شهر «نِئوم» دروازه ریاض به سوی تل آویو
ساخت شهر نئوم در مرز مشترک عربستان سعودی، اردن و مصر در خلیج عقبه ریاض را به سمت به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی و همکاری با تل آویو سوق خواهد داد.
خبرگزاری تسنیم: چندی قبل "محمد بن سلمان" ولیعهد عربستان در یک نشست اقتصادی از پروژه 500 میلیارد دلاری برای ساخت یک شهر گردشگری اقتصادی در این کشور با نام «نئوم» خبر داد. ساخت این شهر در راستای اجرای طرح 2030 این شاهزاده بلند پرواز سعودی است.
محمد بن سلمان بر این باور است که با اجرای طرح 2030 تغییرات بنیادین در اقتصاد نفتی عربستان ایجاد خواهد شد و این کشور از وابستگی به در آمدهای نفتی رهایی خواهد یافت. به هرحال، قرار است شهر نئوم در شمال شرقی دریای سرخ و در همسایگی اردن و مصر ساخته شود.
به گفته ولیعهد عربستان، نئوم یک شهر کاملا پیشرفته با قوانین و دولت مخصوص به خود بوده و از هرگونه رویکرد "سنتی" به دوراست. این امر، یعنی سنتی نبودن نئوم چنین نشان می دهد که محمد بن سلمان اجازه ورود و اجرای قوانین "وهابیت" را به این شهر نخواهد داد چرا که نئوم یک شهر گردشگری و پیشرفته است و اجرای قوانین سختگیرانه وهابیت با ماهیت نئوم ناسازگاری دارد.
هر چند شاهزاده جوان سعودی وعد داده است عربستان را به سمت " اسلام اعتدال گرا " پیش خواهد برد ولی بسیاری از تحلیلگران براین باورند، اقدامات او به گونه ای نخواهد بود که علمای وهابیت را آشکارا به میدان بکشد اما اختلافات در میان دو جناح قدرت یعنی خاندان سلطنتی و علمای وهابیت در پشت پرده افزایش خواهد یافت. به هرحال، آنچه که در عرصه سیاسی عربستان مشاهده می شود، آن است که قطار سیاست خاندان سلطنتی در ریل کاهش قدرت سیاسی علمای وهابیت به حرکت در آمده است.
چنانچه این قطار به ایستگاه آخر برسد، بسترهای لازم برای عربستانی متفاوت از گذشته فراهم می شود. در عربستان جدید، به بهانه پیشرفت کشور و حفظ منافع ملی احتمالا رژیم صهیونیستی به رسمیت شناخته خواهد شد بویژه اینکه شرکای مصری- اردنی نئوم عربستان قبلا پیمان صلح با تل آویو امضاء کرده اند. این درحالی است که ریاض در ایجاد سیاست منطقه فراگیر علیه ایران با رژیم صهیونیستی همداستان است.
به همین دلیل، ریاض و تل آویو دارای روابط محرمانه با یکدیگر هستند و تشت رسوایی این روابط هر از گاهی از بام رسانه های ارتباط جمعی جهان می افتد که آخرین آن دیدار محرمانه محمد بن سلمان از تل آویو بود.
این دیدارها، افکار عمومی را برای پذیریش مناسبات آشکار ریاض تل آویو آماده کرده است. اجرای ساخت شهر نئوم در همین راستا قرار دارد. خلیج عقبه به این دلیل انتخاب شده است که نه تنها به نیوم اجازه گسترش به سمت مصر و اردن را می دهد بلکه به مرزهای رژیم صهیونیستی نزدیک تراست و امکان ارتقای خط ریلی " مدیترانه - دریای سرخ " به عنوان مکمل "جاده ابرایشم جدید" در غرب آسیا فراهم می سازد.
"شیمون پرز" رئیس سابق رژیم صهیونستی در کتاب خود که تحت عنوان "خاورمیانه سبز" به چاپ رسید، نوشته است" ایجاد خط ریلی از مصر به اسرائیل و اردن، سوریه و لبنان سبب می شود، هزاران تن کالا در این مناطق جابجا شوند. همچنین این خط ریلی امکان بازدید هزاران گردشگر اسرائیلی را از مصر فراهم می آورد."
