یأس اروپایی‌ها برای حفظ برجام
دیپلمات‌های اروپایی بعد از رایزنی با اعضای کنگره آمریکا درباره توافق هسته‌ای ایران به دلیل پیچیدگی‌های موجود در این مورد، مأیوس شده‌اند.
خبرگزاری فارس: کشورهای اروپایی که کارزاری سخت در سالن‌های کنگره آمریکا برای حفظ توافق هسته‌ای ایران را کلید زده‌اند، فرایند کار را «یأس‌آور و گیج‌کننده» توصیف می‌کنند.
برخی از دیپلمات‌های غربی و مقام‌های آمریکایی حامی «برجام» در گفت‌وگو با «سی‌ان‌ان» عنوان کرده‌اند که کاخ سفید گاهاً چنان بر مواضعش در قبال برجام اصرار می‌ورزد که به روایت‌های دیگر درباره آن گوش نمی‌دهد؛ موضوعی که یک منبع آگاه آن را اصرار «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا بر انتقال سیگنال، به جای دریافت آن توصیف می‌کند.
شبکه خبری «سی‌ان‌ان» نوشته بعد از آنکه «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا در اکتبر سال جاری در سخنرانی‌اش اعلام کرد پایبندی ایران به توافق هسته‌ای برجام را تأیید نمی‌کند، تلاش‌های دیپلمات‌های کشورهای طرف توافق برای حفظ آن بر رایزنی بر اعضای کنگره آمریکا معطوف شده است.
ترامپ در آن سخنرانی از کنگره آمریکا خواست قوانین داخلی این کشور برای نظارت بر «برجام» با هدف اصلاح «نواقص» این توافق هسته‌ای تغییر داده شوند. رئیس‌جمهور آمریکا تصریح کرد که در صورتی که کنگره موفق به این اقدام نشود، او آمریکا را از توافق هسته‌ای خارج خواهد کرد.
ترامپ گفت: «من به دولت دستور همکاری نزدیک با کنگره، و هم‌پیمانانمان را صادر می‌کنم تا به نواقص متعدد جدی توافق بپردازند تا رژیم ایران هیچوقت قادر به تهدید جهان با سلاح هسته‌ای نباشد. این شامل قسمت سالهای پایانی توافق می باشد که در چند سال آینده محدودیت‌ها را از روی برنامه هسته‌ای ایران بر می‌دارد.»
وی در بخش دیگری از اظهاراتش در آن سخنرانی به تاریخ ۱۳ اکتبر گفت: «اما درصورتی که قادر به رسیدن به یک راه حل در این باره با کنگره و هم پیمانان‌مان نباشیم، در این صورت توافق فسخ می‌شود. [توافق] تحت بازبینی مداوم است و مشارکت ما می‌تواند توسط من به عنوان رئیس‌جمهوری، در هر زمانی، لغو شود.»
قانونی که ترامپ خواستار اصلاح آن توسط کنگره آمریکا شده، مصوبه‌ای با عنوان «نظارت بر توافق هسته‌ای ایران» (اینارا) است که در سال ۲۰۱۵ به تصویب قانونگذاران آمریکایی رسید.
یک مقام ارشد آمریکایی گفت: «توپ اکنون در زمین کنگره است، بنابراین دیپلمات‌ها اکنون توجهشان را بر آنجا متمرکز کرده‌اند». اما به نوشته سی‌ان‌ان حتی در آنجا هم اوضاع خوب پیش‌نمی‌رود.
وجود برخی اختلافات میان نمایندگان جمهوری‌خواه و دموکرات موجب شده همکاری‌های آنها بر سر برجام با مشکل مواجه شود. در حالی که مقام‌هایی که سی‌ان‌ان با آنها گفت‌وگو کرده گفته که نمایندگان کنگره مشتاقانه نظرات متحدان آمریکا را در نظر می‌گیرند، این نگرانی وجود دارد که تلاش‌ها برای ترمیم برجام از کنترل خارج شده و برجام را به سمت نابودی پیش ببرد.
یک دیپلمات اروپایی می‌گوید: «نگرانی ما این است که تغییر قانون اینارا ممکن است به مذاکره مجدد یکجانبه بر سر برجام ختمم شود. در چنین وضعیتی اگر ایران از توافق خارج شود، کنترل اوضاع از دست می‌رود.»
دیپلمات‌های طرف توافق هسته‌ای می‌گویند تیم‌های آنها در ماه‌های گذشته ده‌ها نشست در ساختمان کنگره با قانونگذاران آمریکایی برگزار کرده‌اند که از آن جمله می‌توان به دیدارهای فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و بوریس جانسون، وزیر خارجه انگلیس اشاره کرد.
