دلایل عدم تعیین گسل مسبب زلزله کرمانشاه

خبرگزاری ایسنا: رییس شبکه شتاب‌نگاری ایران با بیان اینکه 28 ایستگاه شتاب‌نگاری فعال در استان کرمانشاه نصب شده است، گفت: بر اساس داده‌های به دست آمده زلزله این استان در بیشتر ایستگاه‌های کشور ثبت شده و پس‌لرزه‌های آن نیز ادامه خواهد داشت.

مهندس فرزانگان کنترل و نگهداری دستگاه‌های شتاب‌نگاری در سراسر کشور را از ماموریت‌های این شبکه دانست و افزود: در پیرامون منطقه زلزله‌زده استان کرمانشاه دستگاه‌های شتاب‌نگار زیادی نصب شده است، ولی از آن‌جایی که این زمین‌لرزه جزو زلزله‌های بزرگی بوده است، تعداد زیادی از دستگاه‌های شتاب نگاری نصب شده این زلزله را ثبت کرده‌اند.

وی با اشاره به عدم برقراری ارتباط این شبکه با دستگاه‌های سرپل ذهاب، اظهار کرد: این عدم ارتباط به دلیل قطعی برق منطقه است، ولی بر اساس داده‌هایی که تاکنون به دست ما رسیده، بیشترین تعداد لرزه‌ها در کرند غرب گزارش شده است

بر اساس داده‌هایی که تاکنون به دست ما رسیده، بیشترین تعداد لرزه‌ها در کرند غرب گزارش شده است.

فرزنگان با بیان اینکه این زلزله از طریق دستگاه‌های شتاب‌نگار در استان‌های ایلام، لرستان، کردستان و خوزستان نیز ثبت شده است، ادامه داد: زلزله شامگاه روز یکشنبه به اندازه‌ای بزرگ بود که ایستگاه‌های شتاب‌نگاری که در فاصله دورتری از منطقه قرار داشتند، مانند ایستگاه در باغ ملک استان خوزستان که بیش از 1400 کیلومتر با مرکز زمین‌لرزه فاصله داشت، آن را ثبت کرده‌اند.

رییس شبکه شتاب‌نگاری ایران با بیان اینکه در شهر تهران دستگاه‌های به‌روز شتاب نگاری نصب شده است، افزود: این رخداد از سوی این دستگاه نیز ثبت شد ضمن آنکه این رخداد در ایستگاه بجنورد استان خراسان شمالی که 1200 کیلومتر از این زمین‌لرزه فاصله داشته، به ثبت رسید.

فرزانگان با اشاره به ادامه پس‌لرزه‌های این زلزله، خاطر نشان کرد: زمانی که اثرات انسانی فروکش می‌کند و مجددا سازه‌ها ساخته می‌شوند، تنها چیزی که از زمین‌لرزه‌ها برای مطالعه باقی می‌ماند، پس‌لرزه‌ها هستند که توسط دستگاه‌های شتاب‌نگار رکورد می‌شوند؛ چراکه این اطلاعات در اختیار محققان حوزه زلزله شناسی و مهندسی زلزله برای استفاده در پروژه‌های تحقیقاتی و طراحی سازه‌های مقاوم در برابر زلزله قرار خواهند گرفت.

وی با تاکید بر اینکه زمین در هنگام زلزله همانند یک آزمایشگاه طبیعی عمل می‌کند، ادامه داد: مواردی که مورد تست قرار می‌گیرند، ساخته دست بشر هستند و از تصایری که از شهر سرپل ذهاب منتشر شده است، برخی از آنها در برابر زلزله مقاوم بودند و برخی دیگر عملکرد خوبی نداشتند.

به گفته این محقق حوزه لرزه‌نگاری آنچه که رفتار زمین را در زمان زلزله نشان می‌دهد، داده‌های ثبت شده از سوی دستگاه‌های شتاب نگار است و این داده‌ها به تدریج پردازش خواهد شد و در اختیار عموم قرار خواهد گرفت آنچه که رفتار زمین را در زمان زلزله نشان می‌دهد، داده‌های ثبت شده از سوی دستگاه‌های شتاب نگار است و این داده‌ها به تدریج پردازش خواهد شد و در اختیار عموم قرار خواهد گرفت .

تعداد دستگاه‌های شتاب‌نگار نصب شده در منطقه زلزله‌زده

فرزانگان تعداد ایستگاه‌های شتاب‌نگار فعال در استان کرمانشاه را 28 ایستگاه عنوان کرد و در عین حال یادآور شد: از زمان فعالیت ایستگاه‌های شتاب‌نگاری در کشور زمین‌لرزه استان کرمانشاه تنها زلزله‌ای بوده است که به این وسعت به ثبت رسیده است. از زمان فعالیت ایستگاه‌های شتاب‌نگاری در کشور زمین‌لرزه استان کرمانشاه تنها زلزله‌ای بوده که به این وسعت به ثبت رسیده است.

