نشست کمیته کنگره درباره ایران
اکثر اعضای کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا علی‌رغم مطرح کردن انتقادات تند علیه برجام، از ماندن واشنگتن در آن حمایت کردند.
«جیمز جفری»، سفیر سابق آمریکا در عراق، ترکیه و آلبانی، «چالز والد»، معاون اسبق فرماندهی ارتش آمریکا در اروپا، «دیوید آلبرایت»، بنیانگذار و رئیس موسسه علوم و امنیت بین‌الملل و «جیک سالیوان»، مشاور معاون رئیس‌جمهور سابق آمریکا حاضران در این نشست بودند.
در این نشست، اکثر اعضای کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان و همچنین تمامی کارشناسان مهمان علی‌رغم مطرح کردن انتقادات تند علیه برجام، بر ضرورت ماندن آمریکا در توافق هسته‌ای با ایران و اجرای سخت‌گیرانه آن تأکید کردند.
«اد رویس»، رئیس این کمیته در اظهارات آغازین خود گفت: «توافق هسته‌ای پرنقص اوباما با ایران ، قماری بر سر این بود که ایران مسیر تبدیل شدن به بازیگری مسئول را برگزیند. متأسفانه، همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، حکومت تهران آشکارا خودش را یک جنبش می‌بیند، جنبشی که از ایدئولوژی و خشونت برای ثبات‌زدایی از همسایگانش استفاده می‌کند.»
وی علی‌رغم این گفت: «هر قدر هم که این توافق معیوب باشد، بایستی آن را با به شدت هر چه تمام‌تر اجرا کرد.»
اد رویس، همانند تمامی دیگر جمهوری‌خواهان در کنگره آمریکا در سال ۲۰۱۵ از جمله مخالفان توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ بود. اما عده‌ای از نمایندگان دموکرات هم در کنگره بودند که با این توافق هسته‌ای مخالف بودند. «الیوت انگل»، عضو ارشد حزب دموکرات در کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان جزو این دسته بود.
«انگل در نشست روز چهارشنبه یادآوری کرد که در رأی‌گیری سال ۲۰۱۵ در کنگره درباره برجام، علیه توافق هسته‌ای ایران رأی داده است. او گفت که معتقد است وجود مفاد زوال‌پذیر در توافق هسته‌ای، ایران را در سال‌های آینده به یک قدرت هسته‌ای تبدیل می‌کند.
وی علی‌رغم این گفت خروج از برجام را «اشتباهی خطیر» توصیف کرد و گفت که چنین اقدامی باعث خواهد شد که متحدان آمریکا اعتمادی به این کشور نداشته باشند.
الیوت گفت: «لازم است ما با متحدان و شریکانمان بر سر برنامه‌ای مشترک برای پاسخگو کردن حکومت ایران همکاری کنیم، نه اینکه آمریکا را از نزدیک‌ترین دوستانمان در دنیا جدا کنیم.»
دستیابی به اهداف برجام، بدون یک گلوله
«سالیوان» در دفاع از توافق هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ گفت که آمریکا توانسته بدون شلیک یک گلوله، به اهداف خود در این توافق دست پیدا کنند.
وی با برشمردن مواردی نظیر برچیده شدن هزاران سانتریفیوژ، کاهش زمان گریز، تعطیلی رآکتور پلوتونیوم در اراک، خروج ۸۴ درصد از اورانیوم غنی‌شده ایران از این کشور و دسترسی بی‌سابقه بازرسان بین‌المللی به برنامه هسته‌ای ایران به عنوان مزایای برجام گفت: «دیپلماسی متکی به فشار، توانست بدون اینکه نیازی به شلیک یک گلوله باشد به تمامی اینها دست پیدا کند.»
سالیوان همچنین گفت: «توافق هسته‌ای مانعی برای اقدامات قاطع آمریکا جهت مقابله با رفتارهای مخرب ایران در منطقه ایجاد نمی‌کند.»
برجام، پول روانه ایران نکرده است
مقام سابق آمریکایی در بخش دیگری از سخنرانی‌اش به انتقادات برخی مخالفان برجام مبنی بر اینکه حصول این توافق به سرازیر شدن منابع مالی فراوان به ایران شده هم پاسخ داد.
«سالیوان» خاطرنشان کرد: «بر خلاف اظهارات برخی از منتقدان، ما بابت توافق هسته‌ای به ایران پول ندادیم، ما فقط به ایران اجازه دادیم از دارایی‌هایش که در خارج از مرزها بلوکه شده بودند، استفاده کند.
