تبانی برای ایجاد بازار سیاه بلیت پروازهای اربعین

خبرگزاری فارس: روز ۲۰ شهریورماه بود که دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی، در گفت‌وگو با فارس، از تعیین قیمت مشخص برای پرواز‌های اربعین امسال خبر داد. ‌مقصود اسعدی‌سامانی، گفته بود که در جلسه مشترک سازمان هواپیمایی کشوری، شرکت‌های هواپیمایی و انجمن شرکت‌های هواپیمایی مقرر شد بابت جلوگیری از ایجاد بازار سیاه، طبق روال هر سال نرخ‌های مشخص برای بلیت پرواز‌های اربعین تعیین کنیم؛ در این راستا سقف نرخی برای مقطع زمانی سفر‌های اربعین مشخص شد؛ روز اربعین امسال ۱۸ آبان‌ماه است بنابر‌این برای پرواز‌های تاریخ ۱۳ آبان تا ۲۲ آبان سقف نرخی مشخص شد. به گفته اسعدی سامانی قیمت بلیت پرواز تهران ـ. نجف ـ. تهران یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان و تهران ـ بغداد ـ. تهران نیز یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان تعیین شد، همچنین نرخ بلیت پرواز مشهد ـ نجف ـ. مشهد یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان، نرخ بلیت پرواز مشهد ـ. بغداد ـ‌مشهد نیز یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تعیین شد؛ از بقیه شهر‌ها هر شرکتی که پرواز داشته باشد مسیر رفت و برگشت به بغداد به نجف قیمت بلیت یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان خواهد بود. وی همچنین گفت که نرخ بلیت‌های یکسره تهران ـ. نجف ۶۰۰ هزار تومان و مشهد ـ‌نجف نیز ۷۵۰ هزار تومان تعیین شد. اسعدی سامانی البته این را هم گفته بود که قرار شده است مجوز‌های پروازی از ۲۰ مهرماه توسط سازمان هواپیمایی کشوری و فرودگاه مبدأ و مقصد اخذ شود و همزمان پس از اخذ مجوزها، ایرلاین‌ها نسبت به عرضه بلیت اعلام کنند؛ بنابراین گزارش این در حالی است که شرکت‌های هواپیمایی از هم‌اکنون برخی پرواز‌های خود را برای سفر‌های هوایی اربعین باز کرده‌اند و بلیت با نرخ‌های بسیار بالاتر از قیمت‌های تعیین شده عرضه می‌کنند و یا صندلی‌های خود را به چارترکننده فروخته و در سیستم خرید‌های اینترنتی مدعی تکمیل صندلی‌ها هستند. دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی در این‌باره گفته بود: مقرر شده است پرواز‌هایی که در اختیار چارتر‌کننده‌ها قرار می‌گیرد طبق قرارداد بین شرکت‌ها و چارتر‌کننده باشد و آن‌ها بلیت‌های تاریخ‌های ۱۳ تا ۲۲ آبان ماه را با همین نرخ‌های مصوب بفروشند و اگر تخلفی صورت گرفت این وظیفه شرکت‌های هواپیمایی است که با طرف‌های قرارداد چارترکننده نظارت کنند. البته دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی گفته است دفاتر مشخص فروش بلیت هواپیما به زودی به مردم معرفی می‌شود، مسافران هم پس از اخذ بلیت در راستای راستی‌آزمایی و اصالت بلیت باید به سایت شرکت‌های هواپیمایی و انجمن شرکت‌های هواپیمایی مراجعه کنند، اما مردم تلاش کنند