مصباحی‌مقدم: نیازمند احکام جدید هستیم

خبرگزاری تسنیم: غلامرضا مصباحی‌مقدم با بیان اینکه در موضوع «پول‌های امروزی» در حوزه‌های علمیه نیاز به موضوع‌شناسی داریم، پول‌های امروزی را با پول‌های نیم قرن قبل دارای تفاوت ماهوی دانست و خاطرنشان کرد: پشتوانه پول، نه در کشور ما و نه در هیچ کشور دیگری نه نفت است، نه دلار است، نه طلا و نقره و نه ترکیبی از پولها؛ بلکه پشتوانه پول کشورها، قدرت سیاسی، اقتصادی، نظامی آنهاست؛ بنابراین ماهیت این پول با آن پول قدیم متفاوت است؛ این خیلی امر روشنی است. این استاد اقتصاد با تأکید بر اینکه «پول امروز در کل جهان پشتوانه ندارد و قابل تبدیل به طلا و نقره نیست» خاطرنشان کرد: این شرایط از ۱۹۷۱ به بعد رخ داده است. تا آن زمان طبق تعهدی که فدرال رزرو امریکا داده بود، رابطه دلار با طلا محفوظ بود؛ در این سال این رابطه با اعلامیه رئیس‌جمهور امریکا قطع شد. نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: پول‌های کل دنیا اعتباری محض هستند، و این پول اعتباری محض، حقیقتی جز قدرت خرید ندارد. عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه قدرت متغیر پول را ناشی از «عوامل مؤثر در میزان کمیت پول» دانست و خاطرنشان کرد: قدرت پول با توجه به مقدار در گردش آن کم یا زیاد می‌شود. ممکن است دولتی حجم نقدینگی را بدون توجه و بیش از میزان افزایش حجم معاملات سالانه اقتصاد افزایش بدهد، در این صورت ارزش پول کاسته می‌شود؛ برعکس این هم ممکن است گرچه امری نادر به شمار می‌رود. عضو جامعه روحانیت مبارز تهران تصریح کرد: بسیاری از صاحبنظران حوزوی و دانشگاهی ما به این مسئله توجه ندارند و هنوز تصورشان نسبت به پول، همان درهم و دینار است؛ این پول را یک کالا می‌دانند و می‌گویند خود پول مبناست؛ مثل اینکه یک کالای حقیقی معامله شود؛ این موضوع جای مناقشه جدی دارد. البته در یک اقتصادی که از ثبات قدرت خرید پول برخوردار است فرض آن‌ها صحیح است ــ البته همینجا دلار متفاوت است ــ، اما در اقتصادی که تورم موجب کاهش قدرت خرید است، این فرض درست نیست. مصباحی‌مقدم با تأکید بر اینکه یک زمانی پشتوانه هر اسکناس یا نقدینگی طلاو نقره بوده، متذکر شد: الآن هژمونی امریکا را داریم که از آن به «سلطه دلار» تعبیر می‌کنند؛ دلار یک پول بین‌المللی مسلط است؛ پول ــ در هیچ جای جهان حتی دلار ــ پشتوانه ندارد و پول ملی ما هم به همین دلیل پشتوانه‌ای ندارد. عضو شورای فقهی مشورتی بانک مرکزی در ادامه به ارزش ذاتی طلا و نقره اشاره کرد و گفت: طلا و نقره ارزش ذاتی دارند، چرا که فلز آن‌ها قیمت دارد؛ برای افزایش حجم این پول، نیاز به هزینه وجود دارد: هزینه کشف، استخراج و پالایش خاک، تبدیل و ضرب سکه و ... این‌ها کلی هزینه دارد؛ این هزینه‌ها اجازه نمی‌دهد این پول بصورت حجیم، بشدت و در کوتاه‌مدت رشد کند؛ گاهی می‌بینید این پروسه اصلاً صرفه ندارد و متوقف می‌شود، اما پول امروز هیچگونه محدودیتی ندارد و در اختیار قدرت دولتهاست. رئیس گروه اقتصاد شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها در پایان متذکر شد: ما الآن رساله را باز می‌کنیم تفاوتی میان این دو پول نمی‌بینیم، حتماً به یک موضوع‌شناسی جدید در این حوزه نیاز داریم؛ من مقاله‌ای در سال ۱۳۸۳ با نام «پول» نوشتم که این تفاوت ماهوی در دو موضوع را بیان می‌کند؛ الآن نسبت به ۱۹۷۱ میلادی ــ یعنی ۸ سال پیش از انقلاب اسلامی ــ پول تفاوت ماهوی کرده است؛ پس درباره این موضوع جدید به موضوع‌شناسی نیاز داریم.