عراقچی: جایگزینی برای برجام در منطقه نیست

خبرگزاری ایرنا: سید عباس عراقچی معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه امروز (چهارشنبه) در سمینار بین‌المللی روند‌های تسلیحاتی و امنیت منطقه‌ای در غرب آسیا طی سخنانی اظهار داشت: روند‌های تسلیحاتی در منطقه غرب آسیا نگران کننده است. وی در توضیح دیدگاه خود به تبیین این مسئله در سه حوزه تسلیحات متعارف، تسلیحات غیرمتعارف و تسلیحات غیرمتقارن اشاره کرد. عراقچی گفت: در حوزه تسلیحات متعارف واقع امر این است که غرب آسیا به بزرگترین بازار تسلیحاتی دنیا تبدیل شده است به طوری که از سال ۲۰۱۲ فروش تسلیحات در دنیا ۱۰ درصد افزایش یافته است که این امر بعد از جنگ سرد بی سابقه است. معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه اضافه کرد: یک سوم از این تسلیحات از سوی آمریکا، یک چهارم از سوی روسیه و بقیه توسط چین و برخی از کشور‌های اروپایی تامین می‌شود. وی بزرگترین بازار تسلیحات متعارف را خاورمیانه عنوان کرد و اظهار داشت: بزرگترین خریداران تسلیحات متعارف عربستان، قطر، امارات و ترکیه هستند. عراقچی تمایل غرب به فروش سلاح و منافع اقتصادی سرشار آن را از جمله عواملی عنوان کرد که زمینه ساز تمایل آن‌ها به ایجاد بحران و تنش و امنیت سازی در منطقه خاورمیانه است. وی یادآور شد: در بحران‌های پی در پی و درگیری‌های منطقه در همه جا می‌توان ردپای فروشندگان سلاح را دید. معاون وزیر امور خارجه خلاء امنیتی را دلیل دیگر افزایش بی سابقه فروش سلاح‌های متعارف در منطقه خواند و در ادامه به تهدیدات جدید ناشی از تروریسم اشاره کرد که زمینه را برای فروش تسلیحات بیشتر فراهم کرده است. عراقچی مسائل داخلی کشور‌ها و نگرانی آن‌ها از آینده خود را دلیل دیگر افزایش خرید‌های تسلیحاتی در منطقه عنوان کرد و گفت:عاملی که اخیرا اضافه شده است تمایل برخی کشور‌ها برای جلب نظر رئیس جمهور جدید آمریکا و خرید تسلیحات آمریکا با پول‌های نفتی و معاملات تسلیحاتی است. وی با اشاره به قرارداد ۴۰۰ میلیارد دلاری آمریکا و عربستان گفت: قول خرید ۴۰۰ میلیارد دلار تسلیحات داده می‌شود برای اینکه اولین سفر ترامپ به یک کشور مشخص باشد و وقتی هم به این کشور سفر می‌کند به بقیه رهبران خیلی روشن می‌گوید که آیا شما نمی‌خواهید از این سلاح‌های زیبا بخرید. معاون وزیر امور خارجه افزود: از همه این‌ها مهمتر نگرانی‌هایی است که برخی از کشور‌های منطقه نسبت به محور مقاومت پیدا کرده‌اند و فکر می‌کنند مقابله با محور مقاومت با خرید تسلیحات بیشتر و مجهز کردن خود به سلاح بیشتر امکانپذیر است. وی یادآور شد: در هر حال مجموعه این عوامل باعث شده است که غرب آسیا شاهد رقابت تسلیحاتی بسیار سنگین بین کشور‌ها باشد و خاورمیانه به بزرگترین بازار تسلیحات خارجی تبدیل شود. عراقچی افزود: در این بین رژیم صهیونیستی هم به سیاست خود ادامه می‌دهد به طوری که بیش از ۱۸ میلیارد دلار هزینه نظامی این رژیم است و با سیاست‌هایی که اتخاذ شده درگیری‌ها در منطقه به سمت اهداف غیرصهیونیستی سوق داده می‌شود و در این فضا این رژیم به سیاست خود ادامه می‌دهد. معاون وزیر خارجه خاطرنشان کرد: در حوزه سلاح‌های نامتعارف، برآورد‌ها نشان می‌دهد که رژیم صهیونیستی بین ۸۵ تا ۴۰۰ کلاهک هسته‌ای در اختیار دارد. اگر غرب آسیا را هم در این منطقه حساب کنیم، کلاهک‌های پاکستان هم حدود ۱۰۰ کلاهک برآورد می‌شود و البته گفته می‌شود مواد لازم برای تامین ۲۰۰ کلاهک را دارد. وی در بخش دیگری از سخنانش به ایده خاورمیانه عاری از سلاح‌های هسته‌ای اشاره کرد و گفت: این ایده شاید از دهه ۷۰ در منطقه مطرح بوده و مصر و ایران بنیانگذار این ایده بوده‌اند، با این حال مانع اصلی رژیم صهیونیستی بود که اجازه نداد منطقه عاری از سلاح‌های هسته‌ای شکل بگیرد. معاون وزیر امور خارجه یادآور شد: در کنفرانس بازنگری NPT در سال ۲۰۱۰ این ایده به طور جدی مطرح و قرار شد در سال ۲۰۱۲ کنفرانس بین‌المللی در این خصوص شکل بگیرد، اما با کارشکنی رژیم صهیونیستی و حمایت‌های آمریکا این امر محقق نشد. عراقچی گفت: تلاش‌ها ادامه یافت تا در سال ۲۰۱۵ و نوبت بعدی کنفرانس بازنگری برگزار شود که این کنفرانس هم شکست خود و رژیم صهیونیستی اجازه نداد این ایده به جایی برسد. وی گفت: احتمال شکست مجدد کنفرانس بازنگری در سال ۲۰۲۰ هم وجود دارد با این حال تمهیداتی اندیشیده شده تا از شکست آن جلوگیری کنند. عراقچی در ادامه به سلاح‌های شیمیایی اشاره کرد و گفت: رژیم صهیونیستی و مصر عضو کنوانسیون منع سلاح‌های شیمیایی نیستند و سوریه هم عضو این کنوانسیون نبود و سلاح شیمیایی داشت، اما در جریان بحران اخیر سوریه به عضویت کنوانسیون در آمد و سلاح‌های خود را نابود کرد. معاون وزیر امور خارجه اضافه کرد: با این حال هنوز هم در سوریه گاه و بی گاه از این سلاح‌ها استفاده می‌شود و مهم دسترسی تروریست‌ها به این سلاح