بازار سیاه بذر کلزا در گلستان

خبرگزاری مهر: هرسال با شروع فصل پاییز و بارندگی‌های فصلی شرایط کشت پاییزه در گلستان فراهم می‌شود، هرچند امسال گلستان تابستان و بهار خشکی را پشت سر گذاشت، اما بارندگی‌های به‌موقع پاییز و شرایط جوی اراضی کشاورزی استان را برای کشت پاییزه مساعد کرده است. کارشناسان معتقدند بهترین زمان کشت محصول کلزا هفته آخر مهر و هفته اول آبان ماه است نکته‌ای که در همایش آغاز فصل کشت پاییزه گلستان در ۱۲ مهرماه هم توسط مسئولان جهاد کشاورزی و کارشناسان هواشناسی و اقلیم‌شناسی بر آن تأکید شد. با توجه به تأکیدات مسئولان و کارشناسان حوزه کشاورزی کلزا بهترین محصول در تناوب کشت با گندم است و زمان کاشت و برداشت آن‌هم حدود یک ماه با گندم در استان فاصله دارد. درحالی‌که به روز‌های پایانی هفته نخست آبان و پایان بهترین زمان کشت کلزا در استان نزدیک می‌شویم، اما نبود بذر کافی کلزا در گلستان، ایجاد بازار سیاه قیمت این محصول و کمبود نقدینگی به دلیل پرداخت نشدن به‌موقع مطالبات گندم کاران کشاورزان استان را سرگردان کرده است نکته‌ای که خبرگزاری مهر در گزارش ۲۵ شهریورماه نسبت به پرداخت قطره‌چکانی مطالبات گندم کاران و زمین‌گیر شدن کشاورزی و بحرانی شدن شرایط اقتصادی استان هشدار داده بود. کمبود بذر در دومین استان تولیدکننده کلزا و قطب تولید دانه‌های روغنی در حالی مشکل‌ساز شده است که مدیر بازاریابی و امور مشتریان شرکت خدمات حمایتی کشاورزی کشور پیش‌ازاین در گفتگو با رسانه‌ها اعلام کرده بود: در سال جاری ۴۲۰ تن بذر کلزا بین کشاورزان استان‌ها توزیع خواهد شد. شعبانی به واردات بذر کلزا به کشور نیز اشاره کرده و گفته بود: علاوه بر تأمین بذر موردنیاز در داخل، تاکنون ۱۶۰ تن بذر وارداتی کلزا در چهار رقم وارد کشور شده است. وی در سخنان خود یادآور شده بود که از جهت تأمین بذور شرایط بسیار مناسبی داریم و نگرانی خاصی در این زمینه وجود ندارد. خرید بذر کلزا به دو برابر قیمت واقعی یکی از کشاورزان گلستانی گفت: در سال‌های اخیر دولت نسبت به مشکلات کشاورزان، بی‌توجه بوده و همین امر بر مشکلات این قشر افزوده است. محمد کتولی افزود: درحالی‌که فصل کشت پاییزه در استان شروع‌شده و حدود پنج ماه از تحویل گندم به مراکز خرید می‌گذرد هنوز بخش قابل‌توجهی از مطالبات کشاورزان پرداخت نشده و نبود نقدینگی باعث سرگردانی کشاورزان شده است. وی ادامه داد: در سال‌های اخیر جهاد کشاورزی بار‌ها اعلام کرده است بهترین محصول برای تناوب کشت با گندم کلزا است و با توجه به اینکه هزینه کاشت این محصول نسبت به گندم کمتر است امسال کشاورزان رغبت بیشتری به کشت کلزا دارند. وی با یادآوری اینکه گندم کشاورز پنج ماه قبل به قیمت یک هزار و ۳۰۰ تومان خریداری شد، اما در حال حاضر بذر گندم بین یک هزار و ۸۶۰ تا یک هزار و ۹۰۰ تومان به کشاورز عرضه می‌شود، اضافه کرد: در حال حاضر بذر به‌اندازه کافی در گلستان وجود ندارد و کشاورزان زیادی در لیست نوبت برای دریافت بذر قرار دارند. کتولی تصریح کرد: قیمت بذر هر کیلوگرم کلزا حدود ۲۷ هزار تومان اعلام شده، اما با کمبود بذر در استان هر کیلوگرم بذر تولیدی سال ۱۳۹۰ به دو برابر قیمت واقعی و حدود ۵۰ هزار تومان در بازار آزاد عرضه می‌شود. جهاد کشاورزی نقش حمایتی ندارد وی با انتقاد از برنامه دولت و جهاد کشاورزی، خاطرنشان کرد: دولت و جهاد کشاورزی نقش حمایتی