دلیل بوی بد دهان چیست و چگونه آنرا درمان کنیم؟

مجله سلامت: بوی بد دهان یکی از بدترین کابوس‌های هر انسان است. زندگی در اجتماع مارا مجبور به حرف زدن با دیگران می‌کند و در صورتی که شما یک تنفس بدبو داشته باشید خیلی زود توسط اطرافیانتان طرد می‌شوید. با توجه به اهمیت این موضوع در این مقاله سعی میکنیم تمام جوانب این مشکل را مورد بررسی قرار دهیم.

از کجا بفهمم که تنفسم بد بوست؟ علائم زیادی وجود دارند که می‌توانند نشان دهند تنفس شما بد بو است. آیا متوجه شده‌اید که وقتی شروع به حرف زدن می‌کنید، افراد از شما فاصله می‌گیرند؟ آیا هنگامی که آن‌ها را می‌بوسید صورتشان را برمی‌گردانند؟ اگر فکر می‌کنید ممکن است تنفس‌تان بدبو باشد، تست ساده‌ای وجود دارد که می‌توانید انجام دهید. کافیست داخل مچ دست‌تان را لیس بزنید و بو بکشید؛ اگر بد بو است، می‌توانید تا حدود زیادی مطمئن باشید که نفس‌تان هم بد بو است. یا از یک دوست خیلی صمیمی بپرسید که کاملا با شما روراست باشد و حقیقت را بگوید.

دلیل بوی بد دهان چیست؟ بوی بد دهان، یک مشکل بسیار رایج است و دلایل متفاوتی دارد. بوی بد مکرر و ماندگار، معمولا به دلیل گاز‌هایی است که توسط باکتری‌های لایه بیرونی دندان‌ها، لثه‌ها و زبان آزاد می‌شود. همچنین ذرات غذا که میان دندان‌ها و روی زبان مانده‌اند، پوسیده شده و می‌توانند گاهی موجب بوی ناخوشایند شوند. غذا‌های تند و بودار مانند سیر، قهوه و پیاز هم می‌توانند مزید بر علت شوند؛ بنابراین باید حتما دندان‌های‌تان را به درستی و مرتبا مسواک بزنید. این‌کار به خوش بو شدن نفس‌تان کمک می‌کند. باکتری روی دندان‌ها و لثه‌ها که "پلاک" نام دارد، موجب بیماری‌های لثه و پوسیدگی دندان هم می‌شود. یکی از علائم هشداردهنده بیماری لثه این است که تنفس‌تان همیشه بدبو باشد یا مزه بد و ناخوشایندی در دهان داشته باشید. دندانپزشک‌تان می‌تواند زمان چکاپ‌های منظم، این مشکل را تشخیص داده و درمانش کند. هرچه زودتر این مسئله تشخیص داده شود، درمانش هم موثرتر خواهد بود.

سایر دلایل تنفس بدبو برخی از مشکلات پزشکی هم می‌توانند باعث بدبو شدن تنفس شوند. " خشکی دهان " یا گزروستومیا، بیماری است که در آن، دهان شما بزاق کمتری ترشح می‌کند و موجب رشد باکتری در دهان شده و در نهایت تنفس را بدبو می‌کند. خشکی دهان، ممکن است به‌خاطر بعضی از داروها، مشکلات غده بزاقی و یا تنفس مدام با دهان به جای بینی باشد. افراد سالمند، بزاق کمتری تولید می‌کنند که منجر به مشکلات بیشتری می‌شود. اگر شما از خشکی دهان رنج می‌برید، دندانپزشک‌تان می‌تواند تولید کننده بزاق مصنوعی را برای‌تان تجویز کند، یا درمان‌های دیگری را پیشنهاد دهد.

سایر بیماری‌ها می‌توانند موجب بد بو شدن تنفس شوند؟ بیماری‌های دیگری که موجب تنفس بدبو می‌شوند شامل عفونت‌های گلو، بینی یا ریه‌ها؛ سینوزیت؛ برونشیت؛ یا بیماری‌های کبد و کلیه می‌شود. اگر دندانپزشک شما تشخیص داد که دهان شما سالم است، باید به پزشک خانواده‌تان یا یک متخصص مراجعه نمایید تا دلیل این مشکل را پیدا کند.

سیگار کشیدن می‌تواند تنفس را بدبو کند؟ بله؛ تنباکو به نوبه خود نفس را بدبو می‌کند. تنها جوابی که در این مورد وجود دارد، ترک سیگار است. سیگار نه تنها تنفس‌تان را بدبو می‌کند بلکه موجب آسیب چشایی و از دست دادن آن می‌شود و لثه‌ها را آزرده می‌کند. افراد سیگاری بیشتر در معرض بیماری‌های لثه هستند و ریسک ابتلا به سرطان دهان، ریه، و بیماری‌های قلبی هم در آن‌ها بالاتر است. از دندانپزشک، داروساز یا مراقب بهداشت بخواهید که در ترک سیگار به شما کمک کند. اگر سیگار کشیدن را متوقف کردید، اما همچنان تنفس‌تان بدبو بود، باید به دندانپزشک یا پزشک مراجعه کنید.