است. وی با بیان اینکه دلایل روشنی برای استفاده جریانات تروریستی و داعش از سلاح‌های شیمیایی وجود دارد، اظهار داشت: سوریه برای جلوگیری از بهانه جویی به عضویت این کنوانسیون در آمده است. معاون وزیر خارجه در ادامه به سلاح‌های نامتعارف و نگرانی‌های ناشی از آن اشاره کرد و گفت: تنها تحول مثبت در این حوزه برجام است و برجام توافقی است که در حوزه عدم اشاعه صورت گرفته است. به گفته عراقچی، برجام توافقی است که در آن یک کشور به اراده خود نسبت به عدم دستیابی به سلاح هسته‌ای اعتمادسازی می‌کند و در مقابل حق آن کشور برای استفاده صلح آمیز از انرژی هسته‌ای و اجرای آن به رسمیت شناخته می‌شود. وی یادآور شد: ایران فقط برای سال‌های محدودی، محدودیت‌هایی را پذیرفته است تا ماهیت صلح آمیز برنامه خود را نشان دهد و در مقابل به حق جمهوری اسلامی برای استفاده صلح آمیز از انرژی هسته‌ای بخصوص در حوزه غنی سازی احترام گذاشته شود. عراقچی اضافه کرد: این امر توسط شورای امنیت مورد پذیرش واقع شد، ما سابقه نداریم که شورای امنیت به کشوری چراغ سبزی بدهد مگر در قطعنامه ۲۲۳۱ برای ایران. وی با بیان اینکه برای یک روز هم غنی سازی در ایران تعطیل نشد، گفت: برجام به غنی سازی احترام می‌گذارد و شورای امنیت هم به کشور‌ها توصیه می‌کند که در بخش صلح آمیز با ایران همکاری کند. معاون وزیر امور خارجه تصریح کرد: ضمیمه ۳ برجام مربوط به همکاری‌های صلح آمیز هسته‌ای با ایران است و این کار‌ها مشروع شده است، در واقع شورای امنیت برنامه ایران را از یک برنامه ممنوعه به یک برنامه مشروع به شمول غنی سازی تبدیل کرده و به آن احترام می‌گذارد و در مقابل ایران برای زمان محدود اقداماتش را محدود می‌کند تا اعتماد سازی کند. وی اضافه کرد: تمام محدودیت‌ها دو مشخصه دارد، نخست اینکه دوره زمانی محدود دارد و هیچکدام دائمی نیست و دیگر این که هیچ نیازی از کشور را تعطیل نمی‌کند و محدودیت‌ها بعد از یک دوره زمانی که نیاز‌های ما هم از آن سال‌ها شروع می‌شود، برداشته خواهد شد. رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام با تبیین ابعاد و پیامد‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برجام اظهار داشت: برجام بخشی از رژیم عدم اشاعه شده و اهمیت آن از بحث هسته‌ای کاملا فراتر رفته است. بدون برجام کلیت نظام عدم اشاعه به خطر می‌افتد و برای همین جامعه بین‌الملل از آن حمایت می‌کند. وی یادآور شد: بنابراین برجام مسئله‌ای فراتر از ایران و حتی منطقه است؛ بحث نظام عدم اشاعه است و اینکه می‌شود با مذاکره، تفاهم و اعتماد سازی به نقطه‌ای رسید که کشوری تعهد کند به سمت سلاح ممنوعه نرود و در مقابل حق آن کشور مورد شناسایی و احترام واقع شود. عراقچی تصریح کرد: در واقع توازنی بین حقوق و تکالیفی که در NPT است، در برجام کاملا رعایت شده است. وی در بخشی دیگری از سخنانش به سلاح‌های نامتقارن اشاره کرد و اظهار داشت: این سلاح‌ها، سلاح‌هایی هستند که توسط گروه‌های تروریستی استفاده می‌شود و در یک عملیات انتحاری فردی می‌تواند کاری بکند که شلیک موشک نمی‌تواند انجام دهد. معاون وزیر امور خارجه ادامه داد: فرد انتحاری می‌تواند در حساسترین نقاط و بین جمعیت خود را منفجر کند، در این حوزه یک وانت می‌تواند به سلاح تبدیل شود و این‌ها مفاهیم و ابزار‌های جدیدی برای کشتن دیگران است که متاسفانه منطقه ما درگیر این پدیده است. عراقچی توسعه نیافتگی، فقر و فاصله طبقاتی را از جمله معضلات منطقه عنوان کرد و افزود: گزارش توسعه منابع انسانی نشان می‌دهد که در منطقه غرب آسیا وضع چگونه است و نتایج خطرناک آن را می‌توان مشاهده کرد. مجموع درآمد‌های بیست کشور عربی از تولید ناخالص یک کشور کوچک اروپایی کمتر است. وی گفت: توسعه نیافتگی همراه با جمعیت جوان و معضلاتی که در منطقه وجود دارد و رژیم‌های سرکوبگر از معضلات دیگری است که نتایج آن را در جنگ یمن، سوریه، بحرین، لبنان، عراق می‌توان دید. معاون وزیر امور خارجه یادآور شد: کره‌ای‌ها در دیدار‌هایی که با هم داریم از وضعیت شبه جزیره کره گلایه می‌کنند، اما من به آن‌ها می‌گویم شما نگران نباشید و خدا را شاکر هم باشید چرا که در منطقه ما چندین کره وجود دارد که با هم می‌جنگند. عراقچی در ادامه به تنش‌های جدیدی اشاره کرد که در منطقه ایجاد شده است و اظهار داشت: این تنش‌ها بین کشور‌هایی ایجاد می‌شود که کسی انتظار ندارد برای مثال بحران قطر و عربستان کاملا غیرمنتظره بود و حتی بدبین‌ترین تحلیلگران فکر نمی‌کردند که اوضاع قطر و عربستان این چنین شود. عراقچی گفت: اشتباه محاسباتی متعدد بازیگران بخصوص عربستان در یمن، سوریه، حمایت از گروه‌های تروریستی و اخیرا در لبنان از جمله مسائلی است که در منطقه وجود دارد. وی تاکید کرد: عربستان در قضیه لبنان اشتباه کاملا بچه‌گانه‌ای کرد و البته به اعتراف منابع غربی خردمندترین بازیگر منطقه، ایران بوده است.

