حاتم طایی شدن دولت از جیب مردم

خبرگزاری تسنیم: «بیژن زنگنه» وزیر نفت کشورمان در تاریخ ۲۴ مردادماه سال ۹۲ در زمانی که برای کسب رأی اعتماد نمایندگان مجلس شورای اسلامی در بهارستان حضور داشت، گفت: "اتمام طرح‌های تولید بنزین در پالایشگاه‌ها و به‌ویژه به نتیجه رساندن مرحله به مرحله پالایشگاه ستاره خلیج فارس از اولویت‌های ماست. "، ازاین‌رو به نظر می‌رسید همان‌طور که بار‌ها در دولت یازدهم اعلام شد، طی این دولت شاهد تحقق خودکفایی در تولید بنزین و حتی آغاز صادرات آن باشیم؛ اما واقعیت طور دیگری رقم خورد و در عمل نه‌تن‌ها به صادرکننده بنزین تبدیل نشدیم بلکه واردکننده عمده این فرآورده نفتی شدیم. در پاییز سال ۹۲ شاهد آغاز هجمه‌های سنگین انتقادی از سوی سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت نفت علیه بنزین تولیدی در پتروشیمی‌ها بودیم. با دستور ویژه دولت دهم، واحد‌های پتروشیمی به‌کمک صنعت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی آمده و تولید روزانه ۳ تا ۴ میلیون لیتری بنزین را کلید زدند. این تولید در نیمه دوم سال ۹۱ به روزانه ۱۰ میلیون لیتر رسید تا سهم پتروشیمی‌ها در تأمین سبد مصرف بنزین کشور به بیش از ۱۵ درصد برسد، اما با دستور وزیر نفت در دولت یازدهم و بسترسازی‌های رسانه‌ای سازمان‌های محیط زیست و وزارت نفت، تولید بنزین در واحد‌های پتروشیمی متوقف شد و در زمستان ۹۲، مجوز واردات روزانه ۱۰ میلیون لیتری بنزین صادر شد. با اتکا به این مجوز، وزارت نفت واردات بنزین را در همان سال ۹۲ کلید زد و در پایان این سال شاهد واردات روزانه ۳.۵ میلیون لیتری بنزین بودیم. در حالی که صحبت‌ها پیرامون تلاش برای به نتیجه رسیدن فاز نخست پالایشگاه ستاره خلیج فارس در سال ۹۳ ادامه داشت، در پایان این سال شاهد رسیدن واردات روزانه بنزین به ۴.۷ میلیون لیتر بودیم. تک‌نرخی کردن بنزین در خرداد سال ۹۴ توسط وزارت نفت، زمینه حذف کارت سوخت و افزایش مصرف این فرآورده نفتی را فراهم کرد و پس از اینکه نرخ بنزین به لیتری ۱۰۰۰ تومان به‌صورت ثابت رسید، تولید بنزین در واحد‌های پتروشیمی، چون مجتمع پتروشیمی بندرامام مجدداً آغاز شد، اما دیگر هیچ کس انتقادی نسبت به تولید بنزین در واحد‌های پتروشیمی و مضرات آن مطرح نکرد و این تولید چراغ‌خاموش ادامه یافت. با وجود آغاز تولید بنزین در واحد‌های پتروشیمی و در سایه تأخیر در بهره‌برداری از فاز نخست پالایشگاه ستاره خلیج فارس، واردات بنزین به روند صعودی خود ادامه داد و در پایان سال ۹۴ به ۱۰ میلیون لیتر در روز رسید. مقام معظم رهبری در تاریخ ۲۵ خرداد ۹۵ در دیدار کارگزاران نظام نسبت به این روند انتقاد کردند و فرمودند: "چرا ما باید بنزین وارد کنیم؟ یکی از چیز‌هایی که انسان گاهی وقتی فکر می‌کند، پیش خودش خجالت می‌کشد، وارد کردن بنزین است. جمهوری اسلامی با این‌همه نفت که دائم پُزش را می‌دهیم پیش مردم و پیش دنیا که ما نفت و گازمان برروی هم بزرگترین منبع نفت و گاز دنیا است که واقع قضیه همین است آن وقت بنزین وارد کنیم، یا گازوئیل وارد کنیم! ". دولتی‌ها که انگار گوششان به این حرف‌ها بدهکار نبود، در میانه سال ۹۵ مجوز واردات بنزین را برای بخش خصوصی صادر کردند تا دست تاجران بنزین برای واردات آن بازتر باشد و در سایه تأخیر در بهره‌برداری از فاز نخست پالایشگاه ستاره خلیج فارس که قرار بود با تولید روزانه ۱۲ میلیون لیتر بنزین، موجب توقف واردات این فرآورده نفتی و خودکفایی ایران در تولید بنزین شود، در سال ۹۵ متوسط واردات بنزین به ۱۳.۷ میلیون لیتر رسید. در مجموع در دوره ۳ ساله ۹۲ تا ۹۵، هزینه ۵.۵ میلیارد دلاری بابت واردات بنزین از جیب بیت‌المال به جیب شرکت‌های پالایشی خارجی و تجار بنزین رفت. این روند در سال ۹۶ و با شروع کار دولت دوازدهم همچنان ادامه دارد و در حالی که روزانه ۲۰ میلیارد تومان بنزین وارد کشور می‌شود، در صورتی که متوسط واردات ۱۳.۷ میلیون لیتری را در سال ۹۵ به‌عنوان متوسط واردات این فرآورده نفتی در پایان سال ۹۶ در نظر بگیریم، با احتساب قیمت ۱۷۰۰ تومانی هر لیتر بنزین وارداتی، در صورت ادامه این روند در سال ۹۶ مجموع هزینه‌های واردات بنزین به ۲.۱ میلیارد دلار خواهد رسید، ۲.۱ میلیارد دلاری که به‌طور مستقیم از بیت‌المال پرداخت می‌شود و به‌عبارتی می‌توان گفت، دولت با خرج کردن از جیب مردم، چنین در واردات بنزین حاتم طایی شده است! چرا که هیچ برنامه مشخصی از سوی وزارت نفت برای کنترل مصرف افسارگسیخته بنزین که به‌طور متوسط از ابتدای سال جاری به بیش از ۸۰ میلیون لیتر در روز رسیده است، وجود ندارد و تنها راهکار دولت در مقابل افزایش مصرف بنزین، افزایش واردات آن بوده است.