۹ جاذبه دیدنی همدان پایتخت تمدن ایران

سرویس سبک زندگی فردا: استان همدان در منطقه غربی و کوهستانی ایران قرار گرفته و شهر همدان که از قدیمی‌ترین و از شهر‌های سردسیر ایران است، در دامنه کوه الوند قرار دارد. به نقل از کجارو در طول تاریخ این شهر زیبا محل حکمرانی و پایتخت دوران مختلف شاهنشاهی بوده است. از این رو اماکن تاریخی این شهر کهن زیاد است. روستا‌ها و شهر‌های اطراف همدان باعث شده است که همدان مقصد گردشگران زیادی از سراسر جهان و ایران به شمار بیاید.

آرامگاه و موزه ابوعلی سینا

اغراق نیست اگر بگوییم که از بارزترین جاذبه‌های گردشگری این شهر، آرامگاه پزشک، منجم و ریاضیدان ایرانی، ابوعلی سینا است که در میدان بوعلی سینا قرار دارد. اگر به داخل این مجموعه بروید موزه‌ی ابوعلی سینا را می‌بینید. این موزه اشیای گران‌بها، تابلو‌های نقاشی و نسخ خطی کتاب‌های بوعلی سینا را مانند نسخه قدیمی کتاب قانون نوشته‌ی ابن سینا، نگهداری می‌کند. البته بین این که قدیمی‌ترین نسخه کتاب قانون در این موزه نگهداری می‌شود یا در موزه‌های دیگر داخل کشور یا خارج از کشور بحث‌هایی وجود دارد.

در نزدیکی آرامگاه ابن سینا، آرامگاه عارف قزوینی، شاعر بزرگ ایرانی قرار دارد. توصیه می‌کنیم که حتما در نخستین روز سفر به همدان به این مجموعه زیبا سر بزنید. البته فراموش نکنید که ساعت بازدید همه روزه از ۸ صبح تا ۸ شب بوده و قیمت بلیط ورودی هم ۳۰۰۰ تومان است.

غار علیصدر

بزرگ‌ترین غار آبی جهان تنها یک ساعت از همدان با شما فاصله دارد. غار علیصدر نزدیک روستای علی‌صدر شهرستان کبودراهنگ قرار گرفته است. سنگ‌نوشته‌ای که ابتدای مسیر ورودی غار است، اطلاعاتی راجع به این که این غار را چه کسانی کشف کرده‌اند، به ما می‌دهد. طبق این سنگ‌نوشته، ۱۴ نفر از کوهنوردان استان همدان در سال ۱۳۴۲ این غار را با وسایل ابتدایی طی کرده و در سال ۱۳۴۶ دهانه غار را عریض کردند؛ در نهایت در سال ۱۳۵۴ این غار شگفت‌انگیز برای بازدید عموم گشوده شد.

سنگ‌های این غار به نقل از زمین‌شناسان به دوره ژوراسیک دوم برمی‌گردد. در مجموعه تفریحی علیصدر می‌توانید که از سفال‌ها و خوراکی‌ها خرید کرده یا این که از رستوران‌های کنار غار استفاده کنید.

پیشنهاد می‌کنیم که اگر فصل تابستان را برای سفر به همدان انتخاب کردید، در روز‌های تعطیل رسمی یا پنج‌شنبه‌ها در اوایل صبح برای بازدید بروید، چرا که علاوه بر جمعیت توریست‌ها، تعداد زیادی از هموطنان‌مان که ساکن همدان و شهر‌های اطراف آن هستند، این روز را برای بازدید انتخاب می‌کنند. البته در سایر روز‌های هفته شلوغی این مجموعه توریستی کمتر است، در نتیجه کمتر هم منتظر می‌مانید. پس برای این که در صف گرفتن بلیط زیاد منتظر نمانید، ساعت و زمان مناسبی را برای بازدید انتخاب کنید. مدت گردش در غار نهایتا به دو ساعت می‌رسد.

هوای غار مطبوع است و در طول سال بین ۱۶ تا ۲۰ درجه است. بهتر است مقداری آب و خوراکی همراه داشته باشید والبته به یاد داشته باشید که هرگز در آب زباله نریزید؛ در سرتاسر غار سطل زباله تعبیه شده است و می‌توانید زباله‌های خود را به درون سطل بیاندازید. ساعت بازدید از این غار زیبا ۸ صبح تا ۵ بعدازظهر در تمام طول هفته است. قیمت بلیط غار به دو صورت است که مسیر قدیم ۲۵ هزار تومان و مسیر جدید ۳۵ هزار تومان است. مسیر جدید نقاط بیشتری از غار را نشان می‌دهد.

