راه مقابله با نقض برجام چیست؟

خبرگزاری تسنیم: محمدکاظم انبارلویی تحلیگر مسائل سیاسی در یادداشتی با عنوان "راه مقابله با نقض برجام چیست؟ " نوشت که راه مقابله نقض برجام با مکانیزم‌های شیطنت‌آمیز تعبیه شده در برجام بسته است. متن یادداشت انبارلویی به شرح زیر است: نشست کمیسیون مشترک برجام در نیویورک اواخر هفته گذشته برگزار شد. فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در بیانیه پایانی این نشست اعلام کرد؛ «همه اعضا موافق بودند که همه طرف‌ها به تعهداتشان عمل کرده اند.» موگرینی اضافه کرد؛ «ایران اعتراضی به نقض عهد‌ها نداشته است.» هر کس که به این دو گزاره دقت کند، می‌فهمد حتی خود موگرینی اعتراف دارد که نقض عهدی در اجرای توافق برجام صورت گرفته است، اما اینکه چرا اعضای شرکت کننده موافق بودند که همه طرف‌ها به تعهداتشان عمل کردند، اعجاب‌آور است! از این اعجاب‌آورتر اینکه ایران اعتراضی به نقض عهد‌ها در نشست کمیسیون مشترک برجام مطرح نکرده است! پرسشی که از این میان خودنمایی می‌کند این است که پس این همه اعتراض و فریاد رئیس جمهور کشورمان از پیمان‌شکنی آمریکا و نقض عهد واشنگتن در برجام چیست؟ اگر آن‌ها به تعهدات خود عمل کردند پس چرا هنوز تحریم‌های هسته‌ای حفظ شده و در پسابرجام به آن افزوده شده و قرار است ۴۰ روز دیگر رئیس جمهور آمریکا تحریم‌های موسوم به «قانون کاتسا» را که تیر خلاص به هر گفتگو و مذاکره برجامی است اجرایی و عملیایی کند؟ وزیر خارجه کشورمان که در همین نشست کمیسیون مشترک شرف حضور داشته بار‌ها اعلام کرده است تحریم‌ها از سوی آمریکا روی کاغذ برداشته شده است و عملا آمریکا با نقض برجام به تعهدات خود عمل نکرده است. پس چرا موگرینی می‌گوید در این نشست، ایران اعتراضی به نقض عهد‌ها نداشته است؟ سرّ اینکه ایران تا کنون رسماً به کمیسیون مشترک برجام اعتراض خود را منعکس نکرده است، چیست؟ راز این عدم اعتراض را باید در مفاد ۳۶ و ۳۷ توافق برجام جستجو کرد. در ماده ۳۶ برجام آمده است؛ «چنانچه ایران معتقد باشد که هر یک یا کلیه گروه ۱+۵ تعهدات خود را رعایت ننموده‌اند، ایران می‌تواند موضوع را به منظور حل و فصل به کمیسیون مشترک ارجاع نماید. کمیسیون مشترک ۱۵ روز زمان خواهد داشت تا موضوع را فیصله دهد، چنانچه هر عضو معتقد باشد که موضوع پایبندی فیصله نیافته است می‌تواند موضوع را به وزیران امور خارجه ارجاع دهد. وزیران ۱۵ روز فرصت خواهند داشت تا موضوع را فیصله دهند، پس از بررسی کمیسیون مشترک - همزمان با (یا به جای) بررسی در سطح وزیران - خواه عضو شاکی یا عضوی که اجرای تکالیفش موضوع بوده است می‌تواند درخواست نماید که موضوع توسط یک هیئت مشورتی که متشکل از سه عضو خواهد بود بررسی شود. هیئت مشورتی می‌بایست نظریه غیرالزام‌آوری را در خصوص موضوع پایبندی ظرف ۱۵ روز ارائه نماید. چنانچه متعاقب این فرآیند ۳۰ روزه موضوع فیصله نیابد، کمیسیون مشترک در کمتر از ۵ روز نظریه هیئت مشورتی را با هدف فیصله موضوع بررسی خواهد کرد. چنانچه موضوع کماکان به نحو مورد رضایت طرف شاکی فیصله نیافته باشد و چنانچه طرف شاکی معتقد باشد که موضوع، مصداق «عدم پایبندی اساسی» می‌باشد، آنگاه آن طرف می‌تواند موضوع فیصله نیافته را به عنوان مبنای توقف کلی و یا جزئی اجرای تعهداتش وفق برجام قلمداد کرده و یا به شورای امنیت سازمان ملل متحد ابلاغ نماید.» ماده ۳۷ برجام در مورد وظایف شورای امنیت سازمان ملل در برابر بدعهدی آمریکا یا هر عضو دیگر می‌گوید؛ «شورای امنیت سازمان ملل متحد می‌بایست منطبق با رویه‌های خود در خصوص قطعنامه‌ای برابر تداوم لغو تحریم‌ها رای گیری نماید. چنانچه قطعنامه فوق الذکر ظرف ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ به تصویب نرسد، مفاد قطعنامه‌های سابق شورای امنیت سازمان ملل متحد مجددا اعمال خواهند شد.» مکانیزم ماده ۳۶ و ۳۷ برجام می‌گوید از اعتراض چیزی دستگیر ایران نمی‌شود. چون طرف مقابل می‌تواند با بازی با زمان ظرف دو ماه همه تحریم‌ها را خود به خود بدون دردسر وفق مفاد قطعنامه‌های سابق