آکنه به چه روشهایی درمان میشود؟
جوشهای التهابی روی پوست و بخصوص روی پوست صورت نهتنها در دوران نوجوانی، بلکه گاه بسیاری از سالهای جوانی و میانسالی افراد را تحت تاثیر قرار میدهد. کسانی که با این جوشها سروکار دارند، هر روز در مواجهه با آنها دچار استرس و ناراحتی میشوند.
جام جم: بنابراین بهتر است، هر چه زودتر نسبت به درمان این جوشها و همچنین جوشگاهها اقدام شود تا علاوه بر حفظ زیبایی طبیعی پوست، سلامت و بهداشت پوست نیز تامین شود.
دکتر زهره نیکبخت، متخصص پوست، مو و لیزر، درباره علل ایجاد آکنه، روشهای درمان و عوامل تشدیدکننده این عوارض به جامجم میگوید: در سنین نوجوانی و جوانی، افراد بیشتر با این التهابها سروکار دارند. 85 درصد افراد در سنین 13 تا 25 سالگی دچار جوشهای التهابی میشوند، اما در سنهای بالاتر و دهههای 30 و 40 و بیشتر، زنان ممکن است دچار آکنه باشند.
داستان تولد آکنه
آکنه بیماری التهابی غدد چربی پوست است. آکنه یا جوش التهابی در دوران نوجوانی افراد شیوع پیدا میکند، اما گاهی به صورت متناوب در همه عمر رخ میدهد. این جوشها معمولا روی صورت وجود دارد، اما گاهی روی قفسه سینه و کمر نیز دیده میشود. آکنه معمولا جوشهای کوچک چرکی به اندازه سر سوزن هستند که در نوع شدید ممکن است همراه کیست، عفونت یا التهاب اطراف جوش دیده شوند و هنگام لمس، کمی دردناک و دارای چرک باشند.
علت عمده به وجود آمدن آکنه، انسداد غدد چربی انتهایی پوست است. هنگامی که چربی غدد پوستی نتواند به بیرون از پوست راه پیدا کند، در انتهای غدد پوستی تجمع پیدا میکند و به دلیل وجود باکتریهای طبیعی عفونی میشود. این مساله معمولا در مواجهه با استرس، پوست چرب، اختلالات غدد درون ریز بدن، استفاده از برخی داروها و استفاده از بعضی مواد آرایشی افزایش پیدا میکند. همچنین مسائل ژنتیک در بروز و شدت یافتن این نوع التهابهای پوستی تاثیرگذار است و رعایت نکردن بهداشت پوست میتواند آن را تشدید کند.
تاثیر نور خورشید بر پوست، موثر یا مخرب؟
نور خورشید بر خلاف تصور عمومی، به دلیل این که حرارت ساطع میکند، میتواند تا حدودی کمککننده برای بهبود آکنه باشد. این در حالی است که باید از قرار گرفتن مستقیم و طولانی مدت مقابل نور آفتاب خودداری کرد و زمان قرارگیری طولانی مقابل نور خورشید، بهتر است از ضدآفتاب استفاده شود. همچنین کسانی که صورت پر از آکنه دارند، میتوانند از ضدآفتاب مناسب پوست آکنهای استفاده کنند.
علاوه بر ضدآفتاب، بهتر است افرادی که پوست چرب و دارای آکنه دارند، از لوازم آرایشی مخصوص استفاده کنند. این نوع لوازم آرایش چربی کمتر دارند یا بدون چربی هستند و آکنه را تشدید نمیکنند. از نظر بهداشتی، این افراد باید مرتب پوست را شستوشو دهند. تمیز نگه داشتن پوست، کاملا جنبه درمانی دارد. استفاده از کرم پودر چرب، یکی از مواردی است که در تشدید و التهاب بیشتر آکنه تاثیرگذار است.
آکنه به چه روشهایی درمان میشود؟
لیزر درمانی، لایهبرداری برای صاف کردن جوشگاههای فرورفته و تراشیدن پوست، از روشهای درمان جوشگاههای آکنه است. همچنین با تزریق کلاژن یا چربی میتوان این مناطق را با پوست همسطح ساخت. در این میان، نوردرمانی روش جدیدی است که میتوان برای درمان آکنه و بهبود پوست از آن استفاده کرد. با توجه به مطالعاتی که روی این روش انجام شده است، عوارض جانبی زیادی ندارد و میتواند بدون ایجاد مشکل، جای آکنه را از بین ببرد. با این حال باید توجه داشت، این روش منجر به از بین رفتن آکنه نمیشود و فقط میتواند التهاب را کاهش دهد و پوست را ترمیم بخشد.