دهکده توریستی و تفریحی گنج نامه

در فاصله ۵ کیلومتری از شهر همدان و در دره عباس‌آباد، سنگ‌نوشته‌هایی بر روی یکی از صخره‌های کوه الوند از دوران داریوش و خشایارشاه هخامنشی وجود دارد. این کتیبه‌ها سخنانی از قول داریوش کبیر و خشایارشاه هستند که بر روی این کوه حکاکی شده‌اند. در آن زمان این کوه در مسیر تردد پادشاهان بوده است. وجود این سنگ‌نوشته‌ها و آبشار گنج‌نامه موجب شده است که مجموع این دو به یکی از جاذبه‌های گردشگری همدان به نام کتیبه‌های گنج‌نامه و آبشار گنج‌نامه تبدیل شود.

با وجود تله‌کابین، غار آکواریوم، رستوران‌ها، مراکز خرید و در کل محیط زیبا و مفرح مجموعه گردشگری گنج‌نامه، مطمئن باشید که می‌توانید چند ساعتی را با خانواده در اینجا بگذرانید. به‌خصوص که غار آکواریوم، تله‌کابین و فضای بازی که در برج گردشگری گنج‌نامه است، مورد علاقه کودکان است. همچنین می‌توانید بخشی از سوغات خود را در مراکز خرید این مجموعه تهیه کنید. اگر به کوه‌نوردی علاقه دارید، می‌توانید از صخره‌های این کوه بالا رفته و به منظره پشت آبشار برسید که دشتی پر از گل است و به دشت میشان معروف شهرت دارد.

البته مسیر تله‌کابین از دشت میشان می‌گذرد و ایستگاه دوم تله‌کابین واقع در همین دشت است. به یاد داشته باشید که ورودی غار آکواریوم ۱۲ هزار تومان و تله‌کابین یک نفره ۱۶ هزارتومان، دونفره ۲۵ هزار تومان و سورتمه ریلی ۲۷ هزارتومان است که البته این مجموعه دارای پارکینگ است و می‌توانید از پارکینگ آن استفاده کنید.

آرامگاه باباطاهر عریان

مشهورترین دوبیتی سرای ایران در میدانی هم‌نام خودش آرام گرفته است. باباطاهر عریان که در اوایل قرن چهارم و اواخر قرن پنجم می‌زیست، از بزرگ‌ترین شعرا و عرفای زمان خودش است. آرامگاه این شاعر بزرگ در شهر همدان، در میدانی سرسبز و بالای تپه‌ای نچندان مرتفع قرار گرفته است.

معماری این بنا در طول سالیان با بازسازی همراه بوده است. قدمت اصلی این مقبره به زمان سلجوقیان برمی‌گردد، به طوری که در قرن ششم هجری یک برج هشت ضلعی آجری بر بالای قبر باباطاهر بود، اما با گذشت زمان ویران شد و بعد از آن در زمان پهلوی اول بازسازی آن شروع شده است.

در طول بازسازی یک کاشی فیروزه‌ای‌رنگ که آیات قرآن مجید روی آن به خط کوفی و برجسته نوشته شده است، کشف شد که هم‌اکنون در موزه ایران باستان نگهداری می‌شود.

بعد از این در سال ۱۳۴۴ شمسی بنای فعلی توسط مهندس محسن فروغی و مهندس هوشنگ سیحون طی ۳ سال ساخته شد. ورودی این آرامگاه ۲۵۰۰ تومان و ساعات بازدید از ۸:۳۰ صبح تا ۸ شب است.

امامزاده هادی بن علی

در کنار آرامگاه باشکوه باباطاهر، امامزاده‌ای کوچک وجود دارد که دیدن آن خالی از لطف نیست. تاریخ بنای این امامزاده به زمان ایلخانیان برمی‌گردد. این امامزاده در سال ۱۳۸۳ جزو آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

شهر باستانی هگمتانه

پایتخت مادها، پایتخت تابستانی هخامنشیان که روزگارانی مردمانی در آن می‌زیستند، حالا به دشتی بزرگ و خالی از سکنه تبدیل شده است. اکباتان، نامی است که یونانیان باستان هگمتانه را به با این نام می‌خوانند، همراه آتن در یونان و رم در ایتالیا جزو کهن‌ترین و باستانی‌ترین شهر‌های دنیا است. برای بازدید از این شهر باید به بافت قدیمی شهر همدان بروید. وقتی که وارد این شهر بزرگ شدید، با ۲ مسیر مجزا رو به رو می‌شوید؛ پیشنهاد ما این است که ابتدا به سمت موزه و کلیسا رفته و سپس از کارگاه‌های جنوبی و مرکزی دیدن کنید. علت این است که لازم نیست مسیر رفت و برگشت کارگاه‌ها را دوبار طی کنید و وقت بیشتری برای بازدید خواهید داشت.

