اگر در تهران زلزله بیاید چه خواهد شد؟!

سرویس اجتماعی فردا: شب گذشته زلزله ۷.۳ ریشتری در غرب کشور رخ داد و منجر به کشته شدن و مجروح شدن بسیاری از مردم ایران شد.

خبر این حادثه و حواشی آن در سرتا سر ایران پخش شده و حالا کسی نیست که از آن خبر نداشته باشد.

اما باید این سوال را از خودمان بپرسیم که چقدر آمادگی وقوع زلزله در شهرهای کشور یا کلان شهرها را داریم؟ و اگر در شهری مثل تهران که پایتخت کشور است زلزله بیاید چه می شود؟

دکتر فریبرز ناطقی‌الهی، استاد پژوهشگاه زلزله شناسی، از زلزله‌ی احتمالی تهران تصور وحشتناکی دارد. او چندی پیش گفته بود که یکی از پیامد‌های زلزله احتمالی تهران مرگ 4.5 میلیون نفر و زخمی شدن 1.5 میلیون نفر است.

البته این فقط متخصصان داخلی نیستند که درباره زلزله احتمالی پایتخت هشدار داده اند، رسانه‌های خارجی هم بار‌ها از زلزله احتمالی تهران گفته اند؛ 2 سال پیش زلزله‌ای 7.8 ریشتری در نپال منجر به مرگ 9 هزار نفر شد و بعد از آن سایت خبری تایمز در گزارشی از شهر های بعدی که زلزله در آنها می‌تواند منجر به یک فاجعه شود نام برد؛ استانبول، لس آنجلس و تهران.

در این گزارش در رابطه با تهران نوشته شده است: «پایتخت ایرانی‌ها در نزدیک 3 گسل بزرگ قرار دارد، همچنین این شهر روی موادی ساخته شده است که هنگام لرزش زمین نمی‌توانند به ساختمان‌ها استحکام ببخشند و از همه بدتر این شهر به سرعت رشد کرده و در ساخت خانه‌های آن دقت زیادی به بخش آمادگی در برابر زلزله نشده است. در سال 2010 مسئولان ایرانی تسهیلات مالی زیادی قرار دادند تا 5 میلیون نفر را از تهران خارج کنند، اما این شهر هنوز بزرگ است و خطر زلزله در این شهر زیاد. »

روزنامه هافینگتون پست هم در گزارشی از خطر زلزله در استانبول، پورتلند، جاکارتا و تهران هشدار داده. در این گزارش استاد زمین‌شناسی دریایی و ژئوفیزیک در دانشگاه اورگان در رابطه با شرایط ایران گفته بود: «مناطقی مانند استانبول و تهران هم به دلیل ساخت‌و‌ساز با استاندارد ضعیف در شرایط خطرناکی قرار دارند.»

پیش از این در سال 2009 هم تایمز گزارشی از زلزله احتمالی تهران نوشته بود، تایمز در این گزارش خود نوشته است: «همه‌ ایران در منطقه زلزله خیزی قرار دارد و این کشور تاکنون فجایع شدیدی را تجربه کرده است. آخرین بار در سال 2003 زلزله 6.8 ریشتری در بم منجر به مرگ 30 هزار نفر شد ولی زلزله‌ای مشابه با بم در تهران به یک فاجعه غم‌انگیز تبدیل می‌شود.»

تایمز در ادامه گزارش در این رابطه نوشته است: « از سوی دیگر بر خلاف شهر‌هایی مثل سان‌فرانسیسکو و توکیو در تهران نسبت به ‌ساخت‌‌وساز سهل‌انگاری زیادی شده است و بعد از زلزله‌ای شدید بسیاری از خانه‌ها در ایران به تله‌های مرگ تبدیل می‌شوند. پیش از این وزارت بهداشت ایران تخمین زده بود که یک زلزله 7 ریشتری 90 درصد بیمارستان‌های تهران را تخریب می‌کند.»

گفتنی است تایمز در این گزارش اندونزی، توکیو و لس آنجلس را به عنوان دیگر مناطقی که خطرناک هستند، نام برد.

دکتر بیلهام استاد دانشگاه کلرادو چندی پیش در نیویورک تایمز تخمین زد که زلزله 7 ریشتری در تهران منجر به مرگ 1 میلیون نفر می‌شود. او همچنین پیش‌بینی کرده که چنین زلزله‌ای در استانبول منجر به مرگ 30 تا 40 هزار نفر می شود.

بیلهام که ده‌ها سال بر روی زلزله‌های بزرگ مطالعاتی انجام داده می‌گوید با افزایش جمعیت تا اواسط این قرن حدود 2‌میلیارد نفر با یک سلاح ناشناخته‌ کشتار جمعی مواجه می‌شوند: خانه‌ها.

مشخص نیست که چه زمانی در کلان شهرهای ایران یا تهران زلزله می آید. حتی مشخص نیست که این حادثه چقدر خسارت به شهرها وارد می کند. اما بهتر است زلزله کرمانشاه را مدنظر قرار بدهیم و پیش از اینکه دیر شود اقدامات لازم را برای پیشگیری از خسارات جبران ناپذیر زمین لرزه انجام دهیم.