دپپلمات سابق آمریکایی تصریح کرد: «بهترین راهبرد برای مقابله با طیف کامل تهدیدهای ایران، متعهد ماندن به توافق هسته‌ای و اجرای بدون وقفه آن است، نه تردیدافکنی در آن و زیر سوال بردن اعتبار آمریکا.»
او همچنین درباره برخی انتقادات در خصوص بندهای موسوم به «غروب آفتاب» در توافق هسته‌ای که با گذشت بین ۱۰ تا ۱۵ سال از بین می‌روند هم گفت: «در این توافق، هیچ بند موسوم به 'غروب آفتاب' در زمینه تعهد ایران برای مجاز کردن دسترسی‌های معقول به تأسیسات هسته‌ای خود وجود ندارند. ایران ملزم شده که به صورت دائمی پروتکل الحاقی را اجرا کند.»
افزایش اطلاعات آمریکا از برنامه هسته‌ای ایران
سالیوان تصریح کرد: «در نتیجه این توافق و الزامات شفاف‌سازی آن، رئیس‌جمهور آتی آمریکا از اطلاعات بالاتری درباره مردم، اماکن و فناوری‌های موجود در برنامه هسته‌ای ایران برخوردار خواهد بود، ضمن اینکه او بیش از یک دهه فرصت برای کامل‌تر کردن ابزارهای مختل کردن این برنامه در صورت لزوم را در اختیار خواهد داشت.»
دیپلمات سابق آمریکایی بر همین اساس خروج از توافق هسته‌ای را برای آمریکا «فاجعه» خواند و گفت که ایران برنامه هسته‌ایش را ادامه خواهد داد و واشنگتن قادر به همراه کردن جامعه بین‌المللی برای متوقف کردن ایران با تحریم را نخواهد داشت.
ایران بزرگترین خطر پیش روی آمریکا
«جیمز جفری» هم در اظهارات خود در این نشست گفت: «امروز بزرگترین خطر پیش روی آمریکا و متحدانش در خاورمیانه ایران است.»
وی مدعی شد که آمریکا هنوز از سیاست جامعی برای مقابله با ایران برخوردار نیست. او گفت: «گزینه‌های مربوط به توافق هسته‌ای را بایستی در نظر گرفت، اما به عنوان بخشی از یک راهبرد گسترده‌تر. تمرکز بر صرف برجام، و نادیده گرفتن اقدامات بی‌ثبات‌کننده ایران در سراسر خاورمیانه، خطایی بنیادی خواهد بود.»
«جفری» تصریح کرد: «آمریکا باید جامعه بین‌المللی، روس‌ها و به طور غیرمستقیم ایران را متقاعد کند که اوضاع داخلی هم در عراق و هم در سوریه و به ویژه حضور نیروهای خارجی در آنجا، از جمله نیروهای ایرانی و نائیان آنها و حضور روس‌ها، یک دغدغه عمده امنیتی برای آمریکا و تهدیدی علیه متحدان و شریکان ما است.»
او گفت: «مخاطرات موجود در اینجا، بالا هستند: اگر آمریکایی‌های جلوی ایرانی‌ها را در این جبهه نگیرند، آنها به زودی با متحدانشان به نیروی مسلط در منطقه تبدیل خواهند شد.»
وی، علی‌رغم این در بخش دیگری از اظهاراتش تصریح کرد که اعمال سیاستی بیش از حد تهاجمی علیه برجام، حمایت جامعه بین‌المللی برای مقابله با ایران را از بین خواهد برد.
او گفت: «علاوه بر این، هر گونه راهبرد آمریکا برای پاسخگو کردن ایران بابت فعالیت‌های این کشور نیازمند حمایت جامعه بین‌المللی است و اعمال سیاست بیش از حد تهاجمی علیه برجام، چنین حمایتی را تضعیف خواهد کرد.»
ایران، نیروی مسلط منطقه می‌شود
«چارلز والد» با انتقاد از اینکه مباحثات مربوط به ایران بر پایبندی یا عدم پایبندی ایران به برجام متمرکز شده گفت: «این با اعطای مزایای مالی، نظامی و ژئوپولتیک بیشتر به ایران و همزمان، محروم کردن آمریکا از فشارهایی که ما علیه ایران ایجاد کرده‌ایم، باعث ایجاد نوعی عدم توازن راهبردی می‌شود که خطرناک است.»
