بی‎میلی ژاپن برای همراهی با اقدامات ضدایرانی ترامپ

خبرگزاری تسنیم: به نقل از پایگاه خبری آسیا تایمز، هرچند ژاپن از نظر فنی عضو برجام محسوب نمی‌شود، اما نقش این کشور به عنوان یک وارد کننده عمده نفت ایران در آوردن تهران به پای میز مذاکره مفید بود. ژاپن در طول تحریم‌ها تحت فشار امریکا واردات نفت خود از ایران را کاهش داد و از برخی از پروژه‌های بالادستی ایران نظیر میدان نفتی عظیم آزادگان کنار کشید تا فشار اقتصادی بیشتری بر تهران وارد نماید. با امضای توافق هسته‌ای و لغو تحریم ها، طبیعات ژاپن تمایل دارد که مجددا به بازی برگردد. اما اکنون با مطرح شدن ادعای ترامپ مبنی بر عدم پایبندی ایران به برجام، احتمال وضع مجدد تحریم‌ها علیه تهران قوت گرفته است. همه چیز بستگی به این دارد که در چند ماه آینده چه اتفاقی رخ خواهد داد و آیا کنگره تحریم‌ها علیه ایران را باز می‌گرداند یا نه. به گفته هلیما کرافت، تحلیلگر موسسه کپیتال مارکتس: «آنچه مهم است این است که دولت آمریکا و به ویژه کاخ سفید می‌خواهد تا چه میزان بر شرکت‌های خارجی برای خروج از ایران فشار بیاورد.» توکیو همواره یکی از مشاکرت کنندگان بی میل در نظام تحریم‌ها علیه ایران بوده است. ژاپن که هیپ منبع نفتی‌ای در اختیار ندارد، تقریبا تمام نیاز‌های انرژی خود را از طریق واردات از خاورمیانه تامین می‌کند و مایل نیست با محدود ساختن واردات نفت از ایران اقتصاد خود را به خطر بیاندازد. در ماه سپتامبر، شینزو آبه در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک با حسن روحانی رئیس جمهوری ایران دیدار و گفت و گو کرد. وی گفت که ژاپن کاملا از تداوم برجام حمایت می‌کند. وی در سال ۲۰۰۶ زمانی که وزیر امور کابینه دولت ژاپن بود در مصاحبه‌ای گفته بود با توجه به قیمت بالای نفت، شک دارد که تحریم‌ها موثر واقع شود. تارو آسو هم حزبی وی نیط در آن زمان گفته بود، ژاپن تحریم‌ها را مد نظر قرار نخواهد داد. اما ژاپن تحت فشار فزاینده دولت اوباما به آهستگی واردات نفت از ایران را کاهش داد. اکنون و در شرایطی که به نظر می‌رسد واشنگتن می‌خواهد فشار‌ها برایران را به منظور اهدافی دیگر حفظ کند، ژاپن احساس می‌کند آزاد است تا منافع خود به ویژه در بخش انرژی ایران را توسعه دهد. فعلا محدودیتی در این زمینه وجود ندارد. ژاپن در طی سال‌های متمادی تلاش داشت تا در برنامه‌ای با عنوان «هینومارو اویل» از طریق به دست آوردن حق بهره برداری از منابع عظیم انرژی در خاورمیانه و آسیای میانه امنیت انرژی خود را بالا ببرد. نگین درخشان این طرح دولت ژاپن میدان نفتی آزادگان ایران بود. این میدان که در جنوب غرب ایران و در نزدیکی خلیج فارس واقع شده، احتمالا بزرگترین میدان نفتی جهان است و حجم ذخایر نفتی اثبات شده آن ۴۲ میلیارد بشکه برآورد شده است. شرکت اینپکس ژاپن تایید کرده که خواهان بازگشت به این میدان است، هرچند که به دلیل گستردگی ریسک‌های سیاسی فعالیت در ایران، قصد دارد با هماهنگی دیگر شرکت‌های عظیم بین المللی نظیر رویال داچ شل، بیپی، توتال و گازپروم در مناقصه توسعه این میدان شرکت کند. به گفته سخنگوی شرکت اینپکس، تصمیم نهایی در این زمینه احتمالا اوایل سال آینده بعد از ارزیایی شرایط این مناقصه بین المللی و بررسی «اوضاع بین المللی» اتخاذ خواهد شد. به هر ترتیب به نظر می‌رسد که اگر اقدامات ترامپ منجر به لغو توافق برجام از سوی آمریکا شود، نباید انتظار داشت که دولت ژاپن همچون دور قبلی تحریم ها، به سرعت خود را آماده همراهی با رژیم جدید تحریم‌های ضد ایرانی نماید.