رییس شبکه شتاب‌نگاری ایران اضافه کرد: از آنجایی که مقیاس اندازه‌گیری زمین‌لرزه‌ها لگاریتمی است، هر افزایش عدد در بزرگا 10 برابر عدد قبلی است، از این رو یک زمین‌لرزه به بزرگای 7 خیلی بزرگتر از زلزله 6 است، ضمن اینکه هر چه عمق زلزله کمتر باشد، شعاع دریافت‌پذیری آن نیز بیشتر خواهد شد.

ادامه پس لرزه‌ها در کرمانشاه

فرزانگان به وضعیت پس‌لرزه‌های این زلزله اشاره کرد و گفت: بعد از رخداد لرزه‌ای در کرمانشاه انتظار داریم که تا مدت‌ها پس لرزه‌هایی در این منطقه به ثبت برسد. بعد از رخداد لرزه‌ای در کرمانشاه انتظار داریم که تا مدت‌ها پس لرزه‌هایی در این منطقه به ثبت برسد.

وی توضیح داد: طبیعت پس لرزه‌ها به گونه‌ای است که در روزهای ابتدایی پس از رخداد اصلی زلزله تعداد و بزرگای پس لرزه‌ها زیاد و فاصله میان هر پس‌لرزه کم است و هرچه از زمان رخداد زلزله اصلی دورتر می‌شویم، برزگای پس لرزه‌ها کاهش می‌یابد.

فرزانگان با تاکید بر اینکه نمی‌توان زمان دقیقی برای پایان پس لرزه‌ها اعلام کرد نمی‌توان زمان دقیقی برای پایان پس لرزه‌ها اعلام کرد. ، ادامه داد: به عنوان مثال بعد از زلزله بم پس‌لرزه‌ها تا مدت‌ها ادامه داشت، به گونه‌ای که تاکنون به وضعیت ثابت و پایدار قبل از رویداد زلزله سال 1382 برنگشته است.

رییس شبکه شتاب‌نگاری با بیان اینکه این پدیده در ورزقان قابل مشاهده است، افزود: به نظر می‌رسد پس لرزه‌ها در منطقه ادامه خواهد داشت، ولی انتظار نداریم که پس لرزه‌هایی به بزرگای زلزله اصلی رخ دهد.

سازه‌های روی زمین و شوک‌های ناگهانی زمین

این محقق با اشاره به ادامه‌دار بودن پس لرزه‌ها در منطقه سرپل ذهاب و سایر شهرهای استان کرمانشاه، گفت: آنچه که در مورد پس لرزه‌ها بسیار اهمیت دارد، آن است که سازه‌هایی که تحت تاثیر شوک ناشی از رویداد زمین‌لرزه اصلی قرار گرفتند و فرو نریختند، به دلیل سست شدن آنها ممکن است در اثر فشار پس‌لرزه‌ها فرو بریزند.

فرزانگان تاکید کرد: از این رو ساکنان مناطق زلزله‌زده باید توجه داشته باشند که اگر سازه‌های آنها بر اثر زلزله اصلی آسیب‌دیده ولی فرو نریخته است، احتمال فروریزش آنها در پس لرزه‌های این زلزله وجود دارد؛ از این رو باید از تردد در ساختمان‌های آسیب دیده خودداری کنند. ساکنان مناطق زلزله‌زده باید از تردد در ساختمان‌های آسیب‌دیده به دلیل احتمال فروریزش آنها در پس لرزه‌های این زلزله خودداری کنند.

دلایل عدم تعیین گسل مسبب زلزله کرمانشاه

رییس شبکه شتاب‌نگاری با بیان اینکه در حال حاضر به راحتی نمی‌توان در خصوص گسل مسبب این زلزله اظهار نظر کرد، تصریح کرد: منطقه‌ای که زلزله در آن رخ داده‌ است، منطقه‌ای است که در آن گسل‌هایی وجود دارد که نقش مهمی در ساخت فلات ایران داشتند؛ ولی برای اینکه بتوان گسل مسبب این زلزله را معرفی کرد، نیازمند مطالعات بیشتر بر روی پس لرزه‌ها و داده‌های به دست آمده از این رخداد لرزه‌ای هستیم.

وی با تاکید بر اینکه توصیف این رویداد تاکنون بر اساس شواهد بوده است، ادامه داد: نقشه‌ها و کانون زلزله توسط مراکز تحقیقاتی داخلی و آژانس‌های بین‌المللی تدوین شده است، ولی اگر بخواهیم به صورت وضعی گسل مسبب را معرفی کنیم، نیاز به مطالعات میدانی، پردازش تصاویر ماهواره‌ای، داده‌های شتاب‌نگاری و همچنین داده‌های به دست آمده از پس لرزه‌ها است.