شورای امنیت برگرداند. ایران در همه جمع‌های تصمیم‌گیر و تصمیم‌ساز، در شورای امنیت یا در اقلیت است یا اصلاً تک و تنها خواهد ماند و به طور طبیعی همه تحریم‌هایی که در قطعنامه‌های سازمان ملل طبق برجام لغو شده، در حالی که هیچ کدام اجرا نشده با اعتراض ایران دوباره خود به خود برمی‌گردد؛ بنابراین ایران هرچه فریاد دارد، می‌تواند در رسانه‌ها بزند، اما حق اعتراض رسمی به کمیسیون مشترک را ندارد! لذا راه مقابله نقض برجام با مکانیزم‌های شیطنت آمیز تعبیه شده در برجام بسته است. باید راهی خارج از آن پیدا کرد که هم به نقض برجام متهم نشویم هم دشمن را سر عقل بیاوریم. غفلت تیم مذاکره کننده از متنی که امضا کرده‌اند و شتابزدگی و عجله در پذیرش برجام باعث این خسارت محض است. رهبر معظم انقلاب اسلامی از این فریب آمریکایی‌ها در دیدار اخیر خبرگان رونمایی فرمودند: و اظهار داشتند: «باید در این مذاکرات دقت می‌شد تا این گونه نباشد که هر غلطی که طرف مقابل انجام دهد نقض برجام محسوب نمی‌شود، اما هر اقدام ایران نقض برجام محسوب می‌شود!» رژیم صهیونیستی و ترامپ خیالشان از برجام راحت است، به همین دلیل به قمه‌کشی و عربده‌جویی در سازمان ملل روی آوردند. راز ظهور ادبیات گانگستری و کابویی در گفتمان دیپلماسی خارجی آمریکا در مقابله با ایران همین است. آن‌ها پیه بی‌آبرویی نقض عهد و پیمان شکنی را در افکار عمومی جهان به تن خود مالیده‌اند، اما خیالشان از «مکانیزم ماشه» در بند ۳۷ و ۳۶ راحت است، حتی رفته‌اند پنگوئن‌ها را هم در این ارتباط راضی کرده‌اند! حال این سوال مطرح است که آمریکایی‌ها دنبال چه هستند؟ آیا آن‌ها با تحریم‌های کاتسا، برجام را پاره خواهند کرد؟ هرکس که کمترین درکی از تحولات منطقه و مناسبات سه دهه ایران و آمریکا داشته باشد، می‌فهمد که مسئله هسته‌ای و سپس موضوع موشکی و پس از آن مسئله حقوق بشر برای واشنگتن فقط یک بهانه است، بهانه برای خصومت ورزی با ملت ایران است. آمریکایی‌ها هیچ وقت دلشان با دولت و ملت و انقلاب اسلامی ایران صاف نشده و نخواهد شد، به زعم خودشان تا سرنگونی نظام به هر نحو که دستشان برآید بر طبل جنگ و خشونت علیه ملت ایران می‌کوبند. ملت فقط با مقاومت می‌تواند صدای این طبل را خاموش کند. آمریکایی‌ها برجام را پاره کرده و به آتش کشیده و می‌کشند، اما هنگام پاره کردن و آتش زدن، آن نیمه را که مربوط به تعهدات ایران است حفظ و بر آن خواهند افزود و آن نیمه را که مربوط به تعهدات خودشان است نابود خواهند کرد و هرگز به آن عمل نخواهند کرد. این درک از مواضع آمریکایی‌ها در دستگاه دیپلماسی دولت و رئیس دولت به وجود آمده است. دستاورد سفر به نیویورک همین بود که رئیس جمهور گفت: «مذاکره با آمریکا اتلاف وقت است.» و نیز وزیر خارجه ما به آن افزود؛ «مذاکره با آمریکا فایده ندارد. آن‌ها قابل اعتماد نیستند.» از موضع موگرینی هم فهمیده می‌شد که آمریکایی‌ها در بدعهدی و پیمان شکنی روی حمایت اتحادیه اروپا حساب باز‌کرده‌اند و اروپایی‌ها هرگز در این دعوا طرف ایران را نخواهند گرفت و غرب در مقابله با انقلاب اسلامی به خود تردید راه نمی‌دهد. حتی ماکرون رئیس جمهور فرانسه که این روز‌ها نقش پلیس خوب را هم بازی می‌کند در همراهی با ترامپ اخیرا حرف‌هایی زده است که نیاز به ترجمه، تفسیر و تاویل آن در این همراهی نیست. اینجا بد نیست که نصیحتی به برخی از رسانه‌ها در داخل که شغل اصلی آن‌ها بزک کردن اروپا و آمریکاست بکنم. آن‌ها باید بدانند مردم ما به سوی یک مقاومت جانانه در داخل در مقابله با توطئه‌های آمریکا در حرکت هستند. فرزندان سلحشور این ملت در منطقه مشغول پاک کردن جای پای نفوذ رژیم صهیونیستی و آمریکا هستند. رزمندگان مقاومت، تروریست‌ها را تنبیه نموده و به موطن اصلی آن‌ها که غرب است خواهند فرستاد. این وسط کسانی که سیاست‌های تجاورزکارانه آمریکا را توجیه و بزک آن را نمایندگی می‌کنند، زیر ذره بین رصد و مراقبت مردم هستند. قبل از اینکه تشت این رسوایی از بام بیفتد فکری برای خود بکنند. مردم در مجازات و تنبیه آن‌ها هم وقت را تلف نمی‌کنند.