یک دیپلمات از یکی از کشورهای حامی برجام می‌گوید هدف ما نه لابی‌گری با کنگره بلکه توضیح دادن این است که چرا ما درباره توافق هسته‌ای ایران اینطور فکر می‌کنیم.
به نوشته «سی‌ان‌ان»، مقام‌های اسرائیلی و کشورهای حاشیه خلیج فارس هم بی سر و صدا در حال دیدار با قانونگذاران آمریکایی و مقام‌های دولت این کشور هستند.
رژیم صهیونیستی قبلاً گفته که توافق هسته‌ای با ایران بایستی «اصلاح یا لغو» شود، در حالی که به نوشته سی‌ان‌ان کشورهای عربی خواستار سخت‌گیرانه‌تر شدن آن و استفاده از آن برای فشار علیه ایران هستند. کشورهای حامی برجام اما گفته‌اند هر گونه تلاش برای باز کردن دوباره برجام و مذاکرات آن ممکن است به فروپاشی آن منجر شود.
منابع خبری همچنین به سی‌ان‌ان گفته‌اند قبل از آنکه ترامپ سرنوشت توافق را به کنگره بسپارد، دیپلمات‌ها کار دشواری برای فهماندن مسائل پیرامون آن به ترامپ رو به رو بودند.
منبعی که در دیدار ماه سپتامبر میان «ترزا می»، نخست‌وزیر انگلیس با ترامپ حاضر بوده به شبکه خبری سی‌ان‌ان گفت در آن دیدار اولین موضوعی که «می» مطرح کرد، توافق هسته‌ای ایران بود، اما احساس او این بود که ترامپ اصلاً به این حرف‌ها گوش نمی‌دهد.
این منبع آگاه می‌گوید ترامپ مدام اظهارات ترزا می را با گفتن حرف‌هایی نظیر «بدترین توافق بوده» قطع کرد، بدون اینکه توضیحی درباره این اظهاراتش ارائه بدهد یا درباره مسائل پایه‌ای آن حرف بزند، در حالی که «ترزا می» درباره جزئیات آن توضیح داده و تأکید می‌کرد که ایران به توافق پایبند بوده و انگلیس با آمریکا برای افزایش فشار بر ایران بابت فعالیت‌های «مخربش» در منطقه همکاری خواهد کرد.
منبع مورد استناد سی‌ان‌ان می‌گوید که ترامپ در آن جلسه بیشتر فرستنده بود بود تا گیرنده.
علی‌رغم این، به گفته دیپلمات‌های غربی، نمایندگان کنگره از تعامل در زمینه توافق استقبال می‌کنند. دسته‌ای از نمایندگان کنگره که مشغول تلاش برای اصلاح متن قانون اینارا هستند به دیپلمات‌های کشورهای متحد آمریکا می‌گویند که هدف آنها نگاه داشتن آمریکا در برجام است.
یک دیپلمات گفت: «جمهوری‌خواهان می‌گویند که رئیس‌جمهور از ماه راه حل خواسته است، بنابراین شما هم به ما کمک کنید. در طرف دیگر، دموکرات‌ها به ما می‌گویند: 'به این رئیس‌جمهور کمک نکنید.' ما نمی‌خواهیم خودمان را وارد این مناقشه داخلی بکنیم.»
به نوشته سی‌ان‌ان، قانونگذاران در تلاش هستند بندی را در متن قانون اصلاح‌شده درباره برنامه موشکی ایران و اعمال تحریم‌هایی علیه این کشور به بهانه آزمایش موشکی بگنجانند، این در حالی است که ابن برنامه جزو مفاد توافق هسته‌ای ایران نیست.
دیپلمات‌های ارشد می‌گویند آنها آشکارا خطرات این رویکرد را برای اعضای کنگره آمریکا توضیح داده و تصریح کرده‌اند که اعمال تحریم علیه ایران به این بهانه، اثرات معکوس بر جا خواهد گذاشت.
این دیپلمات گفت: «اما آنها می‌گویند که اگر بندی نظیر این در قانون مذکور نداشته باشند، ترامپ توافق هسته‌ای را دور خواهد انداخت. قانونگذاران هر دو حزب می‌گویند آنها به چیزی نیاز دارند که نظر کاخ سفید را جلب کند.»
وی اضافه کرد: «آنها می‌گویند: "با ما همکاری کنید؛ بیاییدلحنی را که به ایران هشدار می‌دهد و در عین حال توافق را هم حفظ می‌کند، پیدا کنیم. اما علامت سوال بزرگ این است که آیا چنین کاری اصلا امکان‌پذیر است؟»