ماجرای ازدواج قاسم بن حسن (ع) صحت دارد؟
نکته دیگر در مورد ازدواج قاسم علیه‌السلام آن است که منابعی که این موضوع را مطرح کرده‌اند، عروس را دختری از دختران امام حسین علیه‌السلام بیان می‌کنند؛ در حالی‌که حتی مطابق گفته‌ای که تعداد دختران امام حسین علیه‌السلام را چهار نفر عنوان می‌کند، باز کسی از دختران امام حسین علیه‌السلام نیست که سرنوشت مشخصی نداشته باشد تا بتوان او را همسر قاسم علیه‌السلام دانست.
سرویس سبک زندگی فردا: ۲ سال گذشته در آستانه محرم و برای شناخت تحلیلی و عمقی اتفاقات، افراد و وقایعی که در این ایام نقل محافل مذهبی و دینی است، به نقل از مهرخانه سلسله‌بحث‌هایی را از منظر زنان و خانواده و در موضوعات گوناگون با حجت‌الاسلام حمید احمدی‌جلفایی؛ دانش‌آموخته فقه و اصول، نویسنده کتاب‌های «صحیفه فاطمیه»، «حجاب برتر» و مدیر پژوهش «موسوعه حجاب و عفت» داشته تا صحت و سقم تاریخ شفاهی مرسوم را دریافته و این واقعه عظیم را واقعی‌تر و به دور از بدعت‌ها و جانب‌داری‌ها، درک کنیم. امسال، برای مرور آنچه به طور تفصیلی عنوان شده بود، نگاهی داریم به اهم مسائل مطرح‌شده در گفت‌وگوها.
روز ششم و به مناسبت بزرگداشت حضرت قاسم بن الحسن علیه‌السلام، درخصوص اقوال مختلف مرتبط با حضرت قاسم و ازدواج ایشان، با حجت‌الاسلام حمید احمدی‌جلفایی گفت‌وگو کردیم که خلاصه آن را در ادامه می‌خوانید. همچنین برای مطالعه متن اصلی و تقصیلی این گفت‌وگو می‌توانید به لینک زیر مراجعه کنید.
آیا ماجرای ازدواج قاسم بن حسن (ع) صحت دارد؟
- در حضور قاسم بن حسن علیه‌السلام در کربلا شکی وجود ندارد. مؤید این حضور فرازی از زیارت ناحیه مقدسه است که آمده است: «السَّلَامُ عَلَی الْقَاسِمِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِی».
- معتبرترین منابع تاریخی شیعه و سنی شهامت و شهادت قاسم علیه‌السلام را ذکر کرده و قاتل ایشان را عمر بن سعد بن نفیل ازدری نام برده‌اند. او بعد از علی‌اکبر علیه‌السلام به میدان رفت و برای کسب اجازه امام حسین علیه‌السلام، دست و پای ایشان را می‌بوسید و التماس می‌کرد؛ امام حسین علیه‌السلام نیز در ابتدا به این برادرزاده اذن میدان نمی‌دادند و بعد از اصرار زیاد ایشان، اذن می‌دهند.
- در برخی از منابع نام مادر ایشان نرجس عنوان شده است که ام‌ولد (کنیز) بوده و به نقلی بعد، به همسر امام حسین علیه‌السلام درمی‌آید؛ طبری به این موارد اشاره کرده است، اما بیش از این شرح حالی برای مادر قاسم بن حسن علیه‌السلام در دست نیست.
- اقوال در مورد سن قاسم متفاوت است، اما منبعی به صراحت به آن اشاره نکرده است. البته با توجه به قرائن می‌توان او را نوجوانی در میانه سن بلوغ دانست. مستند این قول روایتی است از امام سجاد علیه‌السلام که می‌فرمایند: امام حسین علیه‌السلام، خواهران و دختر و برادرزاده‌اش قاسم بن حسن علی علیهم‌السلام را سوار بر محمل کرد و به همراه ۲۱ نفر از مردان، همراه خود و اصحاب، حرکت کرد.
- بنابراین ماجرای عروسی قاسم بن حسن علیه‌السلام، علاوه بر این‌که استبعادش از نقل امام سجاد علیه‌السلام فهمیده می‌شود، از سن بیان‌شده برای ایشان در لباب‌الاباب که آن را ۱۶ سال عنوان کرده نیز قابل درک است. ضمن آن‌که هیچ‌یک از منابع قدیمی، حتی منابع ضعیف‌تر نیز به موضوع ازدواج قاسم علیه‌السلام نپرداخته‌اند.
- نکته دیگر در مورد ازدواج قاسم علیه‌السلام آن است که منابعی که این موضوع را مطرح کرده‌اند، عروس را دختری از دختران امام حسین علیه‌السلام بیان می‌کنند؛ در حالی‌که حتی مطابق گفته‌ای که تعداد دختران امام حسین علیه‌السلام را چهار نفر عنوان می‌کند، باز کسی از دختران امام حسین علیه‌السلام نیست که سرنوشت مشخصی نداشته باشد تا بتوان او را همسر قاسم علیه‌السلام دانست.
- یکی دیگر از موضوعاتی که در مورد قاسم بن الحسن علیه‌السلام مطرح می‌شود و پایه قطعی ندارد، شرح به میدان رفتن او است. در این ماجرا، مخالفت شدید امام حسین علیه‌السلام با به میدان‌رفتن ایشان تا جایی‌که نزد مادرشان می‌روند و دستخط پدرشان را می‌گیرند که وصیت کرده‌اند به ایشان اذن میدان داده شود؛ در هیچ منبع موثقی، اصل و سندی ندارد.