عراقچی در بخش دیگری از سخنانش گفت: در این اوضاع تنها تجربه‌ای که وجود دارد و یک بحران پیچیده با مذاکره حل شده است برجام است و این تجربه‌ای است که جامعه بین الملل نمی‌خواهد آن را دست بدهد.

وی گفت: برجام پیمان مستحکمی است و استحکام آن را می‌بینید که ۱۰ ماه است ترامپ می‌خواهد آن را پاره کند، اما نمی‌تواند، علت اول این است که برجام متکی به قطعنامه شورای امنیت و حتی بیشتر، قطعنامه شورای امنیت است.

معاون وزیر امور خارجه افزود: برجام بخشی از قطعنامه و تصمیم شورای امنیت سازمان ملل است، قعطنامه ۲۲۳۱ بزرگترین و طولانی‌ترین قطعنامه شورای امنیت است که ۱۶۰ صفحه دارد و اگر آمریکا بخواهد آن را نقض کند و پاره کند قطعنامه شورای امنیت را نقض کرده است.

عراقچی دلیل دیگر پایداری و ماندگاری برجام را حمایت جامعه بین الملل و اروپا عنوان کرد و افزود: علت دیگر پایبندی جمهوری اسلامی ایران است که هیچ بهانه‌ای دست هیچ کس نداده است و ۹ گزارش پی در پی آژانس پایبندی ایران را تایید کرده است و هوشمندی ایران باعث شده است که آمریکا در انزوا قرار گرفته است.