طی حفاری‌هایی که در این تپه به عمل آمد، شهر‌هایی کشف شد که زندگی مردمان گذشته را نشان می‌دهد. همراه این حفاری‌ها آثاری، چون تکوک طلایی بز کوهی هگمتانه و اسلحه‌های شکار و وسایلی، چون کاسه و قاشق نقره پیدا شدند که به جز تکوک طلایی که در موزه ایران باستان نگهداری می‌شود، باقی آثار در موزه‌ای که در همین مکان احداث شده، نگهداری می‌شوند. حتی نمونه‌ی ساخته‌شده از کتیبه‌های گنج‌نامه را نیز می‌توانید در این موزه پیدا کنید. در حیاط پشت موزه ستون‌های این شهر و اشیای بزرگ‌تر قرار دارد.

بعد از این که از موزه بیرون آمدید، می‌توانید به سمت دو کلیسای زیبا و قدیمی بروید. کلیسا آنجلی و کلیسا گریگوری استفان در این شهر باستانی قرار دارند.

این دو کلیسا در مکانی نزدیک به هم قرار دارند. ارامنه‌های اصفهان، تجار ارمنی روسی ساکن همدان و مهاجران در سال ۱۶۷۶ کلیسای گریگوری استفان را ساخته‌اند.

بعد از این که از دو کلیسا بازدید کردید، به سمت کارگاه مرکزی و جنوبی بروید. این دو کارگاه نمایی از شهر باستانی هگمتانه را نشان می‌دهد و اشیای داخل موزه در این دو سایت باستان‌شناسی کشف شده‌اند. ساعات بازدید از این شهر تاریخی از ساعت ۸ صبح تا ۹ شب بوده و قیمت بلیط ورودی ۳۰۰۰ تومان است.

گنبد علویان

در نزدیکی میدان امامزاده عبدالله و در چهار باغ علویان، یکی از شاهکار‌های معماری و گچ‌بری بعد از اسلام قرار دارد. گنبد علویان یکی از بنا‌های متعلق به اواخر دوره سلجوقیان و قرن ششم هجری است. بالای سردر ورودی، گچ‌بری‌های برجسته‌ای درون کادری مستطیل شکل و به صورت لانه‌زنبوری وجود دارد که شامل گل و بوته‌های درهم پیچیده است و آیاتی از قرآن مجید به خط کوفی در حاشیه خارجی کادر قرار دارد. شبستان ورودی بنا به نسبت زمین‌های اطراف و دیواره‌های خارجی بالاتر است و ۷ پله برای ارتباط بیرون و داخل تعبیه شده است. متاسفانه طی گذر زمان اثری از گنبد این بنا باقی نمانده است.

این مکان توسط خاندان علویان ابتدا به عنوان مسجد احداث شد و در دوره‌های بعدی با ایجاد سردابی در زیرزمین به مقبره این خاندان تبدیل شد. متاسفانه از این که چه کسانی در اینجا دفن شده‌اند، اطلاعات دقیقی در دسترس نیست. تنها اطلاعات در دسترس این است که دو تن از بزرگان علویان در اینجا مدفون شده‌اند. هزینه ورودی گنبد علویان ۳۰۰۰ تومان و ساعات بازدید از ساعت ۸ صبح تا ۸ شب است.

شیر سنگی

شیر سنگی از جاذبه‌های عهد باستان است که در یکی از میدان‌های همدان قرار دارد. این مجسمه که بعد از گذشت سالیان دراز به شیر شباهت کمتری دارد، در زمان اسکندر مقدونی، برای یادبود یکی از سرداران محبوب اسکندر به نام هفایستیون و به دستور خود او ساخته شد. متاسفانه در طول سال‌ها این مجسمه مورد کم‌لطفی مردم و جنگاوران قرار گرفته است، تا جایی که در ابتدا دو مجسمه شیر سنگی وجود داشت که در دروازه شهر قرار داشتند که یکی از این شیر‌ها تخریب شد و دیگری پنجه‌ی دستش شکسته شد. بعد از آن تا مدت زیادی این مجسمه روی زمین بود و مردم به آن آسیب می‌رساندند تا سال ۱۳۲۸ که مهندس هوشنگ سیحون آن را در محل فعلی نصب کرد. بازدید از این مجسمه رایگان است.

برج قربان

از آثار قرن هفتم و یا هشتم هجری در محل زندی‌های شهر همدان مدفن شیخ‌السلام حسن بن عطار حافظ ابو العلای همدانی و بعضی از حکام سلجوقی است. در جریان بازسازی این برج در سرداب، قبور افراد ذکر شده کشف شدند. این برج در زمان حمله افغان‌ها، به نوعی سنگر برای دفع شورش بود و فردی به نام قربان این برج را محل سنگر خود قرار داد، از این رو به نام برج قربان معروف شده است. متاسفانه به خاطر وجود ساختمان‌های مسکونی که اطراف برج را محاصره کرده‌اند، این برج نمای خود را از دست داده است و از گنبد هرمی شکل آن در این سال‌ها تنها دو و نیم متر باقی مانده و بقیه آن منهدم شده است و بعدا در سال‌های ۱۳۲۸ و ۱۳۲۹ مرمت و بازسازی شد. امیدوارم که این مقاله را دوست داشته باشید.