حتی‌الامکان از سایت شرکت‌های هواپیمایی و دفاتر فروش مشخص شده بلیت خریداری کنند. ‌به گفته اسعدی سامانی هر شرکت هواپیمایی نفراتی مشخص برای رسیدگی به شکایات مسافران معرفی می‌شود و همچنین از طریق سایت انجمن شرکت‌های هواپیمایی قابل پیگیری است؛ همچنین واحد رسیدگی به شکایات سازمان هواپیمایی کشوری نظارت‌های لازم را در اینباره انجام می‌دهد. به گزارش فارس سال گذشته قیمت بلیت در مسیر تهران - نجف - تهران و تهران - بغداد- تهران و سایر شهر‌ها به نجف و بغداد یک میلیون و صد هزار تومان در رفت و برگشت تعیین شده بود، همچنین نرخ بلیت پرواز‌های مشهد- نجف- مشهد و مشهد- بغداد- مشهد هم یک میلیون و ۳۵۰ هزار تومان تعیین شده بود، اما این سقف قیمتی از سوی برخی شرکت‌ها، آژانس‌ها و البته چارترکننده‌ها رعایت نشد. ‌همه این موارد در حالی مطرح می‌شود که با رصد اینترنتی سایت‌های چارترکننده فروش بلیت هواپیما و البته سایت‌های شرکت‌های هواپیمایی و همچنین دفاتر فروش بلیت هواپیما در سطح شهر، متوجه می‌شوید شرکت‌های هواپیمایی از هم‌اکنون یا صندلی پرواز‌های اربعین خود را به چارترکننده‌ها پیش فروش کرده‌اند و آن‌ها هم نرخ‌های کلا‌ن و یا قیمت‌هایی بسیار بالاتر از نرخ‌های تعیین شده در بازه زمانی مذکور ارائه می‌دهند و یا اینکه شرکت‌ها خود از سقف نرخ‌های تعیین شده پا را فراتر نهاده‌اند و به نوعی دنبال خالی کردن جیب زائران حسینی هستند. بررسی‌های خبرنگار فارس حاکی از آن است در تاریخ‌های تعیین شده ۱۳ آبان تا ۲۲ آبان‌ماه ۹۶ که زمان پیک سفر‌های اربعین است، از هم‌اکنون فروش بلیت پرواز‌های بغداد و نجف توسط ایرلاین‌ها و آژانس‌های چارترکننده انجام می‌شود، اما با نرخ‌های کلان‌ِ بازارسیاه؛ به طوری که در حال حاضر بلیت یک‌سره تهران-نجف در تاریخ‌های مذکور تا یک‌میلیون و ۵۰ هزار تومان هم برای فروش عرضه شده است در حالی که ایرلاین‌ها موظف هستند بلیت یک‌سره تهران-نجف را در بازه زمانی مذکور با قیمت ۶۰۰ هزار تومان عرضه کنند؛ بنابراین گزارش مجوز‌های سازمان هواپیمایی کشوری به ایرلاین‌ها برای پرواز، شامل چند مدل پروازی است که در این‌باره می‌توان به «پرواز‌های برنامه‌ای»، «پرواز‌های چارتری» و «پرواز‌های فوق‌العاده» اشاره کرد. ‌بلیت چارتر قابل خریداری از شرکت‌های هواپیمایی نیست، بلکه این نوع بلیت‌ها را تنها می‌توان از آژانس‌ها و شرکت‌های چارترکننده خریداری کرد، این شرکت‌ها به صورت سالیانه و یا فصلی همه یا بخشی از مسیر‌های هوایی پرتردد را اجاره می‌کنند، به دلیل رزرو عمده بلیت‌ها از قبل و فروش آن‌ها به مسافران در آینده، بهای این بلیت‌ها را شرکت‌های چارترکننده تعیین می‌کنند. منفعت چارتر برای ایرلاین، پیش‌فروش نقدی و گروهیِ صندلی‌های پروازی خود است و بدین ترتیب شرکت هواپیمایی نگرانی بابت صندلی‌های پروازی خود و خالی ماندن آن ندارد. طبیعتاً نرخ پرواز چارتری در ایام کم‌تقاضا