بلولایت تراپی روش جدید ترمیم پوست، یک روش درمانی غیرتهاجمی است که با استفاده از نور باکتریهای روی پوست را از بین میبرد. در این روش میتوان با استفاده از نور آبی (بلولایت)، انواعی از آکنه را که به درمانهای دیگر پاسخ نمیدهد یا جوشگاهها را درمان کرد. اخیرا در کنفرانسهای بینالمللی، صحبت از استفاده از روش بلولایت تراپی میشود. استفاده از این روش برای کسانی که به دفعات آکنه روی صورت آنها ایجاد میشود، مناسب است. کاری که این دستگاه میکند، این است که التهابها را بهبود میبخشد. آکنهها در این روش از بین نمیروند و فقط شدت و آسیب آنها کمتر میشود و آکنههایی که روی پوست هستند سریعتر بهبود مییابند. عوارض جانبی این روش معمولا به دلیل ناشی بودن فردی که با دستگاه کار میکند ایجاد میشود، اما اگر شخص متبحر طبق دستورالعمل دستگاه این کار را انجام دهد، مشکل خاصی به وجود نمیآید.
رعایت بهداشت، بهترین درمان آکنه
چون آکنهها انواع مختلفی دارند، ابتدا باید نوع آکنه مشخص شود و بعد پزشک متخصص درمان مخصوص آن آکنه را به فرد پیشنهاد دهد. آکنههایی که در سنین بلوغ یا جوانی ایجاد میشود، در درجه اول با کرمهای موضعی و شست و شوی صحیح بخوبی بهبود پیدا میکنند. در موارد شدیدتر با یک آنتیبیوتیک سبک و استفاده از کرمهای موضعی و رعایت بهداشت بهبود حاصل میشود. بعد از بررسی این شرایط، در مواردی که التهاب شدید و مقاوم به درمان باشد، میتوان از قرصهای قویتر زیر نظر پزشک استفاده کرد.
علاوه بر این موارد، بهتر است هیچ گاه جوشها را فشار ندهید. دستان خود را ضدعفونی کنید و به آرامی پوست خود را ماساژ دهید. ماساژ آرام منافذ پوست باعث تخلیه پوست و جلوگیری از بروز جوشهای بیشتر میشود. بهترین روش برای پیشگیری از بروز آکنه و درمان سریع آن، رعایت بهداشت، شست و شو و تمیز نگه داشتن همیشگی پوست است.
اثرات موادغذایی در بروز آکنه
تصور عمومی این است که تغذیه در بروز آکنه موثر است و خوردن بعضی خوراکیها میتواند باعث بروز آکنه شود، اما خوراک افراد میتواند تشدیدکننده آکنه باشد. مواد قندی، مواد چرب و غذاهای محرک که حاوی ادویه زیاد هستند، میتوانند باعث تشدید آکنه شوند، اما افرادی که زمینه آکنه ندارند، با مصرف این مواد غذایی هم دچار مشکل نمیشوند. گرچه رژیم غذایی در بروز آکنه و التهاب پوست تاثیر مستقیم ندارد، اما رعایت رژیم غذایی و دقت در انتخاب مواد غذایی مصرفی، از شدت یافتن این التهابها و افزایش آکنهها جلوگیری میکند. خوردن مداوم غذای چرب، شیرینی زیاد، سس، خامه، شکلات، مغزهای روغنی، نوشابه و تخمه میتواند در تشدید آکنه موثر باشد. در مقابل این مواد غذایی، استفاده از اسفناج، هویج و سایر میوهها و سبزیهای تازه میتواند آکنهها را التیام بخشد.
اگر با رعایت همه این موارد باز هم آکنهها افزایش پیدا میکند، میتوانید فهرستی از غذاهای مصرفی در طول هفته تهیه کنید و هر مورد را چند روز از رژیم خود حذف و دوباره اضافه کنید تا علت تشدید التهابها مشخص شود.