وی گفت: «هر راهبرد منسجم علیه ایران، بایستی احیای اهرم‌های فشار از دست رفته ما را در اولویت قرار دهد.»
برجام فرصتی برای تقویت قوای نظامی ایران
والد در ادامه به تشریح نقائص برجام، به زعم خودش، پرداخت و گفت: «[برجام] علاوه بر اعطای پول، عملاً تقویت تشکیلات نظامی بلندپروازانه ایران در سال‌های آتی را هم قانونی خواهد کرد. حتی قبل از توافق، ایران صاحب بزرگترین زرادخانه موشک‌های بالستیک و کروز با قابلیت حمل کلاهک‌های هسته‌ای بود. قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد، با برداشتن ممنوعیت‌های الزام‌آور این شورا علیه آزمایش‌های موشکی ایران، فرصتی عمده در اختیار ایران و به ویژه سپاه برای ارتقاء این توانمندی‌ها فراهم خواهد کرد.»
او اضافه کرد: «حداکثر سه سال دیگر، منع سلاح‌های متعارف سازمان ملل علیه ایران هم از بین خواهد رفت و دروازه زیرساخت‌های دفاعی-صنعتی ایران را به روی بازارهای جهانی خواهد گشود.»
«والد» در ادامه گفت: «با توجه به اینکه سپاه در حال تقویت پدافندهای هوایی، تجهیزات حمله سریع، قایق‌های موشک‌انداز، زیردریایی، مین‌ها، رادارها و موشک‌های کوتاه‌برد خود است، توانمندی‌های آنها برای وارد کردن خسارت‌های سنگین به نیروهای آمریکا و متحدان آنها و احتمالاً محروم کردن ما از دسترسی به منطقه به طرز محسوسی افزایش خواهد یافت.»
وی اضافه کرد: «حداکثر سه سال بعد از آن، همان قطعنامه سازمان ملل به سپاه پاسداران اجازه خواهد داد به منابع مالی، مواد و فناوری‌های موشکی از خارج از کشور دست پیدا کند.»
برجام ایران را تا بن دندان مسلح می‌کند
«دیوید آلبرایت»، رئیس موسسه علوم و امنیت بین‌الملل که از صریح‌ترین منتقدان برجام در آمریکا است هم درباره این توافق هسته‌ای گفت: «ایران، تنها به صورت موقت تهدیدآمیزترین جنبه‌های توانمندی خود در زمینه تسلیحات هسته‌ای را متوقف کرده است.»
او نیز با اشاره به بندهای موسوم به «غروب آفتاب» در برجام، گفت: «اولین بند غروب آفتاب که حائز اهمیت است، ۸ سال بعد از 'روز تصویب' اتفاق می‌افتد که ایران می‌تواند ساخت سانتریفیوژهای پیشرفته را افزایش بدهد.»
«آلبرایت» گفت: «هنگامی که بندهای 'غروب آفتاب' هسته‌ای در سال هشتم اتفاق بیفتند، ایران احتمالاً تا بن دندان مسلح شده و در آستانه ساخت موشک‌های قادر به حمل کلاهک‌های هسته‌ای و با بُرد کافی برای حمله به اروپا و در نهایت ایالات متحده آمریکا قرار خواهد گرفت.»
وی اضافه کرد: «در آن زمان ایران از اقتصادی قوی و مصون در برابر تحریم‌ها برخوردار خواهد بود. بنابراین، دست روی دست گذاشتن برای باطل کردن این مفاد غروب آفتاب- چنانکه برخی پیشنهاد می‌دهند- به معنی این است که آمریکا منتظر باشد تا با ارتشی رو به رو شود که به خوبی مسلح و دارای منابع مالی مناسب است و آماده است تا روی موشک‌های دور برد خود سلاح هسته‌ای سوار کند.»
«آلبرایت»، به رغم تمامی این انتقادات خواستار همکاری دولت آمریکا با متحدانش برای «ترمیم» نقائص برجام شد. وی گفت: «دولت ترامپ بایستی به دنبال اجماع با متحدان اروپایی خود درباره روش‌های ترمیم توافق هسته‌ای باشد.»
وی اضافه کرد: «یکی از اهداف ما بایستی مشخص کردن شرایطی برای احیای تحریم‌های فراسوی آتلانتیک، در صورت عدم تمایل ایران برای پذیرش شرایط جدید در زمینه بندهای غروب آفتاب و بازرسی‌ها باشد.»