دندانپزشک چه کمکی به من می‌کند؟ اگر تنفس شما بدبو است، نیاز دارید که یک برنامه منظم برای تمیز و خوشبو نگه داشتن دهان داشته باشید. چکاپ‌های مکرر توسط دندانپزشک به او اجازه می‌دهد تا جا‌هایی را که پلاک میان دندان‌های تان تشکیل شده بررسی کرده و تمام این نواحی را که دسترسی به آن‌ها دشوار است، تمیز کند. دندانپزشک می‌تواند بهترین شیوه تمیز کردن دندان و لثه و همچنین نواحی را که از تمیز کردن آن غافلید (مانند زبان)، به شما نشان دهد.‌

می‌توانم از تنفس بدبو جلوگیری کنم؟ برای آن‌که تنفس‌تان خوشبو باشد باید هیچ‌گونه بیماری لثه نداشته باشید و دهان‌تان را تمیز نگه دارید. اگر نفس‌تان بدبو است، یک یادداشت از تمام غذا‌هایی که می‌خورید و دارو‌هایی که مصرف می‌کنید تهیه کرده و آن را به دندانپزشک‌تان نشان دهید تا بتواند راه‌های حل این مشکل را به شما ارائه دهد. دندان‌ها و لثه‌ها را شب‌ها قبل از خواب مسواک بزنید و حداقل یکبار دیگر هم در طول روز با خمیردندان فلورایددار این‌کار را انجام دهید. فراموش نکنید که زبان‌تان را هم مسواک بزنید یا از برس زبان استفاده کنید. مصرف غذا‌ها و نوشیدنی‌های شیرین را هم محدود کنید.

دهان‌شویه کمکی می‌کند؟ نباید از دهان‌شویه صرفا برای پنهان کردن بوی بد دهان استفاده کنید؛ بنابراین اگر دیدید تمام مدت از دهان‌شویه استفاده می‌کنید، با دندانپزشک‌تان مشورت کنید. دهان‌شویه‌های زیادی وجود دارند که با فرمولاسیون خاصی برای جلوگیری از تنفس بدبو و بیماری لثه ساخته شده‌اند. بعضی از دهان‌شویه‌ها که حاوی کلرهیکسیدین هستند و برای بیماری لثه تجویز می‌شوند، اگر طولانی مدت مورد استفاده قرار گیرند، موجب لکه‌دار شدن دندان می‌شوند. باید بروشور را به دقت بخوانید و یا درمورد نحوه استفاده از آن پرس و جو کنید.

اگر دندان مصنوعی دارم، چطور می‌توانم از تنفس بدبو پیشگیری کنم؟ تمیز کردن دندان مصنوعی درست به اندازه تمیز کردن دندان طبیعی مهم است. ذرات غذا ممکن است در لبه‌ها و چفت‌ها گیر کرده و اگر کاملا تمیزشان نکنید، پوسیده شوند. باید مسواک جداگانه‌ای برای تمیز کردن دندان مصنوعی داشته باشید. قانون کلی این است: مسواک بزنید، بخیسانید و دوباره مسواک بزنید. دندان مصنوعی را روی یک کاسه آب تمیز کنید تا از دست‌تان به زمین نیفتد. پیش از خیساندن، با مسواک بشویید تا به درآمدن ذرات غذا کمک کنید. برای مدت کوتاهی دندان مصنوعی را در یک تمیز کننده خاص بخیسانید و سپس دوباره آن را مسواک بزنید. درست مانند دندان طبیعی به آن مسواک بزنید و مطمئن شوید تمام سطوح آن را تمیز کرده‌اید؛ از جمله سطحی که روی لثه‌های تان فیکس می‌شود. اگر لک یا پوسته روی آن دیدید، به دندانپزشک مراجعه کنید. بیشتر دندانپزشک‌ها، مسواک با سر کوچک یا متوسط را پیشنهاد می‌کنند یا در صورت امکان برای شما، مسواک مخصوص دندان مصنوعی.

چگونه کسی را که تنفسش بدبو است، از این موضوع باخبر کنیم؟ احتمالا همه ما کسی را می‌شناسیم که تنفسش بدبو است، اما تعداد بسیار کمی از افراد شجاعت مطرح کردن آن را دارند. مسلما گفتن این موضوع به کسی که نفسش بوی بدی دارد، کار حساسی است که به مهارت نیاز دارد. همیشه این احتمال وجود دارد که رنجیده و خشمگین و یا خجالت‌زده شوند و دیگر هرگز باشما حرف نزنند! با این وجود همیشه یادتان باشد که تنفس بدبو می‌تواند نشانه هربیماری یا مشکلی باشد. اگر کسی که تنفسش بدبو است، از این موضوع باخبر شود، می‌تواند به دنبال دلیل آن برود. می‌توانید با یکی از اعضای خانواده‌اش در این مورد صحبت کنید، چون دلیل این مشکل می‌تواند یک بیماری باشد که در حال حاضر روند درمان آن را طی می‌کند.