در پروژه نئوم، ساخت پل چند ده کیلومتری با امکان عبور قطار و خودرو درنظر گرفته شده و قراراست این پل، نئوم را به مصر متصل کند. ساخت این پل به موافقت رژیم صهیونیستی منوط است چرا که براساس قرارداد "کمپ دیوید" اسرائیل می تواند از طریق بندر ایلات در خلیج عقبه به دریای سرخ دسترسی داشته باشد.
این درحالی است که تل آویو بخوبی می داند چینی ها که یکی از متولیان مهم ساخت پروژه نئوم هستند، همواره به دنبال مسیرهای متنوع برای انتقال کالاهای خود هستند تا بیش از حد به یک مسیر وابسته نباشند. در این زمینه، حمل و نقل زمینی و ریلی از خلیج عقبه به بندر" اشدود" رژیم صهیونیستی واقع در شرق دریای مدیترانه برای پکن بسیار جذاب است. این در حالی است که پکن روابط بسیار خوبی با ریاض و تل آویو دارد لذا از نظر پکن اجرای این کوریدور ارتباطی "بازی برد- برد" است.
عامل دیگری که در ساخت شهر نئوم نقش فعالی دارد، روسیه است. در حقیقت، ریاض ساخت این شهر را به روسیه و چین سپرده است. چندی قبل شاه عربستان در راس یک هیات بلندپایه سیاسی اقتصادی به روسیه رفت. در این سفر توافقات سیاسی، نظامی و اقتصادی مهمی بین دو طرف به امضا رسید. شواهد و قرائن نشان می دهد، روسیه در قرن جاری می خواهد نقش فعال تری در منطقه اوراسیا و جهان بازی کند. به رغم برخی اختلافاتی که مسکو با تل آویو در بعضی تحولات منطقه ای دارد، مناسبات روسیه با رژیم صهیونستی خوب است.
چنانچه روند رخدادها در خدمت به رسمیت شناختن اسرائیل توسط عربستان و همگرایی تل آویو در پروژه نئوم باشد، چنین به نظر می رسد مسکو از این اقدام حمایت خواهد کرد چرا که بعدها نخبگان تجاری روس چه در فدراسیون روسیه و چه در اسرائیل این امکان را خواهند داشت تا در پروژه نئوم و کریدور ارتباطی آن سرمایه گذاری کنند.
در مجموع می توان گفت چین و روسیه تمایل دارند، پروژه نئوم با مشارکت رژیم صهیونیستی انجام شود چرا که خط ریلی دریای مدیترانه -دریای سرخ از سرزمین های اشغالی می گذرد. این خط ریلی برای سرمایه گذاران نئوم بسیار جذاب است. چنانچه عربستان تل آویو را به رسمیت نشناسد، اجرای این کریدور ارتباطی ناممکن خواهد بود و شهر نئوم اهمیت راهبردی خود را در جهان چند قطبی از دست خواهد داد. پروژه احداث شهر نئوم پرچمدار طرح 2030 عربستان است، چنانچه این طرح با شکست مواجه شود، طرح 2030 نیز شکست خواهد خورد.
درهمین حال، روزنامه "هاآرتص" از گفتوگوهای محرمانه مقامات ریاض و تل آویو در خصوص مشارکت اسرائیل در پروژه نئوم پرده برداشت و نوشت: این مذاکرات در خصوص مناسبات عربستان و اسرائیل و ساخت پل بر روی خلیج عقبه انجام شده است.
روزنامه صهیونیستی "جروزالم پست" نیز نوشت: تل آویو تلاش می کند تا شرکت های خصوصی اسرائیل را برای سرمایه گذاری در نیوم عربستان متقاعد سازد. این نشریه افزود: برخی شرکت ها با صندوق سرمایه گذاری عربستان وارد مذاکره شده اند. در همین حال، مقامات سعودی به روزنامه تایمز لندن گفتند: مذاکرات ریاض با سرمایه گذاران منطقه ای و بین المللی برای به اتمام رساندن مرحله اول شهر نئوم در سال 2025 به اتمام رسیده است.
در مجموع می توان گفت تغییراتی که محمد بن سلمان در عرصه های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی .... در عربستان شروع کرده به زیرساخت های زیادی نیازمند است. فراهم بودن شرایط داخلی و منطقهای و جهانی نقش پر رنگی در دستیابی ولیعهد عربستان به اهدافش دارد. حال باید منتظ بود و دید این شرایط چقدر برای محمد بن سلمان فراهم می شود.