چه زمانی «قتل» غیر عمد محسوب میشود؟
در قتل عمد، عملی که در مورد مقتول انجام میگیرد، آگاهانه بوده و مقصود از آن کشتن است اما در قتل شبه عمد، فعل مرتکب نوعاً کشنده نیست و قصد سلب حیات هم ندارد.
سرویس اجتماعی فردا: قتل به دو دسته عمد و غیر عمد تقسیم بندی میشود. تفاوت اساسی این دو دسته قتل در هدف و نیت عامل یا عاملان آن است.
در قتل عمد، قاتل با هدف قبلی قصد کشتن مقتول را دارد اما قتل غیر عمد کشتن انسان بدون قصد و اراده و ناشی از عدم مهارت، بیاحتیاطی، عدم دقت، غفلت و عدم رعایت مقررات است و تفاوت بعدی آنها در عنصر معنوی است چراکه در عنصر مادی یکسان هستند.
طبق ماده 204 قانون مجازات اسلامی، قتل نفسبر 3 نوع است: عمد، شبه عمد و خطای محض.
قتل عمد وقتی محقق میشود که فردی با انجام کاری قصد کشتن شخصی را داشته باشد و یا کاری که انجام داده نوعاً کشنده باشد و یا هرچند کارش نوعاً کشنده هم نبوده ولی نسبت بهطرف براثر بیماری و یا پیری و یا ناتوانی یا کودکی و امثال آنها نوعاً کشنده باشد و قاتل نیز به آن آگاه باشد.
پس قتل عمد قتلی است که عملی که در مورد مقتول انجام مییابد ، آگاهانه بوده و مقصود از آن کشتن وی باشد.
بر اساس اعلام ستاد دیه تهران، در قتل شبه عمد فعل مرتکب نوعاً کشنده نیست و قصد سلب حیات هم ندارد.
اما در قتل خطای محض، مرتکب نه دارای قصد آن کار روی جسم مقتول است و نه قصد سلب حیات دارد اما مبادرت به انجام کاری یا قصد روی شیئی یا شخصی یا موجود موردنظر خود میکند که اتفاقاً منجر به قتل وی می شود.
در خطای محض شخص مقتول اصلاً موردنظر قاتل نیست یعنی قاتل نه می خواهد مقتول را بکشد و نه درصدد انجام عملی در مورد مقتول بوده است، در واقع مقتول را هدف میگیرد و در نتیجه به قتل میرساند.
مانند آنکه شخصی بهقصد شکار حیوانی بهسوی آن اقدام به شلیک گلوله می کند اما گلوله به انسانی برخورد می کند و سبب مرگ او میشود، در اینجا مرتکب قصد تیراندازی دارد و آن را با اختیار و اراده انجام می دهد اما قصد اصابت گلوله به مقتول را ندارد و مرگ او را نیز نمی خواهد.