تلاش‌های ایران برای بازسازی و توسعه پالایشگاه آبادان

خبرگزاری تسنیم: به نقل از بلومبرگ، بر روی سیلو‌های زرد رنگ قدیمی‌ترین پالایشگاه نفت خاورمیانه که نفت خام و فرآورده‌های نفتی ایران را در خود ذخیره کرده، جای گلوله‌های بر جای مانده از جنگ ۸ ساله ایران عراق خودنمایی می‌کند. عرصه جنگ اکنون تغییر یافته و به جنگ اقتصادی تبدیل شده است، اما منطقه جنوب غرب ایران در نزدیکی خلیج فارس باز هم از نظر استراتژیک دارای اهمیت است. سخنان دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در مورد احتمال خروج از توافقی که قرار بود ایران را مجددا به بازار جهانی باز گرداند، فوریت بیشتری به طرح‌های نوسازی پالایشگاه آبادان بخشیده است. هدف این است که با کمک چین، پالایشگاه صد ساله آبادان از مجتمعی که سالانه ۷۰۰ میلیون دلار هزینه روی دست دولت می‌گذارد به یک منبع درآمد مهم برای تهران تبدیل شود که بتواند نیاز‌های داخلی ایران به سوخت با کیفیت را مرتفع سازد و جلوی واردات را بگیرد. محمود خاقانی، رئیس سابق امور نفت و گاز خزر در وزارت نفت ایران در این باره گفت: «با توجه به موضع ترامپ، دولت ایران باید منابع خود را کنار هم جمع کند و یک سیاست ملی و کلان انرژی تعریف نماید و نیاز به اتخاذ این سیاست اکنون بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود... این سرمایه گذاری برای پالایشگاه آبادان بسیار حیاتی است و به طور کلی برای اقتصاد ایران بسیار اهمیت دارد.» شرکت سینوپک چین در ماه ژانویه قراردادی ۲.۷ میلیارد دلاری با شرکت ملی نفت ایران برای احداث واحد‌های تولید بنزین با کیفیت به امضا رساند. به گفته اسفندیار دائم الذکر، رئیس پالایشگاه آبادان، شرکت‌های ماروبنی انرژی و جی جی سی ژاپن هم در مراحل نهایی مذاکرات بر سر یک قرارداد جداگانه هستند. شرکت‌های عمانی، قطری و ترک هم در حال مذاکره با مقامات داخلی در مورد سایر پروژه‌های سرمایه گذاری نفت و گاز هستند. دائم الذکر افزود: «این بزرگترین سرمایه گذاری خارجی‌ای است که بعد از لغو تحریم‌ها آغاز خواهد شد... کل پالایشگاه در طی مدت ۴ تا ۵ سال نوسازی خواهد شد.» ایران برای تامین نیاز داخلی خود روزانه به طور متوسط ۱۰ میلیون لیتر بنزین وارد می‌کند و قصد دارد تولید فراورده‌های پالایش نشده و کم کیفیت پالایشگاه آبادان را کاهش دهد. این روندی است که در سایر کشور‌های حاشیه خلیج فارس از جمله عربستان نیز دنبال می‌شود. جان استوارت، تحلیلگر موسسه وود مکنزی در این باره گفت: «ایران در حال دنباله روی از مسیر دیگر بازیگران بزرگ منطقه‌ای است و تلاش دارد تا جایی که می‌تواند ارزش افزوده بیشتری از منابع هیدروکربنی خود استحصال کند... این کیفیت سوخت‌های تولید شده است که تفاوت قابل توجهی پیدا خواهد کرد.» بر اساس آمارها، میزان تولید نفت ایران بعد از لغو تحریم‌ها به بالاترین رقم از سال ۲۰۱۰ تاکنون رسیده است، اما این کشور هنوز نتوانسته بنزین با کیفیت به میزان کافی تولید کند. نوسازی پالایشگاه آبادان در صدر تلاش‌ها برای سرمایه گذاری در منطقه آزاد تجاری اروند، یکی از ۶ منطقه آزاد تجاری تعریف شده در ایران برای جذب سرمایه گذاری خواهد بود. به گفته محمود ترک زاده، معاون سرمایه گذاری و توسعه کسب و کار سازمان منطقه آزاد اروند گفت، وی هر روز با سرمایه گذاران خارجی صحبت می‌کند. ترک زاده افزود: «ما در حال ساخت یک مهمانسرا برای پیمانکاران چینی هستیم و من دارم با شرکت‌های لهستانی، آلمانی و دیگر شرکت‌های اروپایی رایزنی می‌کنم... ما هنوز با دورانی که آبادان به عنوان شهر مدرن پیشروی ایران شناخته می‌شد فاصله داریم، اما در طی چند سال گذشته تغییرات ملموسی رخ داده است.»