اشتباهات طرح جامع مسکن دولت یازدهم

خبرگزاری فارس: مطابق با برآورد‌های صورت‌گرفته در طرح جامع مسکن، در ۱۰ سال آینده سالانه حدود یک میلیون واحد مسکونی مورد نیاز است که بر این اساس مجموع نیاز به مسکن در یک دهه آینده حدود ۱۰ میلیون واحد مسکونی برآورد می‌شود، اما آمار‌های استخراج شده از صدور پراونه‌های ساختمانی و وضعیت ساخت و ساز نشان می‌دهد از اهداف طرح که تولید سالانه یک میلیون مسکن است عقب هستیم. هر چند افت تولید مسکن را باید در رکود کلان اقتصادی و عدم تقاضای موثر جستجو کرد، اما ظاهرا این طرح که از سال گذشته توسط وزارت راه و شهرسازی تدوین، نهایی و اجرایی شد تا حدودی در برنامه ریزی‌های خود دچار اشتباه شده است؛ بنابراین گزارش، بر اساس طرح جامع مسکن که سال گذشته و با سر و صدای فراوان بازنگری و نهایی شد قرار بر این شد که سالانه یک میلیون مسکن تولید شود، اما وجود خانه‌های خالی از سکنه از یک سو و رکود اقتصادی حاکم بر کشور باعث شده تا رونق مسکن همچنان دور از دسترس باشد. نکته جالب‌تر آن این است که آخوندی به تازگی اعلام کرده که مسکن دیگر موتور محرکه اقتصادی نیست. وزیر راه و شهرسازی معتقد است که وجود ۲،۵ میلیون خانه خالی از سکنه نشان می‌دهد که موجودی مسکن بیش از تعداد خانوار است. حال مشخص نیست که آیا باید این آمار وجود خانه‌های خالی از سکنه را باور کنیم و یا پیش بینی تولید سالانه یک میلیون مسکن برای پاسخگویی به تقاضا را، بنابراین سئوال این است که چرا تدوین کنندگان طرح جامع مسکن که آنرا قطعا به تایید آخوندی هم رسانده اند نیاز بازار مسکن را در سال تولید یک میلیون واحد مسکونی پیش بینی کرده اند. حامد مظاهریان معاون مسکن و ساختمان وزیر راه‌وشهرسازی با تاکید بر چشم‌انداز نیاز به مسکن طی ۱۰ سال پیش‌رو می‌گوید: مطابق با برآورد‌ها در طرح جامع مسکن، در ۱۰ سال آینده احداث سالیانه یک میلیون واحد مسکونی موردنیاز است که نیمی از آن مربوط به نوسازی واحد‌های فرسوده در بافت‌های شناسایی‌شده فرسوده و محلات هدف نوسازی است. این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که در خوشبینانه‌ترین حالت تولید مسکن به ۴۰۰ هزار واحد مسکونی می‌رسد. مظاهریان در حالی اعلام کرده حدود نیمی از این نیاز مربوط به نوسازی واحد‌های فرسوده در بافت‌های شناسایی شده فرسوده و محلات هدف نوسازی است که گزارش‌ها حاکی از عدم استقبال از سوی انبوه‌سازان برای نوسازی بافت‌های فرسوده بر خلاف اعمال برنامه‌های تشویقی مناسب برای سازندگان و انبوه‌سازان است. مظاهریان با بیان اینکه طرح جامع مسکن برنامه جامع نیاز سنجی، اقدام و عمل در حوزه سیاست‌گذاری مسکن طی یک دهه پیش‌رو است، افزود: در طرح جامع مسکن مکانیزم مطلوبی طراحی شده است که متناسب با تحولات در بخش‌های گوناگون اقتصادی و به خصوص بخش مسکن هر سال امکان رصد و پایش این طرح وجود دارد. رئیس اتحادیه مشاوران املاک در این باره با تاکید بر اینکه تولید مسکن در کشور به زیر ۳۰۰ هزار واحد مسکونی رسیده و از برنامه تولید سالانه یک میلیون واحد مسکونی در طرح جامع بسیار عقب است، گفت: با این روند تولید ۱۲ سال طول می‌کشد که بین عرضه و تقاضا توازن ایجاد شود. فردین یزدانی دبیر علمی طرح جامع مسکن نیز معتقد است که طولانی شدن رکود در بخش مسکن و ساخت‌وساز به دلیل تغییر ساختار جمعیتی کشور است و تقاضای مسکن در حال کم شدن است، چرا که بخش مسکن مستقل از سایر بخش‌ها نیست، زیرا مازاد اقتصادی که در مجموعه اقتصاد شکل می‌گیرد باید وارد بخش مسکن شود و مسکن یک کالای مصرفی در دوره بلندمدت است. وی در پاسخ به اینکه در طرح جامع مسکن که شما مسوول تدوین آن بودید، پیش‌بینی تولید سالانه ۹۰۰ هزار مسکن شده است، آیا آمار خانه‌های خالی از سکنه به این معنی است که کشور فعلا نیازی به تولید مسکن ندارد؟ اظهار کرد: آمار سرشماری نفوس و مسکن در سال ۹۵ که گزارش مقدماتی آن منتشر شده است، پیش‌بینی‌های لازم انجام شده در طرح جامع مسکن را تایید می‌کند که کشور کمبود مسکن دارد. یزدانی با تاکید بر اینکه کمبود مسکن مربوط به مسکن‌های مورد نیاز برای اقشار کم درآمد است، گفت: البته عدد درج شده در خصوص تولید سالانه ۹۰۰ هزار تا یک میلیون واحد مسکونی به‌طور کامل مربوط به تولید نیست بلکه یک میزان از این عدد مربوط به واحد‌های مسکونی نوسازی شده است. فرشید پورحاجت دبیر کانون انبوه سازان نیز با تاکید بر اینکه پیش بینی طرح جامع مسکن به تولید سالانه یک میلیون مسکن درست و دقیق است، اما اینکه چرا در حال حاضر تولید مسکن زیر ۴۰۰ هزار واحد مسکونی است را باید در طرح‌های بالادستی جستجو کرد. وی افزود: کشور سالانه به تولید یک میلیون واحد مسکونی نیاز دارد، اما کار بسیار سختی است، اما قطعا این برنامه برای محقق شدن نیاز به ریل گذاری و سیاست گذاری دولت باز می‌گردد. به گفته وی، هیچ بسته تشویقی برای ورود انبوه سازان به بافت‌های فرسوده وجود ندارد و همین باعث شده نوسازی بافت فرسوده از برنامه عقب‌تر باشد چرا که انبوه سازان و سازنده‌ها رغبتی برای ورود به بافت فرسوده از خود نشان نمی‌دهند و متقاضیان نیز دوست دارند در بخش‌هایی سکونت کنند که همه خدمات زیربنایی در آنجا موجود باشد. به نظر می‌رسد درطرح جامع مسکن که بر اساس نیاز جامعه پیش بینی کرده باید سالانه یک میلیون مسکن تولید شود نشان می‌دهد که در سال‌های آتی رکود حاکم بر بازار باعث خواهد شد با یک انباشت تقاضا مواجه شویم. هر چند باید اظهارنظر‌های آخوندی وزیر راه و شهرسازی را که مدتهاست از پیشی گرفتن موجودی مسکن از تعداد خانوار تاکید می‌کند را با دقت بررسی کرد و دید که چه اتفاقی افتاده که مسکن دیگر موتور محرکه اقتصادی نیست.