزی یا صاف کردن بینی در زمان شکستگی انجام می‌شود، انجام چنین کاری نه تنها شرایط را بهبود نمی‌بخشد، بلکه می‌تواند خونریزی را شدیدتر و وضعیت را بسیار پیچیده کند. اگر فردی به کمک‌های اولیه آشنایی ندارد، بهتر است مداخله‌ای در زمان شکستگی بینی، نداشته باشد ولی آن دسته از افرادی که به کمک‌های اولیه آشنایی دارند می‌توانند دو انگشت شست و اشاره خود را جلوی بینی شکسته فرد قرار بدهند و فشار مختصری نیز وارد کنند و یک کیسه یخ روی بینی فرد بگذارند و تا رسیدن به مراکز درمانی یا اورژانس این کار را ادامه بدهند. انجام چنین کاری به دلیل وجود خون، باید حتما با دستکش یک‌بار مصرف باشد.