چرا کشاورزان خانه نشین شدند؟

باشگاه خبرنگاران: سهم و نقش کشاورزی و زراعت در حصول پیشرفت اقتصادی بسیار برجسته و تاثیرگذار به نظر می‌رسد. به واقع فصل مشترک تمامی یا حداقل بخش قابل توجهی از کشور‌ها و جوامع توسعه یافته به حصول توفیقات ویژه و برجسته در این حوزه معطوف می‌شود. در نقطه مقابل، موفق نشدن و وابستگی کشاورزی به کشور‌های دیگر، بصورت ملموسی روند توسعه اقتصادی کشور را تحت الشعاع قرار داده و تحقق آن را با موانع و انسداد‌هایی جدی مواجه و همراه می‌سازد. حصول پیشرفت در عرصه زراعت و کشاورزی مستلزم مجموعه‌ای از پیش نیاز‌ها و ضروریاتی همچون خاک حاصلخیز، آب کافی، شیوه‌های کشت نوین، برنامه ریزی دقیق، نیازسنجی هوشمندانه و ارزیابی صحیح نسبت به استعداد‌ها و توانمندی‌های زراعتی و همچنین برخورداری از ادوات و تجهیزات کشاورزی پیشرفته است. یکی از ایراداتی که کارشناسان و صاحب نظران عرصه زراعت به کشاورزی ایران وارد می‌دانند، به سنتی بودن آن باز می‌گردد. به واقع برای بهره وری و دستیابی به محصولات با کیفیت تر، فاصله گرفتن از شیوه‌های سنتی و گرایش و نائل شدن به زراعت نوین و علمی، ضرورتی است که در فقدان و خلاء آن، مواجهه با موانع و مشکلات متعدد و عدیده دور از انتظار نخواهد بود. در این میان، تامین و برخورداری از ماشین آلات و ادوات پیشرفته کشاورزی یکی از حلقه‌های مکمل دستیابی به زراعت نوین به شمار می‌رود. کم نیستند فعالان و کارشناسانی که معتقدند یکی از پاشنه‌های آشیل و نقاط ضعف عمده، حوزه زراعت و کشاورزی در ایران به مستهلک بودن و فرسودگی ماشین آلات مربوط به این بخش، معطوف می‌شود. چندی پیش رضا علیزاده، نماینده مردم ورزقان و خاروانا در مجلس شورای اسلامی با اشاره به ضرورت حمایت از صنایع فعال در حوزه تولید ماشین آلات و ادوات کشاورزی، اظهار کرد: با عنایت به حرکت کشاورزی به سمت و سوی زراعت نوین و پیشرفته، کشاورزی سنتی راه به جایی نخواهد برد. علیزاده در تشریح برخی چالش‌ها و مشکلات پیش روی فعالان حوزه زراعت گفت: یکی از کاستی‌ها و محدودیت‌های موجود در عرصه مذکور به وسعت محدود اراضی زراعی برخی از کشاورزان معطوف می‌شود که این محدودیت و کوچکی مساحتِ اراضیِ مذکور، بنیه و توان مالی مطلوب برای تهیه و خرید ماشین آلات مورد نیاز کشاورزی را برای فعالانِ این بخش دشوار ساخته است. وی معتقد است: محدودیت موجود در مساحت اراضی زراعی، در میزان کشت و بهره برداری نیز اثرگذار است و مجموعه این نارسایی ها، باعث می‌شود، کشاورزی و فعالیت در این حوزه برای طیف اشاره شده، مقرون به صرفه نباشد. علیزاده، راهکار برون رفت از این مشکل را در تجمیع اراضی زراعی جستجو کرده و معتقداست در صورت تحقق این امر، توان اقتصادی زارعت کنندگان و کشاورزان نیز ارتقاء می‌یابد و درنتیجه خرید و تهیه ماشین آلات کشاورزیِ مکانیزه، تسهیل خواهد شد. نایب رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی می‌افزاید: علی‌رغم اقدامات انجام شده از سوی متولیان این امر (جهاد کشاورزی و وزارت صنایع) میزان حمایت‌ها کافی به نظر نمی‌رسد. وی می‌گوید: وزارتخانه‌های مذکور و بانک عامل (کشاورزی) در حد