حماس می‌خواهد رفتار گذشته درباره ایران را جبران کند
یک کارشناس مسائل خاورمیانه معتقد است که حماس به خطای استراتژیک خود در قبال جمهوری اسلامی پی برده است و درصدد بهبود روابط و جبران آن است.
خبرآنلاین: پس از پیروزی ارتش سوریه در جنگ با تروریسم، بازیگران منطقه ای یکی پس از دیگری موضع خود را در قبال حکومت بشار اسد و بحران سوریه را تغییر دادند. حماس هم جزو گروهها و بازیگرانی بود که اوایل بحران سوریه و شکل گیری حکومت اخوان ها در مصر روابطش با ایران دچار فراز و نشیب هایی شد، اختلاف نظرهایی که منجر به قطع روابط نشد اما چندان مانند سابق گرم هم نبود! در این میان بحران عربی هم برای تغییر مواضع این شاخه سیاسی مقاومت بی تاثیر نبود. هفته گذشته هیئت سیاسی حماس به تهران آمد، این سفر حداقل در رسانه های داخلی، بازتاب گسترده ای داشت، اینکه چرا حماس در آستانۀ آشتی با فتح، به تهران آمد، پرسشی است که احمد دستمالچی، سفیر اسبق ایران در لبنان در گفتگو با خبرگزاری خبرآنلاین به آن پاسخ داده است که از نظر می گذرانید:
ارزیابی شما از سفر هیئت سیاسی حماس به تهران چیست؟
بعد از کش و قوس های سیاسی زیادی که پس از تحولات سوریه، برادران حماس درگیر آن شدند، این سفر اتفاق افتاد، آنها دچار یک نوساناتی در روابط خودشان با کشورهای منطقه شدند. فکر میکنم که در حال حاضر حماس به اشتباه استراتژیک خود اگاه شده است.
در حقیقت یک دور باطلی در سیاست زدند و متوجه شدند که راهی را که رفتند به معنای دور شدن از جمهوری اسلامی، برایشان بسیار نتایج بدتری به همراه داشته است. اما جمهوری اسلامی ایران با سعه صدر خواست که خودشان به این نتیجه برسند.
پس از تحولات اخیر منطقه به خصوص شرطی که سعودیها برای قطر مبنی بر خروج حماس از دوحه گذاشت، آنها به این نتیجه رسیدند که تهران بهترین پشتیبان و مأمن امن برای حماس و مقاومت است، کما اینکه تحولات سیاسی داخل حماس هم مزید بر علت بود که آنها به ایران بیایند و مجددا همکاری خودشان را با جمهوری اسلامی ایران از سر بگیرند.
سیاست جمهوری اسلامی ایران هم همیشه مشخص و ثابت بوده است حمایت از همه گروههای فلسطینی که بخواهند با رژیم غاصب صهیونیستی مبارزه کنند با صعه صدر اغوش خود را باز می کند و از این روابط استقبال می کند. این سیاست ثابت جمهوری اسلامی ایران این بوده و خواهد بود.
فرمودید حماس دچار خطای استراتژیک شد... تحولات مصر و روی کار امدن اخوانی ها و همچنین فاصله گرفتن از سیاست های گذاشته که در روابط با بشار اسد داشتند و احساس می کردند که باید با بشار اسد مبارزه کنند و او به زودی سرنگون خواهد شد همان اشتباه بزرگی که اردوغان کرد، اما ورق برگشت و تحولات طور دیگری رقم خورد. در این میان حماس مثل ترکیه و عربستان هم همین خطای استراتژیک را مرتکب شد. حماس هم مانند دیگر مخالفان سوریه احساس کرد که بشار اسد مانند قذافی در لیبی سرنگون خواهد شد و معادلات طور دیگری خود را نشان خواهد داد. این اشتباه باعث شد دوری کند و به سمت بازیگرانی بچرخند که خیلی برای انها فایده نداشت. لذا به خطای استراتژیک خود پی برده اند و به این نتیجه رسیده اند که نباید از محور مقاومت دور شوند. نتیجه گرفتند گه این دوری برای انها مصیبت بار بوده است. به نظر می آید با سفر به تهران میخواهند خطای گذشته را جبران کنند.
به بحران قطر اشاره کردید، با توجه به شروط و فشار سعودی به دوحه در خصوص عدم حمایت از اخوان ها، این احتمال وجود دارد که حماس تهران را جایگزین دوحه کند؟ ایا با این درخواست به تهران آمده اند؟
این مساله به نوع واکنشی که حماس در قبال تهران در پیش می گیرد بستگی دارد. جمهوری اسلامی ایران نسبت به همان واکنش حماس پاسخ خواهد داد. ایران همانطور که از سایر گروههای مقاومت پشتیبانی خواهد کرد و دست همکاری خواهد داد اگر برادران حماس راغب باشند همان همکاری را خواهند داشت. این بستگی دارد که با حماس به چه نتیجه ای رسیده باشد به این معنا که حماس اگر اشتباهات گذشته را جبران کند، میتواند تهران جایگزین قطر شود، بستگی به این مذاکرات دارد. به نظر می رسد که برادران حماسی در برابر یک واقعیت قرار گرفته اند، که در حال حاضر پشتیبانی غیر از جمهوری اسلامی ایران ندارند و همکاری با تهران را خودشان انتخاب کرده اند و ایران هم پذیرای آنها خواهد بود.
این سفر ارتباطی هم به مذاکرات سازش دارد؟ حتما توضیح خواهند داد که در این مذاکرات چه گذشته است. ولی هدف اصلی این سفر، تصمیم استراتژیک حماس است که مجددا در اغوش پشتیبانی ایران قرار بگیرد.
با توجه به تحولات منطقه و توضیحات شما از این سفر، پیش بنی شما از آینده این روابط پرفراز و نشیب حماس با ایران چیست؟
تحولات حماس در صحنه سیاست تابعی از تحولات اخوان المسلمین است. بعد از این که اخوانی ها با اشتباهات متعددی که انجام دادند و در مصر سرنگون شدند، حماس نیز دچار دستخوش تحولاتی شد، عده ای معتقد بودند که مسیر سازش را باید ادامه دهند و عده ای دیگر هم معتقد به پایداری بودند. در نتیجه همانطور که اخوان در حال پوست اندازی است، در داخل حماس نیز جریاناتی هستند که در حال پوست اندازی هستند.
به نظر می رسد که شاخه نظامی بیشتر از گذشته مصمم به ادامه مبارزه مسلحانه بارژیم صهیونیستی هست، طیفی از شاخه سیاسی حماس هم حامی این اسلوب خواهند بود و طیف دیگر به ادامه روند فعلی معتقد هستند، حال در کنار این دو معقوله دوستان دیگری داخل حماس هستند که باید از گذشته درس عبرت بگیرند و استراتژی جدید را دنبال کنند که اینها بستگی به تحولات آینده دارد. انچه مهم است پوست اندازی در داخل حماس است و باید منتظر تحولات دیگری بود.