بسیار پایین است، اما در مقاطع زمانی که ترافیک پرواز زیاد است و به‌اصطلاح در فصل‌ها و مقاطع زمانی پیک سفر مانند نوروز، تابستان و تعطیلات مناسبتی، قیمت بلیت چارتر حتی بسیار بالاتر از نرخ بلیت برنامه‌ای است، زیرا استقبال مسافران در این زمان‌ها از پرواز‌ها و تور‌های داخلی و خارجی بیشتر می‌شود و بلیت آژانس چارترکننده به راحتی فروخته می‌شو‌د. ‌از معایب بلیت‌های چارتر، «غیر‌قابل استرداد بودن» آن است ضمن آنکه امکان کنسل کردن آن‌ها وجود ندارد، البته این قانون فقط برای مسافر صدق می‌کند، اما چارتر‌کننده خود از این قانون مبرا است و این نوعی ناعدالتی محسوب می‌شود. ‌در نظارت ضعیف حاکمیت صنعت حمل و نقل هوایی، چارترکنندگان این روز‌ها با بازی با قیمت‌های بلیت، رقابت منفی و نامطلوبی را در نرخ‌های ناوگان حمل و نقل هوایی بازرگانی ایجاد کرده اند و دنبال کسب سود‌های نجومی از جیب مردم هستند و به نظر می‌رسد باید با نظارت دقیق‌تر و جامع‌تر، فروش پرواز‌های چارتری قانون‌مندتر شود. از سوی دیگر با رصد سایت فروش بلیت شرکت‌های هواپیمایی نیز مشخص می‌شود برخی شرکت‌ها سقف تعیین شده نرخ پرواز عتبات را برای بازه زمانی مذکور رعایت نکرده‌اند و برخی دیگر از شرکت‌ها با فروش صندلی‌های خود به چارترکنند‌ه‌ها، مدعی تکمیل صندلی پرواز‌های اربعین در این تاریخ هستند و این همه نشان از یک تبانی بزرگ برای خالی کردن جیب زائران حسینی در ایام اربعین دارد. ‌به هر حال به نظر می‌رسد وزارت راه و شهرسازی و سازمان هواپیمایی کشوری به عنوان حاکمیت صنعت، در سهل‌انگاری نظارتی خود، بیش از آنکه به فکر مردم و اقتصاد خانواده‌ها و زوار خصوصاً در ایام پرتقاضای سفر باشند، به فکر منفعت صاحبان بنگاه‌های اقتصادی انحصارگر و البته سود‌ده هستند. در شرایطی که لازم است حمل و نقل عمومی جذابیت‌های بیشتری نسبت به حمل و نقل شخصی داشته باشد و دولت با ارائه مشوق‌هایی، مردم را به سمت حمل و نقل عمومی سوق دهد، این افزایش قیمت‌های بی‌رویه نرخ خدمات حمل و نقل عمومی مسافری، بیشتر مردم را به استفاده از ناوگان شخصی جاده‌ای سوق می‌دهد و نشان از این دارد که دولت برنامه‌ای برای ارتقاء جذابیت‌های حمل و نقل عمومی ندارد. به هر حال در شرایط نیمه انحصاری فعلی صنعت حمل و نقل هوایی، فقط مردم نقطه هدف زیان و ضرر اجرای این چنین طرح‌هایی خواهند بود و رشد این بنگاه‌های اقتصادی، در نبود ساختار اقتصادی سالم و صحیح، فقط از جیب مردم تأمین می‌شود. امید است با ورود هر چه زودتر سازمان هواپیمایی کشوری و انجمن شرکت‌های هواپیمایی به موضوع نرخ بلیت پرواز‌های اربعین و جلوگیری از ایجاد بازار سیاه بلیت، تلاش شود، زائران حسینی به دور از دغدغه‌های بازار واسطه‌گری، در این تجمع بزرگ مسلمانان حاضر شوند و دولت با نظارت دقیق بر نرخ‌گذاری پرواز‌های اربعین، مانع از رشد بازارسیاه و واسطه‌گری برای خالی کردن جیب زوار شو‌د.