از کشاورزان ندارند و فقط دستوری عمل می‌کنند. این کشاورز گلستانی متذکر شد: بیش از یک ماه از آغاز فصل کشت پاییزه می‌گذرد، اما هنوز قیمت تضمینی محصولات کشاورزی مانند کلزا و گندم که موردحمایت دولت بوده و به‌صورت تضمینی خریداری می‌شود، اعلام‌نشده است. وی با تأکید بر اینکه در حال حاضر تنها کشت شالی در گلستان مقرون‌به‌صرفه است، بیان کرد: در سال زراعی ۹۴-۹۵ مطالبات کلزاکاران و جوکاران با تأخیر پرداخت شد و در سال زراعی گذشته پرداخت مطالبات گندم کاران تا فصل جدید کشت به تأخیر افتاد و با بی‌برنامگی دولت در خرید تضمینی محصول و پرداخت نکردن به‌موقع مطالبات و نبود بذر کافی و نداشتن نقدینگی هم‌اکنون کشاورزان گلستانی بلاتکلیف مانده‌اند. قیمت بذر هر کیلوگرم کلزا حدود ۲۷ هزار تومان اعلام شده، اما با کمبود بذر در استان هر کیلو گرم بذر تولیدی سال ۱۳۹۰ به دو برابر قیمت واقعی و حدود ۵۰ هزار تومان در بازار آزاد عرضه می‌شود هرچند کشاورزان از دغدغه سرگردانی در انتخاب نوع محصول و کمبود نقدینگی و نبود بذر کافی و همچنین بازار سیاه قیمت کلزا سخن می‌گویند، کارشناسان حوزه کشاورزی نسبت به وارد شدن خسارت به کشاورزان نگران هستند. یک کارشناس حوزه کشاورزی به خبرنگار مهر گفت: با توجه به اینکه سال زراعی گذشته پول کلزاکاران گلستانی به‌موقع پرداخت شد و هزینه کشت این محصول پایین‌تر است، کشاورزان به کشت کلزا رو آورده‌اند. ابراهیم تمسکنی هشدار داد: بهترین زمان کشت محصول کلزا در گلستان ۲۰ مهر تا ۵ آبان است، اما در حال حاضر بذر کافی برای کشت در استان وجود ندارد. وی متذکر شد: کلزا گیاه حساسی است و اگر به‌موقع کشت نشود با کاهش تولید در واحد سطح و یا خسارت ناشی از سرما مانند سال گذشته همراه خواهد شد. وی بیان کرد: هرچند جهاد کشاورزی تلاش دارد بذر و نهاده‌ها را به‌موقع در اختیار کشاورزان قرار دهد، اما در حال حاضر به دلیل نبود نقدینگی کافی در دست کشاورز که بیشتر حاصل پرداخت نشدن به‌موقع محصول گندم و ضربه به اقتصاد استان است و نبود بذر کافی کشاورزان با تنش و چالش مواجه هستند. هرچند کشاورزان و کارشناسان حوزه کشاورزی دغدغه کمبود بذر کلزا را مطرح می‌کنند، اما دبیرخانه کشاورز استان گلستان اعلام نشدن به‌موقع قیمت تضمینی محصول را مهم‌ترین چالش کشاورزان عنوان می‌کند. علی‌قلی ایمانی اظهار کرد: هم‌اکنون مشکلی در توزیع بذر و نهاده‌ها در استان وجود ندارد و بذر کلزا و گندم در استان در حال توزیع است. وی افزود: با هماهنگی انجام‌شده از سوی وزارت جهاد کشاورزی با بانک کشاورزی به آن دسته از کشاورزانی که مطالبات خود را دریافت نکرده‌اند حواله بانکی برای تأمین نهاده‌ها داده می‌شود. دولت قصد ندارد قیمت خرید گندم را افزایش دهد رئیس بنیاد توانمندسازی گندم کاران ایران گفت: در حال حاضر ما بر سر قیمت محصولات با دولت حرف داریم؛ شنیده‌ها و نشست‌ها در تهران حکایت از آن دارد که دولت قصد ندارد قیمت گندم را افزایش دهد. وی ادامه داد: قانون خرید تضمینی محصولات کشاورزی همچنان به قوت خود باقی است و دولت ملزم به اجرای این قانون است؛ در قانون قیدشده محصولاتی که مشمول خرید تضمینی می‌شوند سالانه باید حداقل مطابق نرخ تورم مشمول افزایش قیمت شوند. ایمانی با یادآوری اینکه افزایش سطح کشت گندم در برنامه جهاد کشاورزی نیست، اضافه کرد: به دلیل اینکه هزینه تولید گندم در کشور بالاتر از سایر