توان، اقدامات مربوطه را در این عرصه اجرایی و عملیاتی کرده‌اند، بنابراین همچنان یکی از جدی‌ترین معضلات موجود در عرصه کشاورزی به تامین منابع مالی مورد نیاز باز می‌گردد. حمایت از تولیدکنندگان داخلی، بستر ساز توسعه کشاورزی و افزایش فرصت‌های شغلی علی کرباسی کارشناس حوزه زراعت و کشاورزی با اشاره به واردات ادوات و تجهیزات کشاورزی نوین و پیشرفته از کشور‌های دیگر اظهار کرد: استمرار این رویه نادرست، فرصت‌ها و ظرفیت‌های بالقوهِ موجود در بخش مذکور را تضعیف می‌کند. وی افزود: بطور یقین در صورت مدیریت واردات، انتقال فناوری روز در داخل کشور، ارتقای سطح سرمایه‌گذاری‌ها، رایزنی و مذاکره برای تولید تجهیزات زراعی و کشاورزی بصورت مشارکتی، روند توسعه کشاورزی در کشور بیش از پیش تسریع خواهد شد. کرباسی بیان کرد: در صورت حصول این امر، علاوه بر تکمیل زنجیره توسعه زراعت در ایران، در بخش مذکور نیز فرصت‌ها و موفقیت‌های برجسته‌ای حاصل خواهد شد. این فعال در عرصه زراعت و کشاورزی گفت: امروزه فناوری و صنعت تولید ماشین آلات کشاورزی مکانیزه، بصورت مجزا در بسیاری از کشور‌های توسعه یافته، زمینه ساز درآمدزایی‌های ویژه شده و در صورت حصول پیشرفت و توفیقات هر چه بیشتر در این خصوص، صرفه جویی ارزی و اشتغالزایی قابل توجهی در داخل کشور حاصل خواهد شد. وی افزود: تلاش برای بازاریابی حرفه‌ای و تامین نیاز کشور‌های منطقه در عرصه اشاره شده، از دیگر ضروریاتی است که به طور قطع با فراهم سازی و مُیَسَر شدن آن، شاهد کسب درآمد‌های مطلوب و چشمگیری در بخش صادرات ماشین آلات و ادوات کشاورزی خواهیم بود. کرباسی گفت: چندی پیش، رسانه‌ها از راه اندازی خط تولید ماشین آلات کشاورزی آلمانی در ایران خبر دادند که گام سازنده و نوید بخشی به شمار می‌رود. برخی از اخبار غیررسمی نیز موید عملیاتی شدن اقدامات گسترده‌تر در بخش تولید ماشین آلات زراعی در ایران است که بنده از صحت و سقم آن بی اطلاع هستم. اما آنچه که واضح و مبرهن است، معطوف به این امر می‌شود که شرایط و وضعیت موجود فعلی، رضایت بخش نیست که اگر بود در بازار تجهیزات مذکور شاهد این میزان از تجهیزات خارجی و غیرایرانی نبودیم. ۲/۳ نیاز کشور از طریق واردات تامین می‌شود چندی پیش، علی توسطی، رییس اتحادیه فروشندگان ماشین آلات کشاورزی با اشاره به ضرورت تامین هر چه مطلوب‌تر نیاز‌های حوزه زارعت و کشاورزی اظهار کرد: بار‌ها به لزوم تجهیز و نوسازی ماشین آلات کشاورزی در ایران تاکید شده است. وی می‌افزاید: اکنون حدود یک سوم از نیاز داخلی کشور، به واسطه تولیدکنندگان و مراکز صنعتی داخلی و دو سوم دیگر از محل واردات تجیهزات از کشور‌های دیگر تامین می‌شود. به گفته این مقام مسوول، حداکثر ۳۵ درصد از نیاز داخلی با اتکای به توان تولید داخلی فراهم می‌شود و قریب به ۶۵ تا ۷۰ درصد از نیاز موجود با اتکای واردات تامین می‌شود. طبق آمار در صورت برنامه‌ریزی برای توسعه صنعتی و تولیدی تجهیزات کشاورزی در داخل کشور، با تحولی چشمگیر و خیره کننده در عرصه مذکور مواجه خواهیم شد و به یُمن حصول چنین موفقیتی، ضریب رشد و توسعه در عرصه زراعت و کشاورزی نیز مضاعف خواهد شد.