کاسب کاری عجیب از برجام به نفع سیاست داخلی

سرویس بین الملل فردا: آمریکا و ایران سرانجام پس از سال ها توانستند به یک توافق در مورد نحوه تعامل در مورد مساله هسته ای برسند و این مساله را به دیگر مسائل دوجانبه نیز تعمیم دهند. با این حال هم افزایی و شباهت های جناح تندروایرانی و جنگ طلبان آمریکا باعث شده است که این راه حل نیز به گوشه رینگ برود. در واقع استراتژی جدید ترامپ در برخورد با ایران باعث شده است که رادیکال های ایرانی دلیلی برای جشن گرفتن پیدا کنند و راهی برای تسلط سیاسی در این زمینه برای خود فراهم ببینند. سالهای متمادی محافظه کاران تندروی ایرانی با حملاتی سنگین بیان می کردند که توافق و مذاکره با آمریکا احمقانه و ساده لوحانه است و از طرف دیگر تندروهای آمریکای بیان می کردند که تغییر رژیم در ایران تنها راه ممکن برای مقابله با این کشور است.این دیدگاه آن ها البته باعث شد که ایران به چین و روسیه متمایل تر شود. باید گفت بسیاری از کسانی که در آمریکا طرفدار این توافق بودند نیز از نقص های آن آگاهی داشتند اما آن را دریچه می دانستند که می توان با استفاده از آن با مخالفان محافظه کاران وارد تعامل شد. در واقع آن ها امید داشتند که ایران با وارد شدن به بازار اقتصاد جهانی بیش از پیش لیبرال شده و به مقاصد آن ها نزدیک می شود. کاملا احمقانه است که گمان کنیم در صورت خروج یک طرفه آمریکا این کشور می تواند جلوی کارهای دیگر ایران مانند برنامه موشکی را بگیرند. درست است که برنامه هسته ای ایران نتوانست جلوی جنگجویان نیابتی ایران در منطقه را بگیرد اما این نکته را نیز نباید فراموش کرد که این تقابل آمریکا با ایران می تواند آن ها را در این تصور که جنگ و رویارویی با آمریکا حتمی است پایدار تر کند و به همین خاطر به سمت قوی تر کردن خود و افزایش تنش ها بروند. آن چه از صحبت های این پژوهشگر صد انقلاب بر می آید این است که طیفی از مخالفان جمهوری اسلامی که موافق برجام هستند برجام را نه یک توافق نهایی بر سر مساله هسته ای بلکه دریچه ای برای ورود به مصالحه های بیش تر می دانند.

از طرفی در تایید اظهارات بسیاری از مقامات ایرانی و غیر ایرانی که مستقیم و غیر مستقیم به این نکته اشاره می کنند، بسیاری از فعالان سیاسی برجام را تنها یک توافق اقتصادی سیاسی و یا هسته ای نمی دانند و یکی از کارکردهای اصلی آن را در حوزه سیاست داخلی جستجو می کنند. در واقع طیف موسوم به اصلاحات و اعتدال گرا و حامیان خارجی آن ها به نظر می رسد که از ابتدا به دنبال این بودند که با استفاده از توافق خارجی برجام بر روی سیاست داخلی نیز تاثیر بگذراند و همان طور که دیده شد تا حدودی این اتفاق در چند انتخابات گذشته نیز دیده شد. اما با مشخص شدن شیوه تعامل دولت جدید آمریکا با توافق هسته ای همچنان مساله قدرت گرفتن طیف مقابل حامیان توافق مساله ای اصلی برای برخی موافقان برجام محسوب می شود. این مساله تا جایی پیش رفته است که یکی از روزنامه های اصلاح طلب در مطلبی عجیب ضمن ناقض برجام خواندن ایران، نوشته است که ایران اگر در سوریه و حقوق بشر نیز کوتاه می آمد دیگر بهانه ای برای ترامپ باقی نمی ماند.این روزنامه نوشته است: اگر قرار باشد صریح باشیم باید بگوییم که واقعیت هم جز این نیست و هم ایالات متحده و هم ایران روح برجام که به معنای همکاری و گفتگوهای مشترک و بر مبنای حسن نیت است را به دفعات نقض کرده اند. پرسشی که در این ارتباط می‌توان مطرح کرد این است که آیا راهی وجود داشت که این بهانه از دستان‌ترامپ گرفته شود؟از دست دادن فرصت طلایی بین تیر94 تا بهمن95 حالا سبب آن شده است که دونالد‌ترامپ با دست گذاشتن بر روی همان پرونده هایی که مسئولان دستگاه دیپلماسی دولت منتخب مردم امکان مانور بر روی آن‌ها را نداشتند از اجرای برجام شانه خالی کرده و در فکر بازگرداندن تحریم‌ها به دلیل سایر تنش‌های بین آمریکا و ایران باشد.این صحبت های عجیب در حالی است که ایران بارها اعلام کرده بود در صورتی که آمریکا به تعهدات خود در برجام عمل کند جمهوری اسلامی حاضر است در دیگر زمینه ها نیز با این کشور همکاری و مذاکره کند. اما به نظر می رسد افرادی از رژیم صهیونیستی به خوبی به نقش این توافق در پیشبرد اهدافشان پی برده اند و به همین خاطر ایهودباراک در یادداشتی نوشته بود با این که این توافق از نظر ما بد است ولی خروج آمریکا از آن کاری عاقلانه نیست.