عراقچی گفت: آمریکایی‌ها تصور می‌کنند جمهوری اسلامی ایران بعد از برجام به مراتب قوی‌تر از گذشته شده است.

معاون وزیر امور خارجه افزود جمهوری اسلامی ایران با برجام، با اعتماد به نفس و پذیرش بین‌المللی به جامعه بین الملل بازگشته است و سیاست خود را برای صلح به کار می‌برد. معاون وزیر امور خارجه با بیان اینکه ایران بعد از برجام سیاست ضد سلطه خود را ادامه می‌دهد و این سیاست تغییر نکرده است، گفت: برجام باعث شده است ایران نفت خود را بفروشد؛ کشتی‌ها و هواپیماهایش راه بیفتند؛ بانک‌هایش با فراز و نشیب فعالیت را گسترش دهند.

وی افزود: اینکه چرا آمریکا نمی‌تواند برجام را پاره کند به این دلیل مهمتر است که جایگزینی برای آن نیست برجام بخشی از نظام عدم اشاعه و بخشی از قطعنامه شورای امنیت است که جایگزینی ندارد.

عراقچی تصریح کرد: هیچ جایگزینی برای برجام در منطقه نیست، آمریکا اگر فکر می‌کند برجام بدترین توافق در تاریخ آمریکا است و اگر بخواهد آن را پاره کند باید پاسخ دهد که آیا خاورمیانه بدون برجام منطقه‌ای امن‌تر است یا نه.

رییس ستاد پیگیری اجرای برجام گفت: این نکته‌ای است که رئیس جمهوری هم در سخنان خود در سازمان ملل به ظرافت بیان کرد که اگر کسی تصور می‌کند خاورمیانه بدون برجام منطقه باثبات تری است امتحان کند.

وی ادامه داد: این وضعیت منطقه و تحولی که برجام ایجاد کرده، اروپا را به طور مشخص به این نتیجه رسانده است که برجام با امنیت منطقه سر و کار دارد.

عراقچی افزود: کسانی که فکر می‌کنند اروپا به خاطر منافع اقتصادی از برجام حمایت می‌کند، اشتباه می‌کنند، بازار ایران در مقابل بازار آمریکا خیلی کوچک است و هیچ اروپایی حاضر نمی‌شود به خاطر تجارت با ایران، بازار آمریکا را از دست بدهد.

معاون وزیر امور خارجه یادآور شد: اروپایی‌ها جرائم سنگینی پرداخت کردند تا بازار آمریکا را از دست ندهند، آمریکا، اروپا را مخیر کرده است که بین ایران و آمریکا یکی را انتخاب کند، بنابراین بحث اقتصادی مطرح نیست.

وی اضافه کرد: اگر به آخرین بیانیه شورای وزیران و سران اتحادیه اروپا مراجعه کنید به طور مشخص برجام را به امنیت اروپا گره زدند. آن‌ها درک می‌کنند که بدون برجام امنیت خاورمیانه مثل سابق نمی‌شود و هر تنش جدید در خاورمیانه تبعات جدید برای همه و بویژه اروپا دارد.

عراقچی گفت: آمریکا هم قطعا درک می‌کند که اگر برجام را از بین ببرند باید بگوید که آیا خاورمیانه بدون برجام امن و باثبات است یا نه.

وی تصریح کرد: سیاست ایران در غرب آسیا مبتنی بر صلح و ثبات و آرامش است و ما از هر گونه سیاستی که به کاهش تنش و درگیری منجر شود استقبال می‌کنیم و حتما در آن مشارکت خواهیم کرد، اما ریشه ناامنی و عدم ثبات در منطقه را باید به درستی شناخت.

عراقچی سیاست‌های رژیم صهیونیستی را ریشه ناامنی و عدم ثبات در منطقه عنوان کرد و اظهار داشت: اگر محور مقاومت باید تقویت شود، برای مقابله با منشا اصلی بی ثباتی در منطقه است که به اعتقاد ما رژیم صهیونیستی و شاخ و برگ‌های آن یعنی گروه‌های تروریستی است که دائم منطقه را به سمت بحران می‌برد.

وی گفت: تقویت محور مقاومت، تقویت صلح و ثبات است چرا که محور مقاومت با ناامنی مقابله می‌کند، متاسفانه برخی از کشور‌های منطقه این نکته را درک نکردند و منطقه را به سمتی می‌برند که برنده نهایی آن رژیم صهیونیستی خواهد بود.

عراقچی در پایان گفت: منطقه باید به سمت ثبات برود و باید با ریشه اصلی ناامنی برخورد شود، اگر محور مقاومت مورد حمایت ایران است برای این است که هیچ راهی برای صلح و ثبات در منطقه جز مقاومت وجود ندارد.