هزينه‌ تعمیرات خانه با چه کسی است؟ مستاجر یا صاحبخانه؟

سرویس اجتماعی فردا: هر خانه‌ای ممکن است نیاز به تعمیر پیدا کند، ولی اگر مستاجر باشید همیشه این سوال برایتان پیش می‌آید که هزینه این تعمیرات با چه کسی است؟ صاحب‌خانه یا مستاجر؟ اینکه کدام هزینه‌ها را مستأجر و کدامیک را موجر باید بپردازد؟ مسئله و پرسش مهمی است که بسیاری از مستاجرین و صاحبخانه‌ها درگیر آن هستند و در بسیاری از موارد دچار اختلاف‌های اساسی می‌شوند.

مطابق قانون مشاورین املاک کشوری، پرداخت هزینه‌های آب، برق، گاز و تلفن مربوط به همان واحد به‌عهده مستأجر است. همچنین پرداخت هزینه تعمیر و سرویس آسانسور به‌صورت جزئی و هزینه شارژ ساختمان نیز با مستأجر خواهد بود. جبران هر نوع خرابی‌ای که مسبب آن مستأجر باشد، (مثلا یک لامپ بسوزد یا یک شیشه بشکند)، رفع مشکل فاضلاب پس از چند‌ماه اقامت مستأجر در محل و همینطور پرداخت عوارض سالانه پسماند شهرداری به‌عهده مستأجر است. در مقابل، هزینه تعمیرات عمده آسانسور یا دیگر نقاط خانه، هزینه رفع مشکل فاضلاب در بدو ورود مستأجر به محل و هزینه عوارض نوسازی شهرداری نیز به‌عهده صاحبخانه خواهد بود. همچنین تعمیرات ترکیدگی لوله یا مشکلاتی از این دست نیز را صاحبخانه باید بپردازد و مسئولیتی به‌عهده مستأجر نیست. به موجب ماده ۴۸۶ قانون مدنی، «تعمیرات و کلیه مخارجی که در عین مستأجره برای امکان انتفاع از آن لازم است به عهده مالک است مگر آنکه شرط خلاف شده یا عرف بلد بر خلاف آن جاری باشد و همچنین است آلات و ادواتی که برای امکان انتفاع از عین مستأجره لازم می‌باشد». همچنین مطابق قانون موجر و مستاجر «در صورتی که در ملک اجاره داده شده عیبی به وجود آید قانون مدنی پرداخت هزینه‌های تعمیرات را به دو قسمت تقسیم کرده است که شامل تعمیرات جزیی یا فرعی و تعمیرات کلی یا اساسی می‌شود. هزینه تعمیرات جزیی یا فرعی به عهده مستاجر است و هزینه تعمیرات کلی و اساسی به عهده موجر است. تشخیص هزینه‌های جزیی یا فرعی از هزینه‌های کلی و اساسی، تابع عرف است؛ بنابراین با در نظر گرفتن مکان و زمان قابل تشخیص است. به عنوان مثال هزینه‌های مرتبط با سرویس سالیانه شوفاژ و تعمیرات جزیی آن به عهده مستاجر است و هزینه‌های مرتبط با مشکلات جدی در موتورخانه قطعا بر عهده مالک قرار دارد.» همچنین توجه داشته باشدی که مستأجر در صورتی می‌تواند هزینه تعمیرات و تغییرات انجام شده در مورد اجاره را از موجر مطالبه کند که این تعمیرات با اجازه موجر انجام شده باشد؛ بنابراین قبل از هر اقدامی برای تعمیر باید با صاحبخانه تماس بگیرید. صاحب خانه موظف است که در زمان مشحص به شما پاسخ دهد. با مالک درباره فوریت تعمیرات صحبت کنید و سعی کنید برای زودتر تعمیر شدن خرابی‌ها با او همکاری کنید. امّا اگر مالک در زمان مناسب پاسخگو نبود و به نظر شما این کار غیر منطقی است، می‌توانید برای تعمیرات با هزینه شخصی اقدام کنید، اما زمان تماس با صاجب خانه و پاسخی که دریافت کرده اید و دلیل اینکه چرا زمان پاسخگویی طولانی شده را مستند کنید. همچنین تمام فاکتور‌های مخارج را نگه داری کنید تا مدرک مستدلی برای ارایه داشته باشید. اما اگر او مایل به تعمیر و نگهداری از ملک خود نبود، تکلیف چیست؟ قانون به این سوال چنین پاسخ می‌دهد: «در صورتی که موجر از تعمیر ملک استیجاری خودداری کند ابتدا مستاجر به صورت محترمانه از مالک درخواست تعمیر بنا را می‌کند، در صورتی که موجر در تعمیر بنا کوتاهی کند اگر هزینه تعمیرات بالا باشد و مشکل ایجاد شده در بنا زیاد باشد به طوری که مانع استفاده مستاجر از ملک مذکور شود؛ موضوع باعث «فسخ قرارداد» می‌شود و موجر مستحق اجاره بها نخواهد بود. اما در چنین شرایطی به هیچ عنوان مستاجر حق کاهش اجاره در قبال تعمیراتی را که به عهده موجر بوده و خودش پرداخت کرده است را ندارد. اگر در بنا مشکلی جدی ایجاد شود که هزینه تعمیر آن به عهده موجر است و مستاجر هزینه تعمیر آن را متقبل شده باشد موجر به مستاجر بدهکار می‌شود و مستاجر باید به دادگاه اطلاع دهد. در این صورت دادگاه شورای حل اختلاف با استفاده از کارشناس مبلغ را بررسی و صورت جلسه می‌کند.