کشورهاست و صادرات آن توجیه ندارد برنامه جهاد کشاورزی بر این است که با ارتقای عملکرد و افزایش بهره‌وری، سطح کشت گندم را کاهش دهد و سطح آزادشده را به کشت محصولات کلزا، سویا و دانه‌های روغنی که به واردات آن وابسته هستیم، اختصاص دهد. وی تصریح کرد: سال گذشته سطح کشت پیش‌بینی‌شده کلزا در استان ۲۰ هزار هکتار بود که امسال به حدود ۷۰ هزار هکتار رسیده و با توجه به اینکه کشاورز تاکید شده کشت کلزا برای پایداری گندم لازم است و تناوب خوبی برای این محصول است، بخش قابل‌توجهی از کشت امسال به این محصول اختصاص‌یافته است. زمزمه‌ها حکایت از افزایش نیافتن قیمت تضمینی محصولات دارد و بیم آن می‌رود که منافع و معیشت کشاورزان تامین نشود و با چالش‌های جدی در تولید محصولات کشاورزی در استان مواجه شویم وی تأکید کرد: در حال حاضر دغدغه اصلی کشاورزان قیمت محصولات کشاورزی است و کشاورزان انتظار دارند اگر تورمی در کشور وجود دارد قیمت محصولات کشاورزی هم متناسب با نرخ تورم افزایش یابد. ایمانی با یادآوری اینکه قیمت تضمینی محصولات کشاورزی سال گذشته با تأخیر اعلام شد و تنها ۲.۴ درصد افزایش داشت درحالی‌که شاهد تورم هفت تا هشت درصدی در کشور بودیم، گفت: در حال حاضر زمزمه‌ها حکایت از افزایش نیافتن قیمت تضمینی محصولات در سال زراعی جاری دارد و بیم آن می‌رود که منافع و معیشت کشاورزان تأمین نشود و با چالش‌های جدی در تولید برخی از محصولات کشاورزی در استان مواجه شویم. کشاورزان نگران نباشند هرچند کارشناسان بر کشت محصول کلزا در هفته آینده تأکیددارند و معتقدند تأخیر در کشت می‌تواند کاهش تولید محصول در سطح (تُناژ) و یا خسارت ناشی از سرمازدگی را برای کشاورزان به همراه داشته باشد، اما مدیر زراعت جهاد کشاورزی استان گلستان به خبرنگار مهر گفت: کشاورزان نگران کشت محصول پاییزه نباشند، چون شرایط جوی برای کشت مساعد است. محمدرضا عباسی افزود: هرساله شرایط جوی در مهرماه برای کشت کلزا در استان مهیا نبود، اما خوشبختانه امسال شرایط جوی مساعد بود و کشاورزان تا پایان آبان ماه برای کشت کلزا وقت دارند. وی با یادآوری اینکه هنوز کشت گندم در گلستان آغاز نشده ادامه داد: امسال بیشتر از پیش‌بینی انجام‌شده کشاورزان گلستانی به کشت کلزا مبادرت کرده‌اند، اما نگرانی وجود ندارد و به‌زودی بذر موردنیاز تأمین می‌شود. وی بیان کرد: تا این لحظه ۱۰ هزار و ۸۴۸ بهره‌بردار گلستانی ۷۲ هزار و ۹۷۱ هکتار قرارداد کشت کلزا امضاء کرده‌اند و حدود ۳۳۴ هزار و ۴۵۹ کیلوگرم بذر توزیع‌شده است. عباسی با یادآوری اینکه برنامه کشت کلزا در استان در سال زراعی جاری ۶۵ هزار هکتار بوده و تاکنون ۲۱ هزار ۲۱۳ هکتار کشت و پنج هزار و ۹۳۷ هکتار از اراضی سبز شده‌اند، ادامه داد: تاکنون بیش از ۴۵ هزار هکتار قرارداد کشت گندم منعقدشده و حدود پنج هزار و ۵۰۰ تن بذر توزیع‌شده است. وی از توزیع هزار تن بذر جو در استان خبر داد و تصریح کرد: سطح قرارداد جو تا پایان وقت اداری سه‌شنبه (دو آبان) دو هزار و ۶۴۶ هکتار و چغندرقند ۴۵۰ هکتار است که تاکنون ۳۴۴ کیلوگرم یونیت در بین کشاورزان توزیع‌شده است. هرچند مسئولان جهاد کشاورزی معتقدند دغدغه و نگرانی در زمینه کشت محصولات پاییزه در استان وجود ندارد، اما کشاورزان گلستانی همچنان بلاتکلیف هستند و دغدغه معیشت و اقتصاد دارند و این در شرایطی است که ۷۰ درصد اقتصاد گلستان بر پایه کشاورزی استوار است.